Het is aktionswoche in Duitsland. Niet alleen boeren gaan door met protesteren. Deze week sluiten ook de transportbedrijven en vissers zich aan. En of dat nog niet genoeg is, kondigde de spoorwegvakbond GDL een staking af voor de tweede helft van deze week. Alles bij elkaar gaat het om meer dan honderd verschillende acties tegen de belastingplannen van de Duitse regering.
Het afschaffen van de belastingteruggaaf op diesel en het invoeren van motorrijtuigenbelasting voor landbouwvoertuigen was voor boeren de druppel. Ze zijn nu bijna een maand aan het demonstreren tegen de belastingplannen van de stoplichtcoalitie (ampelkoalition) zoals de regering van sociaaldemocraten, liberalen en groenen wordt genoemd.
Deutscher Bauernveband (DVB) kondigde afgelopen vrijdag een actieweek aan met blokkades, trekkercolonnes en protesten. De belangenvereniging van de logistiek Bundesverband Güterkraftverkehr Logistik und Entsorgung (BGL) is verbolgen over de verhoging van de kilometerheffing (maut) en de dubbele belasting op CO2 (zowel in de dieselprijs als in de kilometerheffing). Duitse vissers zijn boos over het verkleinen van de vangstgebieden op de Noordzee en vinden dat de sluitpost zijn op de begroting van het Duitse ministerie van Landbouw. Geld dat oorspronkelijk bedoeld was voor de visserij wordt nu voor andere doelen ingezet. "Wat er nu op de Noordzee gebeurt, is in principe hetzelfde als een boer zijn grond afnemen", schrijft het Verband der Deutschen Kutter- und Küstenfischer (VDKK) in een statement.
Ordinaire belastingverhoging
De regering zegt dat de dieselprijs omhoog moet als prikkel voor de overstap naar schonere alternatieve energie. Er zijn alleen nog geen elektrische (landbouw)trekkers en combines en voor het wegtransport wordt de maut voor zowel diesel als elektrisch in gelijke mate verhoogd. "Het lijkt op geld binnenhalen zonder dat daar enige gedacht achterzit", aldus het VDKK. Het voortbestaan van mkb'ers en van familiebedrijven staat op het spel door de plannen van de Duitse regering volgens de deelnemende belangenorganisaties.
DBV en BGL staan voor een duidelijk doch vriendelijk en democratisch protest. Ze roepen bedrijven die willen deelnemen op zich alleen aan te sluiten bij de vooraf aangekondigde acties. Deze week gaat het om tal van kleinere en grote acties. Volgende week maandag (15 januari) staat er een massaprotest in Berlijn gepland.
De massale demonstraties in Duitsland doen enigszins terugdenken aan de boerenprotesten in Nederland. In Duitsland zijn lastenverzwaringen de aanleiding waar dat in Nederland stikstof was. En waar in Nederland enkele protesterende boeren niet schuwden in de buurt van het huis van minister Van der Wal te protesteren, keerde in Duitsland de veerpont waarop minister van Economische Zaken Robert Habeck zat om vanwege demonstranten die hem op stonden te wachten.
Tot op zekere hoogte zou je kunnen stellen dat de boerenprotesten voor meer staan dan alleen stikstof of belastingen. Een linksere progressieve regering met grote ambities op het gebied van klimaat en milieu wil pijnlijke en dure maatregelen nemen waar een aanzienlijk smaldeel binnen de bevolking faliekant op tegen is.
Dalende populariteit
Net als Rutte IV in Nederland wint ook de stoplichtcoalitie onder leiding van Olaf Scholz de populariteitsprijs niet, om het voorzichtig uit te drukken. Nog een gelijkenis met Nederland is dat geen van de drie coalitiepartners er belang bij heeft op dit onderwerp de regering te laten vallen. De christendemocraten (CDU/CSU) hebben zichzelf opnieuw uitgevonden na de periode Merkel en voeren fel oppositie tegen de regering Scholz. Ook de rechtse AfD doet het goed in de peilingen. In de deelstaten Brandenburg, Thüringen en Saksen worden dit jaar verkiezingen gehouden, die door politiekwatchers extra in de gaten worden gehouden. In alle drie de deelstaten in de voormalige DDR zit in het huidige bestuur de sociaaldemocratische SPD, al dan niet met de Grüne, Linke of CDU. In de peilingen doet de AfD het goed in deze drie deelstaten en is zelfs de grootste partij.
Dat de Duitse economie kwakkelt en met drie kwartalen van krimp op rij wordt Duitsland als achterblijver gezien binnen de eurozone. Duitsland zou Duitsland niet zijn als de herinnering aan de oorlog niet levend gehouden wordt. Met matige economische vooruitzichten, een laag vertrouwen in de politiek en de opkomst van een extreemrechtse partij wordt de parallel met de Weimarrepubliek dan ook makkelijk gemaakt.
Verschillende kranten en andere media benadrukken dat de huidige protesten gericht zijn tegen belastingmaatregelen en dat het geen staking betreft voor politieke doelen of ideeën. De spoorwegstaking staat daar los van. Een algemene staking in de Bondsrepubliek is zo goed als uitgesloten en mensen die uit solidariteit met de boeren het werk neer zouden willen leggen, riskeren daarvan gevolgen. Het demonstratierecht (waar de boerenprotesten onder vallen) is juridisch gezien namelijk heel wat anders dan het stakingsrecht. DVB en BGL distantiëren zich overigens nadrukkelijk van eventuele extreemrechtse bewegingen die zich mogelijk zouden willen aansluiten bij de protesten.