Terwijl de prijs van gas daalt, is de elektriciteitsprijs licht hoger. Ondanks verschillende negatieve signalen zorgt de hoge vulgraad van de gasreserves voor lagere prijzen. Ondertussen zorgen grote verschillen in productiviteit uit hernieuwbare bronnen voor instabiliteit op de elektriciteitsmarkt.
Na drie weken van stijging is de gasprijs deze week gedaald. Op dinsdag 5 maart werd gas voor €27,47 per megawattuur verhandeld. Daarna daalde de TTF consistent tot en met maandag 11 maart. Op die dag werd gas voor €25,34 verhandeld.
Een belangrijke reden voor de hogere gasprijs was begin vorige week nog dat er lagere temperaturen werden verwacht. Februari was bijzonder mild met een gemiddelde temperatuur van 3,3 graden boven het gemiddelde van tussen 1991 en 2020. De verwachting van de markt was dat het verwarmingsseizoen op zijn einde zou lopen.
De verwachtingen voor maart bleken echter minder florissant. Gemiddeld gezien leken temperaturen gemiddelde gezien 2 graden lager uit te komen. Daarnaast vond de gasprijs steun in lagere Amerikaanse productiecijfers. Om de lage gasprijs weer iets omhoog te duwen hebben Amerikaanse bedrijven in de energiesector ervoor gekozen om fors minder gas op te pompen. Dit zou zich kunnen vertalen in lagere LNG-exporten richting Europa. De impact daarvan is niet te onderschatten aangezien de Verenigde Staten twee derde van hun gas naar Europa exporteert. Daarnaast blijft de uploadcapaciteit van de grote Amerikaanse LNG-haven Freeport lager.
Door de hoge vulgraden hield de gasprijs echter geen stand. Volgens analisten dempen de goedgevulde gasreserves de effecten van een zwakker aanbod en licht hogere vraag. De Europese gasreserve is op het moment voor 61,6% gevuld en de cruciale Duitse vulgraad is 68%.
Elektriciteitsprijs onstabiel
De elektriciteitsprijs was vorige week een stuk wispelturiger. Op woensdag 6 maart stond de elektriciteitsprijs op het hoogste punt van de maand, bij een stand van €82,58 per megawattuur. De laagste prijs van de week bereikte de EPEX op zondag 10 maart. Op die dag was de basisprijs van elektriciteit €36,46.
De grote verschillen in de elektriciteitsprijzen zijn direct te herleiden tot grote verschillen in de productie van zonne- en windenergie. Richting het weekend was de productie fors hoger. Tussen donderdag en zondag was de productie van hernieuwbare energie, met name van zonne-energie, fors hoger dan de rest van de week. Op woensdag werd er nog behoorlijk wat zonne-energie opgewekt, maar dinsdag 5 en maandag 11 maart was de productie uit de twee hernieuwbare bronnen praktisch nihil. Daardoor was het percentage aan zonne- en windenergie vorige week aan de lage kant. In totaal werd 20,6% van alle elektriciteit door windturbines opgewekt en 17,1% van alle stroom door zonnepanelen. Samen komt dat neer op 37,7% aan vrijwel gratis elektriciteit.
Productie hernieuwbare energie
Daarnaast heeft het CBS de productiecijfers van 2023 gepubliceerd. Daaruit blijkt dat de productie uit hernieuwbare bronnen fors is toegenomen. In totaal werd 48% van alle elektriciteit uit hernieuwbare bronnen opgewekt. Dat is overigens inclusief biomassa. De productiviteit van zonnepanelen steeg in 2023 met 25%. Daar staat tegenover dat de productie van energie uit biomassa met 16,7% afnam. Gemiddeld gezien werd 38% van alle elektriciteit door gascentrales opgewekt en was kolen de grondstof voor 4% van de elektriciteit.
Dit leidde tot een recordniveau aan elektriciteitsexporten. In 2023 voerde Nederland 25 miljard kilowattuur aan elektriciteit uit, een stijging van 10% ten opzichte van 2022. Daarvan wordt 10 miljard kilowattuur naar Duitsland uitgevoerd. 8 miljard Kilowattuur heeft als bestemming België en 4 miljard kilowattuur wordt naar het Verenigd Koninkrijk geëxporteerd. De export naar onze oosterburen nam met 13% toe terwijl het Verenigd Koninkrijk 18% meer elektriciteit van Nederland afnam.
Industriële productie drukt verbruik
Daarnaast blijft de Nederlands elektriciteitsvraag permanent lager, zo blijkt uit data van de Nederlandse Gasunie. Sinds de oorlog in Oekraïne is de vraag naar energie fors lager aangezien de industrie de productietargets naar beneden heeft bijgesteld. In 2023 was de elektriciteitsvraag tussen de 4% en 8% lager dan het gemiddelde van 2017 en 2021. Daarbij zit er geen duidelijke lijn in het verloop van het verbruik. Zo was het verbruik in januari 8% lager en was het verbruik in april 4% gedaald. In december lag het verbruik weer 6% lager dan het vijfjarig gemiddelde van voor de oorlog.