Andere toon nieuwe Tweede Kamer en provincies

Het lijkt ook niet het enige adres waar Adema nog eens een goed gesprek moet hebben, want behalve dat de vergoedingen veel lager waren dan verwacht, kwam het bericht ook veel later dan verwacht. Dat laatste lijkt vooral een organisatorisch probleem dat Adema binnen de eigen ambtenarij moet oplossen. Het was echt niet op het allerlaatst bekend wie bij de eco-regeling voor goud, zilver of brons in aanmerking zou komen.

Andere organisatie van werk
Het lijkt ook alles te maken te hebben met de planning van werkzaamheden bij RVO. Daar lijkt eerder tegen een deadline aan gewerkt, dan dat er is geacteerd met het oog op dienstverlening.

Corvé
Adema moest voor het einde van het jaar een aantal 'corvé-zaken' afronden, waaronder ook nog de aanwijzing van 'met nutriënten verontreinigde gebieden'. Dat is nog zo'n kwestie die op een voor de boer zo nadelig mogelijke manier lijkt uitgewerkt, misschien zelfs wel onreglementair. Wie niet beter wist, zou denken dat Adema met beide regelingen collega Van der Wal probeert te helpen om haar opkooptargets te halen.

Welk water gemeten?
Met de aanwijzing van met nutriënten verontreinigde gebied is volgens journaliste Geesje Rotgers in ieder geval iets vreemds aan de hand. Zij ontdekte eerder al dat Nederland andere data over waterverontreiniging in Brussel aanlevert dan wat in eigen land wordt rondverteld dat moet. De kaarten die Adema deze week op Sinterklaasdag heeft gepubliceerd, komen ook nu niet weer overeen met de kaarten die Nederland in Brussel heeft neergelegd. De vraag rijst dan: waar wordt de landbouw op afgerekend. Mogelijk op de kwaliteit van uitspoelwater uit de wortelzone, zoals Rotgers vermoedt, of op de kwaliteit van het grondwater zoals de Europese richtlijnen voorschrijven?

Richtlijn of beleid
Hierover moet Europees milieucommissaris Sinkevicius duidelijkheid geven, maar ook die lijkt eerder te willen kiezen voor een zo streng mogelijke aanpak van de Nederlandse landbouw dan voor een aanpak volgens de regels. Hoe anders kon hij immers bij eerdere gelegenheden zeggen dat er minder boerenbedrijven moeten komen in Nederland in plaats van dat de emissies omlaag moeten. In de richtlijnen gaat het niet over boerenbedrijven.

Innovatie-discriminatie
Dat de laatste twee kabinetten-Rutte niet van de agrarische sector hielden, is al langer duidelijk. De coalities van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie hebben geprobeerd de landbouw op alle mogelijke manieren aan banden te leggen. En waar de rest van het bedrijfsleven ongehinderd mag doorontwikkelen en innoveren, gold dit niet voor de landbouw. Terwijl het slagingspercentage van innovaties per sector en afgerekend aan de soort uitdaging niet heel veel zal verschillen.

Schouten en het knikje van De Groot
Juist deze week kwam een aantal stukken naar buiten die los kwamen na een beroep op de Wet Open Overheid (WOO). Eén daarvan was een rapportage aan toenmalig landbouwminister Schouten over hoogproductieve koeien. De Kamerleden Dik-Faber (CU) en De Groot (D66) vermoedden dat hoogproductieve koeien boven een bepaalde productiegrens steeds minder efficiënt werden (het knikje van De Groot) en dat biologische koeien het 'schoonst' produceerden. Zo ongeveer het omgekeerde werd aangetoond.

Schouten reageerde gepikeerd. Ze schreef met potlood als commentaar dat dan misschien de verkeerde onderzoeksopdracht was meegegeven, dat haar opvolger hier maar mee naar buiten moest komen (het was in formatietijd van Rutte IV) en dat ze het stuk sowieso een jaar in de kast wilde houden. In een ander document worden ambtelijk nog opzichtiger aanwijzingen gegeven om de biologische veehouderij beter te doen uitkomen.

CBS versus accountants en bank
Wie gevoelig is voor complotdenken, wordt ook aangeraden (of misschien wel juist niet) om kennis te nemen van de jongste inkomensvergelijking van het CBS. Uit deze vergelijking 'op verzoek' komt naar voren dat huishoudens in de landbouw in 2021 veel verdienden dan gewone huishoudens, en ook meer dan vergelijkbare mkb-ondernemingen. Het lijkt een bericht uit de categorie 'alle boeren zijn (multi)miljonair'. Feitelijk gaat de vergelijking ook op diverse punten mank.

Daarbij staat het bericht ook in vrij sterk contrast met de constatering van veel accountantsbureaus (en zij zien de praktijk), dat een heel groot deel van de boeren na aftrek van alle kosten en extra lange werkdagen vaak amper iets overhoudt. Dit is ook de situatie zoals in de dagelijkse praktijk wordt ervaren door onder meer banken. Anders waren ze wel soepeler met de kredietverlening.

IPO aan de slag met onderste-la-studie
Voor boeren opwekkender nieuws komt er uit de provincies. Daar wordt gewerkt aan een voorstel voor een andere, en volgens voortouwneemster Femke Wiersma realistischer Kritische Depositiewaarde (KDW). Wiersma is Fries BBB-gedeputeerde en voorzitter van de Bestuurlijke Adviescommissie Landelijk Gebied bij het Interprovinciaal Overleg (IPO). Het IPO laat een impactanalyse opstellen en lijkt zich daarbij mede te laten inspireren door een TNO-studie die bij de rijksoverheid een tijdlang werd achtergehouden. Met de uitkomsten willen de provincies een handreiking doen richting een nog te vormen nieuwe coalitie en veel activiteiten weer van het slot te krijgen.  

Het is daarvoor wel even afwachten welke coalitie er straks kan worden gevormd.