Is de Turkse lira reddeloos verloren?

De waardedaling van de Turkse munt (de lira) is in week 32 in een stroomversnelling terechtgekomen. Als de centrale bank niet snel en doortastend optreedt, zijn de gevolgen straks niet meer te overzien.

De Turkse lira is keihard onderuit gegaan. Maandag 6 augustus daalde de munt met ruim 5% (tijdelijk), toen de Verenigde Staten (VS) aankondigden dat de heffingsvrije invoer van artikelen uit het land tegen het licht wordt gehouden. Hierdoor ontstaat het gevaar dat Turkse bedrijven straks invoerbelasting moeten afdragen over bijna €1,5 miljard aan goederen.

Het bericht volgt op de aankondiging dat Turkije een heffing invoert op bepaalde Amerikaanse goederen, waarmee het land reageerde op de invoerbelasting op staal die de VS eerder dit jaar introduceerde. De spanning tussen beide landen was al opgelopen door de Turkse weigering om de Amerikaanse pastoor Andrew Brunson vrij te laten.

Structureel probleem
Na de recente koersdaling is 1 lira slechts €0,16 waard. Eind vorig jaar was dat nog meer dan €0,22 en in het najaar van 2010 kreeg je zelfs ruim €0,50 voor 1 lira. De handelsruzie met de VS heeft die glijvlucht in een stroomversnelling gebracht. Zelfs als Turkije erin slaagt om het handelsconflict bij te leggen, is het einde van de vrije val nog niet in zicht. Daarvoor moet eerst een meer structureel probleem worden aangepakt.

De waarde van de lira wordt al jaren uitgehold door de hoge inflatie. De afgelopen maanden is de inflatie gestegen van iets meer dan 10% naar 16%. Die stijging is voor een deel een gevolg van de waardedaling. Naarmate de Turkse overheid wacht met ingrijpen, wordt het steeds lastiger om de vicieuze cirkel (van een dalende lira en een stijgende inflatie) te doorbreken.

Echter, de recent herkozen premier Recep Tayyip Erdogan is een tegenstander van de renteverhogingen waarmee centrale banken proberen om de inflatie onder controle te houden. In zijn ogen zet de stijgende rente te veel een rem op de economische groei.

Verrassing
In een reactie op de daling van de lira heeft de centrale bank de reserve-eisen voor banken iets versoepeld. Dat is echter een druppel op een gloeiende plaat. Door alle onzekerheid is de rente op 10-jaars Turkse staatsobligaties al opgelopen tot bijna 20%. In juni werd de rente al met 125 basispunten opgeschroefd.

De volgende vergadering is pas op donderdag 13 september, maar de bank heeft eerder dit jaar al bewezen dat het bereid is om onverwacht in te grijpen als de omstandigheden daarom vragen. Als zo’n verrassingszet nog lang uitblijft, is een lira straks misschien nog maar een dubbeltje waard.

Laurens Maartens

Laurens Maartens is valuta-expert bij de Nederlandsche Betaal- en Wisselmaatschappij (NBWM). Maartens analyseert de actuele valuta-ontwikkelingen en verzorgt tevens lezingen en trainingen op het gebied van valutamanagement.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.