Commissie Schoof heeft haast, maar ook geld?

Hoewel deze commissie nog maar amper drie weken aan de slag is, lijkt ze al binnenkort een eerste legsel te hebben uitgebroed. Voor pluimveehouders een bekende termijn, maar dat terzijde. De commissie zou willen voorstellen om de stikstofemissie met 26% te beperken en ook een rekenkundige ondergrens in te stellen van 1 mol. Verder zullen er zoneringen komen rondom kwetsbare natuur. De doelen uit de Wet stikstofreductie en natuurverbetering zullen worden omgezet naar inspanningsverplichtingen.

Het klinkt op het eerste gezicht allemaal niet zo heel spannend. Die 26% reductie is bovendien al eens eerder genoemd en een groep Wageningse onderzoekers denkt daar wel weer een mooi plannetje aan te kunnen koppelen. Bovendien, dat er eindelijk een 'normalere' rekenkundige ondergrens komt, dat is toch mooi, in ieder geval voor de PAS-melders?

Miljarden voor 1%
De discussie in het kabinet is ondertussen nog niet voorbij. Er wordt ook nagedacht over een nieuwe opkoopregeling en zelfs het beruchte kaartje van Van der Wal zou soms weer op tafel liggen. Maar het is ook een afweging van hoeveel geld je moet inzetten voor welk resultaat. Wie weet dat 1% emissiereductie via opkoop al gauw €3 of €4 miljard kost, zal zich realiseren dat het kabinet ook nuchter moet blijven, al is de druk groot om weer grootse gebaren te maken.

Ondertussen belobbyen door de overheid zelf grotendeels gefinancierde clubs als de Transitiecoalitie Voedsel minister Femke Wiersma ook om maar toe te geven aan een omvorming van de veehouderij.

Grote clubs vooral stil
De grote landbouworganisaties zijn vooral stil. Misschien dat LTO Nederland en het NAJK niets mogen zeggen omdat ze betrokken zijn bij het overleg over de plannen van de Commissie-Schoof. Het zou niet de eerste keer zijn. Slechts weinig landbouworganisaties hebben een onderbouwde visie gegeven op wat er moet gebeuren.

Agractie is er een van, al mist het een apparaat zoals de grotere wel hebben. Toch heeft juist die een stevige en goed beargumenteerde brief aan de commissie geschreven. Agractie vreest dat het kabinet op drijfzand gebaseerde plannen maakt, omdat op veel onderdelen niet van de juiste uitgangspunten wordt uitgegaan. 

LVVN wil SSC niet kennen
Ook de Stichting Stikstofclaim (SSC) heeft een kritische visie en draagt die uit bij bijeenkomsten in het land. De SSC wordt officieel echter bijna helemaal genegeerd door de overheid, ondanks meer dan 3.200 aangeslotenen. Het ministerie van LVVN weigert zelfs te bevestigen dat SSC een verzoek heeft gestuurd om als officiële belangenbehartiger te worden erkend en mee te mogen praten over het beleid. Stikstofclaim heeft daarom zelfs de toevlucht genomen tot juridische stappen.

Gedomesticeerd
Vanuit het ministerie bezien is dit stommetje spelen richting kritische belangenbehartigers misschien wel begrijpelijk. Het is gemakkelijker overleggen met meegaander organisaties, zoals LTO en NAJK. De laatste was ooit een rebels clubje, dat zo nodig het torentje van de premier binnendrong. Vergeleken daarmee is het NAJK nu een volkomen gedomesticeerd overlegorgaan met bestuurders die veel meer gemeen hebben met een ambtenaar dan met een willekeurige boer.

Status natuur hier en in Frankrijk
Terug naar het broedsel van de Commissie-Schoof. De meer kritische landbouworganisaties zijn niet gerust op de uitkomsten. Want als uitkomt wat ze vrezen, moeten toch heel veel bedrijven het loodje leggen. Ook omdat natuur een steeds hogere en onaantastbaardere status lijkt te krijgen. Misschien is dat wel heel typerend voor het huidige Nederland.  
Hier zou niet kunnen wat momenteel in Frankrijk aan de orde is. Daar probeert de regering wetten zodanig aan te passen dat boeren die onbedoeld schade aanbrengen niet direct met megagrote gevolgen worden geconfronteerd. Boeren kunnen er tot drie jaar cel of €150.000 boete krijgen voor bijvoorbeeld het kapotploegen van een burcht van een beschermde diersoort. Het plan van de nieuwe Franse minister voor Natuur en Milieu is om lagere straffen vast te stellen. Natuurorganisaties staan op hun achterste benen, maar het plan lijkt wel door te gaan.

Statistiek versus patiënten
In Nederland lijkt de maatschappij in toenemende mate bang voor de landbouw. Zie daarvoor ook de huidige discussie over de geitenhouderij. Het ministerie van Volksgezondheid wil deze sector sterk inperken omdat ze vreest dat deze sector een gevaar is voor de volksgezondheid. Daarbij leunt ze het op onderzoek van het RIVM, dat vooral is gebaseerd op statistische gegeven over mensen die ziek zouden zijn geworden. Stichting Agrifacts ging op zoek naar de patiënten achter de statistiek, maar deze personen bleken onvindbaar. Voor het ministerie is dat geen probleem. Dat heeft kennelijk liever statistieken dan echte mensen.  

BBB-blues en grenzen
Bij alle dilemma's en discussies van deze week kwam ook nog het nieuws over toenemende barsten en scheuren in de gelederen van de BBB. De meeste aandacht trok het uiteenvallen van de Overijsselse Statenfractie. Het lijkt niet eens vanwege verschillen over de partijlijn, maar vanwege gebrek aan interne discipline en om het verwarren van eigen en politieke belangen. Sommige partijen en fracties hebben aangewezen personen om te zorgen dat iedereen in de pas loopt, de BBB niet. Voor de korte termijn is het evenwel spannender wat er met de BBB gebeurt wanneer echt een knoop moet worden doorgehakt in de Commissie-Schoof. Waar kan ze nog wel mee leven, en waarmee echt niet? Dat antwoord hangt naar verluidt vooral af van vice-premier Mona Keijzer.