Zorgplicht kan soelaas bieden bij Deutsche Bank

De Deutsche Bank heeft kort geleden aangegeven dat zij afscheid wil nemen van duizenden klanten, waaronder veel MKB’ers en boeren. Uit het interview met topman Kees Hoving, gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 11 april 2013, lijkt het alsof de Deutsche Bank zich inmiddels bewust is geworden van haar zorgplicht en coulant met haar klanten wil omgaan.
 
De Deutsche Bank heeft in een reactie op de klachten over hun beleidswijziging in dit interview aangegeven dat als ze er niet met de klanten uitkomen met de boeterente zij ‘het krediet met een half jaar, een jaar of soms enkele jaren’ verlengen. Dit zou eventueel een oplossing kunnen bieden voor ondernemers die geen enkele uitbreiding van activiteiten overwegen, maar voor de (ondernemende) ondernemers biedt dit geen soelaas.
 
Inmiddels heeft de praktijk laten zien dat de Deutsche Bank aanvragen voor uitbreidingen of verhogingen van kredieten veelal en bij voorkeur niet eens in behandeling neemt. Zelfs kleine aanvullende financieringen worden, ongeacht de financiële positie van de klant, niet verstrekt omdat dit ‘verkeerde signalen aan de markt zou kunnen afgeven’. Mocht een klant alsnog aandringen op behandeling van zijn aanvraag, dan wil de bank dit alleen overwegen als (schriftelijk) vast komt te staan dat een andere bank deze financiering niet willen verstrekken.
 
Het gevolg van de handelswijze van de Deutsche bank is dat duizenden ondernemers die nieuwe activiteiten willen ontplooien op slot worden gezet. In een tijd dat dit land snakt naar nieuwe economische impulsen, is dit moeilijk te verteren. Deze handelswijze lijkt strijdig te zijn met de zorgplicht van de bank, die onder meer contractueel is vastgelegd in art. 2 Algemene Bankvoorwaarden waarin is bepaald: ´De bank neemt bij haar dienstverlening de nodige zorgvuldigheid in acht en houdt daarbij naar beste vermogen rekening met de belangen van de cliënt´.
 
De handelswijze klemt te meer gelet op de hoge boeterentes die een klant zou moeten betalen bij aflossing en het feit de bank veelal weigert om zekerheden vrij te geven. Voor woningfinancieringen geldt volgens de Gedragscode Woningfinancieringen dat de boeterente maximaal hetzij vier maanden rente, hetzij drie procent van het vervroegd af te lossen bedrag bedraagt. De algemene voorwaarden waaraan de Deutsche Bank voor het aflossen op leningen vasthoudt, houdt in dat de boeterente gelijk is aan (de contante waarde) van toekomstige rentebetalingen verminderd met hetgeen de bank op de interbancaire markt kan ontvangen. Oftewel, de klant betaalt feitelijk alle toekomstige rentebetalingen minus een kleine korting (huidige interbancaire rente) aan boeterente.
 
Aangezien de klant ook de rente op de nieuwe lening zal moeten betalen, heeft hij voor de resterende periode binnen het oude contract feitelijk dubbele rentelasten. Overstappen wordt hierdoor nauwelijks mogelijk. Een klant met een woninghypotheek van een miljoen euro kan bij algehele aflossing volstaan met een boete van vier maanden rente ofwel circa 16.000 euro. Een ondernemer met een lening van een miljoen euro en een resterende looptijd van vijf jaar zou bij een gebruikelijk rentepercentage circa 200.000 euro aan boeterente moeten betalen.
 
Het is overigens nog maar de vraag of het in rekening brengen van de boeterente in deze situatie redelijk is. De regeling boeterente bij vervroegd aflossen is immers oorspronkelijk bedoeld om ‘rentehoppen’ te voorkomen en, ingeval dit wel gebeurt, dat de bank wordt gecompenseerd voor het rentenadeel bij de verplichtingen die ze daarvoor was aangegaan. In de situatie van de Deutsche Bank is dit uiteraard niet van toepassing. Van ‘rentehoppen’ is geen sprake.

De bank wil afscheid nemen van de klanten en lang niet altijd kan de klant tegen een lagere rente worden gefinancierd. Dit nog afgezien van bijkomende kosten zoals afsluitkosten, taxatiekosten, hypotheekakte en eventueel een hoge afkoopsom voor een renteswap. Het lijkt er dan ook op dat in dit geval de boeteclausule door de Deutsche Bank wordt misbruikt, aangezien zij niet wordt gebruikt voor het doel waarvoor zij is opgesteld. En daarmee strijdig lijkt met de redelijkheid en billijkheid (art. 6:248 BW). Als de bank afscheid wil nemen van de klanten, dan moet de klant ook zonder bijkomende kosten afscheid kunnen nemen van de bank.

mr. Marianne Adema
Adema advocatuur & advies

Marianne Adema

Marianne Adema is advocaat bij Adema Advocatuur en Advies. Zij is gespecialiseerd in financieel recht, agrarisch recht en vastgoedrecht. Adema staat veel agrarische ondernemers bij en heeft een advies- en procespraktijk. Verder is zij juridisch adviseur bij diverse windmolenprojecten.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.