Duitse coalitiecrisis duwt euro omlaag

De waarde van de euro staat onder druk. Dit door het stuklopen van de onderhandelingen over een Duitse regeringscoalitie. De politieke zorgen in het economische hart van Europa zijn echter minder groot dan de commentaren doen vermoeden.

Het verrassende einde van de onderhandelingen over een Duitse regeringscoalitie kwam begin deze week hard aan op de valutamarkten. De euro daalde maandag 20 november binnen een paar minuten met bijna 1%, ten opzichte van de dollar. Die schade werd echter in de loop van de handelsdag wel weer goedgemaakt, waarna de euro maandagavond opnieuw onderuitging.

Sommige partijen voorspellen dat die schijnbeweging de inleiding vormen voor veel fellere koersschommelingen, terwijl Elsevier zich afvraagt of de Jamaica-coalitie het Waterloo wordt van bondskanselier Angela Merkel. Echter, in werkelijkheid hoeft de valutawereld zich een stuk minder zorgen te maken, dan dat je op basis van deze berichtgeving zou denken.

Nervositeit niet vreemd
Het is niet vreemd dat het stuklopen van de onderhandelingen wat nervositeit veroorzaakt. Dat komt deels doordat bijna niemand het had zien aankomen. Voor het weekend was de algemene verwachting dat de partijen er wel uit zouden komen. De kloof tussen de liberale pro-ondernemerspartij FDP en de Groenen over voornamelijk het asielbeleid leek niet onoverbrugbaar. Het nieuws dat FDP-leider Christian Lindner zich terugtrekt uit de besprekingen kwam dan ook als een donderslag bij heldere hemel.

Volgende zet van Merkel?
De tweede reden voor de onzekerheid is dat Duitsland helemaal niet gewend is aan deze politieke onzekerheid. In het verleden kon er na de Bondsdagverkiezingen altijd vrij snel een stabiele regeringscoalitie gevormd worden. Het is bovendien onduidelijk wat de volgende zet van Merkel gaat zijn.

Een minderheidscoalitie is een relatief onbekend verschijnsel bij onze oosterburen, terwijl ze met het uitschrijven van nieuwe verkiezingen haar eigen leiderschap nadrukkelijk ter discussie zou stellen. De sociaaldemocraten (SPD), met wie het CDU van Merkel nu nog een regering vormt, gaven aan dat ze er weinig voor voelen om aan te schuiven bij de besprekingen.

Nederland als voorbeeld
Hoewel de situatie behoorlijk wat indruk maakt op de volgers van de Duitse politiek, zullen veel Nederlanders hun schouders ophalen bij het horen van het nieuws. Een aantal maanden geleden gebeurde hier immers precies hetzelfde. Na enkele weken van onderhandelen, trok GroenLinks zich terug uit de onderhandelingen.

Toentertijd leek Nederland ook af te stevenen op een minderheidscoalitie, of op nieuwe verkiezingen. Echter, toen stond eind oktober alsnog het nieuwe kabinet-Rutte III op het bordes. Het is dan ook veel te vroeg om de mogelijkheden uit te vlakken dat de FDP opnieuw zal aanschuiven bij de onderhandelingen. Misschien gaat de SPD alsnog meepraten over het vormen van een coalitie.

Merkel op een zijspoor?
Zelfs als er wel nieuwe verkiezingen komen, is de kans klein dat de CDU/CSU van Merkel buiten spel komt te staan. In september haalde de partij namelijk nog een derde van alle stemmen binnen. Daarmee was de partij een stuk groter dan de SPD, die met 20,9% van de stemmen de een na grootste was.

Hoewel de krantenkoppen anders doen vermoeden, is het lastig om een scenario te verzinnen waarin Merkel, zonder dat ze het zelf weet, op een zijspoor beland. Maar voorlopig heeft de Duitse coalitiecrisis veel weg van een storm in een glas water. De koersdruk heeft dan ook een tijdelijk karakter; in ieder geval totdat handelaren zich zorgen gaan maken over de Italiaanse verkiezingen die voor komend voorjaar in de planning staan.

Laurens Maartens

Laurens Maartens is valuta-expert bij de Nederlandsche Betaal- en Wisselmaatschappij (NBWM). Maartens analyseert de actuele valuta-ontwikkelingen en verzorgt tevens lezingen en trainingen op het gebied van valutamanagement.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.