ECB moet bij de boeren in de leer

Laatst reed ik over de polderwegen in Flevoland. Overal stonden de bewateringsinstallaties aan. Iedere agrarisch ondernemer weet dat wanneer het te droog is, hij de kraan open moet zetten. Doet hij dat niet, dan dreigt zijn oogst te mislukken en zijn inkomen hard te zakken.

Hij moet echter scherp in de gaten houden of die kraan wel/niet open moet en zo ja, hoeveel. Wat hij namelijk ook weet, is dat wanneer hij te veel water geeft (of de kraan openzet wanneer dat niet nodig is), hij een even groot risico loopt. Te veel water zorgt ervoor dat het gewas verzuipt. Een typisch gevalletje van baat het niet, dan schaadt het wel. Onze boeren weten dat. Dit in tegenstelling tot onze centrale bankiers.

Geldkraan opengezet
Toen de eurozone enerzijds te maken kreeg met de ergste economische crisis in decennia en anderzijds de crisis in Griekenland losbarstte, zette de Europese Centrale Bank (ECB) de monetaire geldkraan wijd open. Behalve de rente te verlagen naar 0%, bewaterde de bank het gortdroge economische landschap in het euroland met ruim €30.000 per seconde.

Dat valt nog misschien te billijken. De monetaire kraan dicht houden, was geen optie. Dit omdat de economie van de eurozone dan zou verpieteren. Inmiddels is de situatie echter compleet anders. De economische groei in de eurozone lijkt sterk op die van voor de crisis. Hoog dus. Ja, het klopt dat er de laatste tijd steeds meer signalen komen dat die groei in loop van dit jaar iets zal matigen, maar zelfs dan blijft die zeer hoog.

Ja, het klopt dat de bank de kraan iets heeft dichtgedraaid. Die €30.000 per seconde is inmiddels gedaald naar circa €11.000 per seconde, maar dat is nog steeds te veel monetaire liquiditeit voor een snelgroeiende economie. En de rente blijft voorlopig op 0% staan. De grond is nu, om het zo te zeggen, allesbehalve gortdroog in het euroland. Toch staat die monetaire kraan dus nog steeds wijd open.

Groot gevaar
Waar dat de afgelopen jaren nog geruststellend nieuws was, is het door de ingrijpend andere economische situatie nu een groot gevaar. De geldkraan staat zodanig wijd open dat het verzuipen dreigt. Met dat verzuipen bedoel ik dat de arbeidsproductiviteit te lang laag blijft. De lage rente houdt veel zombiebedrijven overeind. Het nadeel daarvan is dat die weinig productieve bedrijven, wel beslag leggen op arbeid en kapitaal dat ergens anders meer toegevoegde economische waarde zou hebben.

Economische groei komt voort uit het aantal mensen dat werkt en de productiviteit van die mensen. Met de vergrijzing dreigt de eerste bron al op te drogen. De tweede is dus belangrijker dan ooit. Het ECB-beleid houdt de broodnodige sterkere bijdrage daaruit echter tegen.

Inflatie
Met verzuipen bedoel ik ook het gevaar van een hoge inflatie (op termijn). Uit het monetaire verleden weten we namelijk dat te veel geld vroeg of laat tot hogere prijzen leidt. Datzelfde verleden leert ons dat een hoge inflatie funest is voor onze welvaart.

Met verzuipen bedoel ik tevens dat er zeepbellen op de financiële markt kunnen ontstaan. Dat klinkt leuk, het betekent namelijk dat koersen van de aandelen sterk omhooggaan en de rentes laag blijven, maar wanneer die bellen leeglopen (en dat gebeurt vroeg of laat onvermijdelijk) komen veel huishoudens, bedrijven en overheden in grote problemen.

Wat de ECB momenteel doet, is maatschappelijk onverantwoord monetair beleid voeren. De bank moet daarom, veel sneller dan ze nu wil, haar rentebeleid afstemmen aan de nieuwe economische werkelijkheid.

Edin Mujagic

Edin Mujagić is econoom en beheerder bij Beleggingsfonds Hoofbosch. Hij focust zich op de wereldwijde centrale banken, en in zijn blogs schrijft hij met name over de ontwikkelingen in rente en inflatie. Ook heeft hij diverse boeken geschreven.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.