Export naar Rusland komt echt niet meer terug

Varkenshouders zijn het meer dan zat: oneerlijke concurrentie, lage prijzen, en in de marge daarvan de Russische boycot van ons varkensvlees. Tijdens de landbouwraad, het Europese topoverleg tussen de 28 EU-landbouwministers en de eurocommissaris, op 7 september in Brussel, moest er een einde komen aan de precaire situatie op de varkensmarkt. Tevergeefs zo is gebleken.

Want, de Europese top, demonstraties van varkenshouders en een 10-puntenplan van NVV en LTO Varkenshouderij ten spijt, de export van varkensvlees naar Rusland is niet meer. En komt ook niet meer terug. Een Russisch wetsvoorstel maakt het mogelijk varkensvlees uit Europa en de Verenigde Staten permanent te bannen. En dat is heus niet alleen vanwege de politiek hoog opgelopen spanningen. Rusland wil simpelweg zelfbedruipend zijn.

Het Russische ministerie van Landbouw heeft in 2015 meer dan 1,5 miljard dollar geïnvesteerd in de varkenssector, wat naar verwachting leidt tot een jaarlijkse binnenlandse productie van 2,8 miljoen ton varkensvlees in 2016. Dat is een stijging van 6 procent ten opzichte van 2015. Eerder, toen er van een boycot nog geen sprake was, importeerde Rusland ook nog eens ongeveer 400.000 ton varkensvlees uit de Verenigde Staten en Europa, met Nederland als kleine speler daarin.

En zie daar de oorzaak van het probleem: de enorme overproductie in Europa en de VS, nu de Russen zelf veel varkensvlees op de markt brengen. Al moet gezegd, de Russische productie is nog altijd te weinig om te voldoen aan de toenemende binnenlandse vraag, waardoor de consumentenprijs in Rusland zelf met 35 procent is gestegen in 2015. Hoe desastreus anders zijn de gevolgen voor de VS en Europa, waar de prijzen voor de agrarische ondernemers tot een bedenkelijk niveau zijn gekelderd.

De oplossing voor onze Nederlandse varkenshouders? Eenvoudig, nieuwe afzetmarkten aanboren. Azië bijvoorbeeld of Afrika. Maar leidt dat niet weer tot hogere transport- en productiekosten? Immers, in die nieuwe afzetgebieden vragen ze om ‘ander’ varkensvlees dan de Russen deden. Zijn er alternatieven? Ja, maar ook die zijn zeker niet mals, te weten een kleinere varkensstapel of een lager slachtgewicht.

Ik besef, dergelijke maatregelen uit Brussel komen keihard aan. Immers, hoe betaal je die mega-investering in die nieuwe varkensstal überhaupt nog terug als de opbrengst per varken vele malen minder is of als je simpelweg minder varkens in je stal mag hebben? Tegelijkertijd dragen deze alternatieven wel bij aan een gezonde varkensmarkt én vraag-aanbodverhouding en daarmee een hogere prijs op lange termijn.

Maar voor we kunnen spreken van een gezonde markt moet Brussel over de brug komen om de varkenshouders volledig te compenseren voor de schade die zij leiden door de EU-maatregelen. De kleine vergoeding die Brussel hen in het vooruitzicht heeft gesteld tijdens het vervolgoverleg op dinsdag 15 september, is allesbehalve toereikend. Het is slechts een kleine doorbraak, niet meer dan dat.

Johan Geeroms
Senior Risk Manager bij kredietverzekeraar Euler Hermes

Johan Geeroms

Johan Geeroms is Risk Director bij Euler Hermes, wereldmarktleider op het gebied van kredietverzekeren en corporate incasso. In zijn blogs richt Geeroms zich veelal op ontwikkelingen in de agrarische sector.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.