Aangeboden door Bayer
'Wij proberen graag nieuwe dingen uit'
Hoe telen we ons product zo schoon mogelijk? Als teeltbedrijf en het steunpunt voor 'The Greenery' denkt de familie Van Garderen voortdurend na over de markt van morgen. Sinds 1 juni is hun bedrijf het officiële gezicht van ForwardFarming Fruit; een broedplaats voor verduurzaming.
Op een warme zomerdag plukt een groep medewerkers van Van Garderen in Schalkwijk rode bessen. Het zijn de laatste rijen van de vroege rassen. De plukkers leggen de trossen voorzichtig in bakjes. Even verderop wordt de oogst gewogen, waarna een minishovel de pallets naar de koeling brengt. Dankzij de zonnige zomer is de kwaliteit van de bessen uitstekend en ligt de oogst enkele weken voor op schema, zo vertellen Anton en Anco van Garderen.
Enkele rijen verder tonen vader en zoon de late rassen. Ook hier hangen volle trossen. "De kleur is er al, maar ze moeten nog doorrijpen voordat we ze kunnen plukken. Het suikergehalte van de bovenste en onderste bes moet ongeveer gelijk zijn, pas dan zijn ze voldoende rijp. Wist je trouwens dat er in 1 rode bes 2 keer zoveel suiker zit als in 1 aardbei? Er staan alleen veel meer zuren tegenover."
Met veel enthousiasme vertellen ze over de 'ins en outs' van de teelt en houden af en toe halt bij proeven met nieuwe rassen of met alternatieve bestrijdingsmethoden. "We proberen dingen uit, zoals nieuwe middelen of het inzetten van natuurlijke plaagbestrijders", zegt Anton van Garderen. Anco vervolgt: "Niet alles lukt, maar als we de teelt willen verduurzamen, dan zul je wat moeten proberen."
Telen en verwerken
Behalve met telen, houdt Van Garderen zich jaarrond bezig met sorteren, verpakken en koelen. Het meeste fruit dat ze verwerken, komt van andere teeltbedrijven in binnen- en buitenland en ze doen dit als steunpunt van coöperatie The Greenery. Eerder dit jaar openden ze een nieuw koelhuis, voorzien van een milieuvriendelijke propaankoeling. In een volledig gecontroleerd klimaat, met laag zuurstofgehalte, kunnen ze tot laat in het voorjaar bessen van Hollandse oogst leveren.
Het familiebedrijf heeft in de afgelopen decennia een flinke ontwikkeling doorgemaakt. In 1981 pakten Anton en Ria de teelt van kleinfruit op. Tot die tijd teelden ze groenten en aardappelen. Ze begonnen met 2 hectare en breidden de teelt uit naar 15 hectare. Afgelopen jaar maakten ze de grootste stap. Door de aankoop van een naburig melkveebedrijf, is er recent 19 hectare grond bij gekomen.
Ook in de handel was Van Garderen een tijd actief. "We hebben jarenlang direct zaken gedaan met supermarkten. Een mooie tijd; ik hou van de handel", zegt hij. Nu richten ze zich op verwerking en logistiek en breiden ook die tak steeds verder uit. Dit jaar verwachten ze meer dan 15 miljoen verpakkingen te maken.
Inmiddels heeft de volgende generatie zijn plek gevonden in het bedrijf. Anco verzorgt taken rondom de teelt en zijn zus Geke is verantwoordelijk voor het sorteerbedrijf. Ze kunnen goed samenwerken en kregen de liefde voor de fruitsector van huis uit mee. Of zoals Anton het zegt: "Onder een appelboom vallen geen peren."
Kodak
Op het gebied van duurzaamheid hebben ze al heel veel keurmerken zien komen en gaan; van Milieubewuste Teelt tot Planet Proof. Altijd voldeden ze als een van de eersten aan de zwaarste eisen. Toch ziet de familie het verduurzamen van hun bedrijf als grootste uitdaging. "De maatschappij verlangt dat en wij willen zelf ook graag zo schoon mogelijk produceren. Kan niet zul je ons niet zo gauw horen zeggen."
