Politieke impasse in Duitsland voorbij

Waar we getuige van zijn, is een behoorlijke verandering die van groot belang kan zijn voor de euro en de eurozone. Meteen na de Duitse verkiezingen gaf de SPD aan in de oppositie te gaan zitten. Dat de partij toch is gaan praten met Merkel, kwam (om kort door de bocht te gaan) na smeekbedes van de laatstgenoemde. Die had de SPD simpelweg nodig om door te kunnen regeren. Het enige andere alternatief was namelijk nieuwe verkiezingen uitschrijven.

Het betekent dat de SPD nogal wat eisen kon neerleggen én dat er nogal wat van die eisen ingewilligd werden. Eén daarvan is dat de nieuwe minister van Financiën een SPD’er moest zijn. Daarnaast heeft de partijen de posten van de minister van Buitenlandse Zaken en Arbeid al binnen. De bovenstaande eisen hebben ook effect op de euro en de eurozone.

Pro-euro partij
De SPD is een zeer pro-euro partij. Waar CDU/CSU niets voelt voor een eurobond, voor gezamenlijke staatsobligaties, of voor een Europees ministerie van Financiën is de SPD daar een voorstander van. In de afgelopen jaren leverde CDU/CSU de minister van Financiën, Wolfgang Schäuble. Hij hamerde op bezuinigingen en hervormingen elders in de muntunie, maar meer solidariteit (bijvoorbeeld door een eurobond) wees hij van de hand.

Zoals gezegd staat de SPD er anders in. Veelzeggend is dat het hoofdstuk ‘Europa’ in het akkoord als eerste aan bod komt. Het Duitse geluid bij de vergaderingen over de eurozone kan in de komende jaren heel anders worden. Aan het begin van het akkoord lezen we dat Duitsland bereid is om meer solidariteit met de andere eurolanden te tonen en dat het land bereid is om meer geld te steken in de eurozone. En dát kan haast onmogelijk zonder gevolgen blijven.

Gevolgen van beleid?
Aan welke gevolgen moeten we dan denken? Om te beginnen zullen de plannen voor de versterking en verdieping van de eurozone (waarover later dit jaar gepraat gaat worden) een grotere kans van slagen hebben. Duitsland zal de voorstellen die door Frankrik en Italië gedaan worden minder willen afzwakken. Anders gezegd: de muntunie in Europa kan daardoor een sterkere en stevigere unie worden.

Het bovenstaande in combinatie met het feit dat Duitsland vaker bereid zal zijn om solitair te zijn met de andere eurolanden (lees: de portemonnee opentrekken), betekent dat het oplaaien van een nieuwe eurocrisis minder waarschijnlijk wordt. De vraag: 'bestaat de euro over x jaar nog?' wordt minder relevant voor beleggers.

Het maakt de kans op uit de hand lopende yields in de zwakkere eurolanden kleiner. Immers, beleggers weten dat het vangnet steviger is, mede door de Duitse bereidheid om te hulp te schieten mocht dat nodig zijn. Merk op dat deze nieuwe situatie juist voor enige extra opwaartse druk op de Duitse langetermijnrentes kan leiden, omdat het mogelijk is dat de totale kosten voor Duitsland stijgen.

Vertrouwen versterken
Het bovenstaande zou het vertrouwen in de euro kunnen versterken en zo de kans op een verdere stijging van euro-dollarkoers vergroten. Dit zeker als zich in de Verenigde Staten ontwikkelingen voordoen die negatief zijn voor de dollar. Te denken valt aan nieuwe politieke impasse (in november zijn er parlementsverkiezingen).

Een ander gebied waar veranderingen kunnen optreden, betreft de Europese Centrale Bank. Dit jaar krijgt de bank een nieuwe vicepresident en een nieuwe hoofdeconoom; volgend jaar krijgt de bank een nieuwe president. Deze nieuwe Duitse opstelling vis à vis de eurozone kan ook in deze benoemingen tot uiting komen, iets wat op zijn beurt de koers van de bank voor de komende kwartalen en/of ook jaren kan beïnvloeden. 

Uiteraard geldt ook hier dat we zullen moeten afwachten hoe het een en ander zal gaan lopen met de nieuwe Duitse minister van Financiën. Maar gezien de kans op veranderingen groot is, met gevolgen op zowel korte als de langere termijn, is het nuttig dit allemaal in het achterhoofd te houden.