Boeren gaan vrijuit, terwijl ze zich niet aan de geldende wetgeving houden. In zes verschillende uitspraken hebben rechters boeren geen straf opgelegd voor de geconstateerde overtredingen. De rechters deden dat vanwege het volgens hen wispelturige overheidsbeleid. In onze rubriek 'Stikstofstemming' geven we op onze eigen wijze duiding op de stikstofdebat en aanverwante zaken.
Willem Bruil, bijzonder hoogleraar agrarisch recht in ruste, noemt de uitspraken 'zeer bevredigend en rechtvaardig'. Hij wil het ook niet hebben over frauderende boeren, want zij zijn naar zijn mening vaak ook ten einde raad.
Balsem voor de ziel
Voor veel boeren is dit balsem voor hun ziel, want hoe vaak wijzigt de overheid de mestregels en ook andere landbouwwetgeving wel niet; het is om gek van te worden. Niet-agrariërs hebben vaak geen idee. Rechters mogen en kunnen de regels niet veranderen, maar iets minder meegaandheid in de bureaucratische regelgekte en iets meer rechterlijke ongehoorzaamheid is echt verfrissend.
Natuurlijk zijn er ook rechtsgeleerden die er anders tegenaan kijken en er zijn genoeg media die mensen weten te vinden om schande te spreken van wat de rechters met de bovengenoemde zaken hebben gedaan. Toch is het misschien iets voor de overheid om over na te denken. Minder bureaucratie betekent niet alleen minder regeltjes maken, maar ook minder vaak nieuwe regeltjes maken.
OM mag breder kijken
Dat is vanzelf wel sneu voor al die ambtenaren die dan niet meer zo veel te doen hebben, maar anderzijds is er ook nog steeds sprake van krapte op de arbeidsmarkt en zijn er alternatieve jobs te vinden.
Het OM, dat richtlijnen uitvaardigt voor rechters op diverse deelgebieden van de rechtspraak, zou eens kunnen kijken naar de consistentie bij de (straf)wetgeving op andere deelterreinen van de landbouw en daar conclusies uit trekken. Wat bijvoorbeeld te denken van het feit dat de groep PAS-melders elk jaar verder in overtreding zijn omdat Aerius steeds wordt aangescherpt en verlossing voor hen dus steeds verder uit zicht raakt. Zouden ze niet op zijn minst op peildatum kunnen worden beoordeeld en van daaruit verder kunnen worden geleid?
Melkproductiestop
Mestwetgeving was deze week ook weer een veelbediscussieerd onderwerp in de Tweede Kamer. Daarover is al eerder geschreven. NSC-Tweede Kamerlid Holman dreef, anders dan hij eerst deed geloven, de zaak toch niet op de spits binnen de vier regerende partijen. Een oplossing voor de mestproblematiek is desondanks nog niet binnen handbereik. Via allerlei achteringangen dropte een groep van agrarische belangengroepen uit de melkveehouderij en zuivel echter een plan om tijdelijk, en met overheidssteun, tienduizenden koeien uit de productie te halen. Ook zouden hogere mestnormen buiten NV-gebieden mogelijk moeten zijn.
Het is een gewaagd plan, vooral om het laatste, want de vraag is of de Europese Commissie daarmee kan instemmen. En toch weer extra geld voor productiebeperking ligt mogelijk ook niet gemakkelijk bij de regering. De komende weken moet hierover meer helderheid komen. Wel zouden de samenwerkende organisaties steun voor hun plan kunnen vinden bij de PvdD, maar die ziet eigenlijk meer in een fokverbod.
Vaart en eenvoud
Begin november volgt er weer een groot mestdebat. Het ministerie van LVVN en de Tweede Kamer willen in ieder geval de vaart erin houden en snel naar een oplossing toe voor de gesignaleerde overproductie van mest. Het zal nog een stevige klus worden. Te hopen valt dat, als er een uitweg wordt gevonden, dit niet weer een regeltechnisch gedrocht wordt, zoals zo vaak de laatste jaren. Dan hebben de Nederlandse rechters nog meer werk aan het vrijspreken van boeren.