"Mijn vrouw heeft bij Kodak gewerkt, dat ging failliet omdat het bedrijf de overstap naar digitale fotografie niet maakte. Het is het schoolvoorbeeld van wat er kan gebeuren, als je vergeet te vernieuwen", zegt Van Garderen. "Wij denken dat er in de fruitsector nog genoeg mogelijkheden zijn, zoals het slim gebruik maken van de biologie en het beter benutten van data. Maar makkelijk is dat niet."
In de afgelopen jaren deden ze wat ervaring op met verschillende groene gewasbeschermingsmiddelen en het inzetten van natuurlijke bestrijders. Daarbij werkten ze samen met de initiatiefnemers van ForwardFarm Fruit; The Greenery, adviesdienst CAF en Bayer Crop Science. "Niemand kan dat alleen, want er is veel kennis voor nodig om die technieken zo goed mogelijk in te passen."
Aangekochte bedrijf
Bij het inrichten van het aangekochte bedrijf is uitvoerig nagedacht over de biodiversiteit in de directe omgeving van de boomgaard. Zo hebben ze gemengde windsingels aangeplant met elzen en wilgen. "Het klinkt raar, maar we hopen dat de elzen al vroeg in het jaar luizen aantrekken. Want hoe eerder er luizen zitten, hoe eerder ook hun natuurlijke vijanden zich gaan ontwikkelen."
De wilgenpopulatie bestaat uit 3 varianten met 3 diverse bloeitijden. Ook dat heeft een reden: "Zo creëren we zo lang mogelijk voedselaanbod voor bijen, die hebben we nodig voor de bestuiving." Zowel voor de wilde bijen als honingbijen is er volop aandacht binnen het ForwardFarming-initiatief. Er komt onder meer een bijenkast met een camera, waardoor mensen de bijen live kunnen volgen.
Precisielandbouw
Precisielandbouw is een ander thema dat volop aandacht krijgt. Voor het inplanten van hun nieuwe percelen, heeft Van Garderen een bodemscan laten uitvoeren. Die laat verschillen zien in onder meer de zwaarte van de grond en de hoeveelheid organische stof in de bouwvoor. De zware klei is weliswaar vruchtbaar, toch zijn er verschillen in bodemsamenstelling, waarmee ze in de bemesting of de bekalking rekening kunnen houden.
Een weerstation levert straks actuele data waar ze gewasbescherming en bemesting mee kunnen optimaliseren. "Een van de plannen is om te gaan fertigeren op basis van lichtintensiteit. Op die manier denken we dat we ook in een buitenteelt constante groeiomstandigheden kunnen creëren", zegt Anco.
De jonge fruitteler wil ook zoeken naar mogelijkheden om data te delen met collega-telers, om zodoende op die manier van elkaar te leren. "Er is al veel data, maar die is verspreid en soms in handen van commerciële partijen. Dat is jammer. We hebben daarom afgesproken dat alle metingen die we in het kader van ForwardFarming Fruit gaan doen, voor iedereen beschikbaar worden gemaakt."
Samenwerken
De familie kijkt uit naar de ontmoetingsfunctie die hun bedrijf krijgt. Op het nieuwe deel van het bedrijf komt straks een ontvangstruimte, die in een tunnelkas overloopt. Hier kunnen mensen elkaar ontmoeten. Dat zullen mensen zijn met diverse achtergronden. Het bedrijf wordt een plek om aan beleidsmakers en consumenten uit te leggen wat telers doen en ze te laten zien welke stappen de sector zet om zo duurzaam mogelijk te werken.
Daarnaast moet het een broedplaats worden waar telers en deskundigen van gedachten kunnen wisselen over het inzetten van nieuwe technieken. "We zijn geen normale proeftuin of demotuin. Daar hebben we het pas opgerichte Houtig Kleinfruitcentrum voor. De demo’s die wij aanleggen, zijn gericht op duurzaamheid en milieuvriendelijke gewasbescherming. Zo laten we de werking van de Phytobac zien, voor het verwerken van restvloeistoffen en komen moderne spuittechnieken aan bod."
Ook de haalbaarheid en betaalbaarheid van de diverse maatregelen zijn een belangrijk onderdeel in het geheel. "Als je laat zien wat je doet, dan kun je het met de keten ook over de kosten hebben. Want een fruitteler kan alleen duurzaam telen als hij geld verdient."
