Zonder veel gemor, maar met nog een hulpeloze stemverklaring van BBB-senator Jaspers, ging de Eerste Kamer deze week akkoord met het wettelijk kader voor minister Wiersma's stikstof en fosfaatreductieplan. Daarmee is het nog niet helemaal kat in het bakkie, want ook hierna gaat het gestoei van de landbouworganisaties met de overheid door over de implementatie van het beleid.
Terwijl alle ogen daarop gericht zijn, leggen LTO Melkveehouderij, de NZO en de Dierenbescherming in stilte de laatste hand aan een akkoord over de weg naar een 'dierwaardiger' veehouderij. Waar bij mest samen wordt opgetrokken in de G7, werkt LTO nu zonder deze gelegenheidsvrienden aan genoemd stuk. LTO wil het zelfs afschermen voor vreemde ogen. Toch gaat ook dit stuk over (onder meer) stikstof. In het plan wordt namelijk vastgelegd welke stappen de melkveehouderij moet zetten om 'dierwaardiger' te worden.
Weiden of CO2-reduceren?
Verplichtingen zijn onder meer weer nieuwe vloeren en iedereen aan de weidegang. Dat laatste staat echter op gespannen voet met de gewenste emissiereductie. Opstallen geeft minder uitstoot naar de lucht en minder CO2 levert meer melkgeld op, want de zuivel let steeds minder op weidegang en heeft net als de rest van de industrie gewoon CO2 omarmd als maatstaf voor de milieuscore. En dat doet ook een land als Denemarken, maar daarover straks meer.
Geen financiële paragraaf
Een financiële paragraaf heeft het akkoord in wording (medio december) niet, maar gratis zal de ombouw van bedrijven zeker niet gaan. Te hopen valt dat de bank dan wil meedenken - welke dat tegenwoordig ook is – en dat daar dan ook geen nieuwe vergunningen meer voor nodig zijn. Dan kom je, zoals bekend, andere dierenvrienden tegen. De zuivel heeft al te kennen gegeven geen rol te willen spelen bij het eventuele binnenhalen van een sectorbijdrage.
Bureaucratieverkenner Knops
De minister van LVVN werkt niet alleen met de landbouworganisaties aan verkleinen van het mestprobleem. Ze heeft zet ook ambtenaren aan het werk. Als 'mestverkenner' heeft ze voormalig staatssecretaris Raymond Knops (CDA) aangesteld. Die moet met provincies en gemeenten aan de slag om de bureaucratische molens daar efficiënter te laten draaien, zodat er meer mestverwerking en andere innovaties van de grond komen die het mestprobleem kunnen helpen oplossen. Of hij er ook in zal slagen om het verzet tegen dit soort zaken te verzwakken, blijft altijd een vraag.
De Brabantse aanpak
Vooral in Noord-Brabant lijkt de overheid elk gaatje op te zoeken om het veebedrijven lastig te maken. En soms gaat ze verder dan dat. Zo geeft de provincie een geheel eigen uitleg aan de voorwaarden die gelden bij uitkoop in het kader van de stoppersregeling LBV. Landelijk geldt dat stoppende veebedrijven 15% van de oorspronkelijke emissie mogen behouden bij omschakeling naar een andere activiteit. Brabant maakt daar tot 15% van. Liever nog minder dus. Veel Brabantse boeren winden zich daarover op.
In de regionale en gemeentelijke ambtenarij gebeuren daar meer vreemde dingen. Zo belandden niet-geanonimiseerde bedrijfsdossiers van de omgevingsdienst er bij MOB, waarvoor intussen wel een hoge gezagsdrager lijkt te zijn aangepakt.
Telegraaf-eigenaar doet vee weg
Het aantal stoppers in het zuiden is intussen groot, vooral in Oost-Brabant en Noord-Limburg. Afgelopen week meldden twee bekende bedrijven dat ze stoppen omdat ze 'piekbelasters' zijn. Het gaat om de boerderij van de familie Engelen, eigenaar van KI Samen, en om het melkveebedrijf van de familie Van Puijenbroek, grootaandeelhouder van de Telegraaf Media Groep.
Deense boeren het bos in
De agrarische wereld reageerde deze week ook geschokt op de Deense plannen om 15% van de landbouwgrond om te zetten in bos. Stel dat dit Nederland ook nog te wachten zou staan! Bij de juiste (of misschien beter: de verkeerde) politieke verhoudingen zou zoiets misschien kunnen. Denemarken wordt geregeerd door een sociaaldemocratisch/liberale regering. Zegt maar PvdA-VVD.
Nederland deed al veel
Denemarken is echter wel een heel ander land, met erg weinig bos, maar met vooral landbouwgrond, terwijl Nederland in de voorbije jaren al heel veel landbouwgrond heeft omgezet naar natuur, bovenop wat er al was. Los daarvan is in Denemarken alles veel minder polariserend aangevlogen, zonder wilde krimpplannen. Ook lijken boeren netjes te worden vergoed. Denemarken was evenwel ook al het eerste land ter wereld met een taks op CO2-uitstoot. Wat het allemaal betekent voor de agrarische sector is nog moeilijk in te schatten.
Brusselse ruzie bijgelegd
In Brussel zijn deze week ook de laatste stappen gezet rond de totstandkoming van de nieuwe Europese Commissie. Er was ruzie uitgebroken tussen links en nieuw rechts over de benoeming van twee vicevoorzitters en een Hongaarse kandidaat-commissaris, maar dat is nu bijgelegd. Beide kanten deden water bij de wijn. Binnenkort kan er dus weer zaken worden gedaan met de Brusselse Euroregering.