Blog: Peter Goumans
Onzekerheid vleesveehouders duurt voort
Het fosfaatrechtenstelsel is per 1 januari 2018 in de Meststoffenwet opgenomen. Niet alleen melkveebedrijven krijgen fosfaatrechten toegekend, maar in een aantal gevallen geldt dat ook voor vleesveehouderijen.
Vleesveehouderijen krijgen niet voor al hun rundvee rechten, maar enkel voor hun jongvee. De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (Carola Schouten) gaat er daarmee van uit dat vleesveehouderijen aanspraak hebben op de toekenning van fosfaatrechten, maar deze ook nodig hebben. De manier waarop de wettelijke regeling is vormgegeven, is hieraan debet.
Vleesveehouders werden vorig jaar betrokken in de fosfaatreductiedoelstellingen (Regeling fosfaatreductieplan 2017), maar vanwege ongewenste neveneffecten zijn deze bedrijven buiten de werking van de Regeling fosfaatreductieplan 2017 gebracht. Nu worden deze bedrijven opnieuw met beperkingen geconfronteerd. Dat is echter niet de bedoeling van de wetgever geweest.
Bedoeling van de wetgever
De toelichting op het wetsvoorstel Fosfaatrechten melkvee is duidelijk: "(...) het onderhavige nieuwe stelsel richt zich, gezien de geconstateerde groei van de melkveehouderij en gezien de noodzaak te borgen dat de fosfaatproductie weer onder het mestplafond komt, uitsluitend op die bedrijven die dieren houden die benodigd zijn voor de productie van melk (….)". Volgens de memorie gaat het dan om dieren die gehouden worden voor de productie van melk en om dieren die worden gehouden ter vervanging van melk- en kalfkoeien.
Dit wordt nog nader toegelicht met de overweging dat er een groep bedrijven (tussen 2.500 en 3.000) bestaat waar geen melk- en kalfkoeien worden gehouden, maar waar wel jongvee wordt gehouden dat wordt gefokt voor de vervanging van melk- en kalfkoeien. Omdat die bedrijven ook bijdragen aan de groei van de sector en aan de fosfaatproductie is ervoor gekozen om niet alleen de diercategorie melk- en kalfkoeien, maar ook de beide categorieën jongvee te scharen.
Uitwerking in de Meststoffenwet
De bedoeling van de wetgever is in de tekst onvoldoende vertaald. De toekenning van de fosfaatrechten is in de wet gekoppeld aan melkvee, maar dit begrip is veel te ruim gedefinieerd. Onder melkvee verstaat de Meststoffenwet melk- en kalfkoeien die minimaal 1 keer hebben gekalfd en die voor melkproductie of fokkerij worden gehouden. Ook jongvee jonger dan 1 jaar voor de melkveehouderij en vrouwelijke opfokkalveren voor de vleesveehouderij tot 1 jaar vallen onder de definitie. En tot slot valt ook jongvee ouder dan 1 jaar (alle runderen van 1 jaar en ouder inclusief vleesvee, uitgezonderd roodvleesstieren en fokstieren) hieronder.
Deze definitie heeft tot gevolg dat de wettelijke regeling een breder bereik heeft, dan de wetgever beoogde. Immers, het jongvee op vleesveebedrijven valt daar ook onder. Dat heeft Schouten erkend door fosfaatrechten toe te kennen. Opvallend is echter dat dit niet gebeurt waar het de categorie melk- en kalfkoeien betreft. Daaronder vallen ook koeien die enkel voor de fokkerij worden gehouden; zoogkoeien kunnen dus onder de gekozen definitie worden gebracht en daarvoor zouden ook fosfaatrechten moeten worden uitgegeven.
Dat gebeurt echter niet. Het standpunt dat zoogkoeien niet onder diercategorie 100 vallen, gaat niet op. De definitie in de wet noemt geen diercategorieën en evident is dat zoogkoeien voor de fokkerij worden gehouden en daarmee onder de definitie vallen. De wettelijke regeling biedt dus geen ruimte voor interpretatie.
Uiteenlopende belangen
De belangen in de vleesveesector zijn divers. Voor een aantal bedrijven geldt dat de toekenning welkom is. Het gaat immers om verhandelbare rechten die een waarde vertegenwoordigen. Andere bedrijven zien de toekenning van fosfaatrechten juist als een streep door de rekening. Immers, fosfaatrechten begrenzen de omvang van de bedrijfsvoering. Dat raakt ook terreinbeherende organisaties.
Hoogst onwenselijk
De voortslepende onzekerheid blijft niet zonder gevolgen. Voor een deel van de toekenningsbeschikkingen geldt dat deze niet zijn bestreden en dus onherroepelijk zijn. Voor degenen die wel bezwaar hebben aangetekend, duurt de onzekerheid voorlopig voort. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland neemt de tijd om een beslissing op bezwaar te nemen. Een beoordeling door de rechter vindt pas daarna plaats.
Andere bedrijven hebben helemaal geen toekenningsbeschikking ontvangen. Zij kunnen een beschikking alsnog uitlokken door een aanvraag te doen. Ondertussen nadert het einde van het eerste kwartaal van 2018 en neemt de speelruimte af om de dierbezetting af te stemmen op de omvang van het fosfaatrecht.
Echter, het is niet uitgesloten dat Schouten ingrijpt, maar ook dat kost tijd. Om de vleesveebedrijven van het fosfaatrechtenstelsel uit te sluiten, moet de Meststoffenwet worden aangepast. Deze gang van zaken is onwenselijk voor de bedrijven die volledig buiten de problematiek staan, want daarover was de wetgever duidelijk.
Peter Goumans
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.