Het kwik daalde, lokaal sneeuwde het en de kachel brandt weer. Dat heeft effect op de elektriciteitsmarkt en de prijs steeg naar het hoogste punt in maanden. Wereldleiders zijn bijeen in Dubai voor de klimaattop van de VN. De EU heeft grote ambities op het gebied van klimaat maar plannen en praktijk blijken niet altijd evengoed verenigbaar.
Weinig wind bij koud weer waardoor er meer vraag naar energie was, zien we goed terug op de elektriciteitsmarkt. Vorige week donderdag 30 november steeg de prijs op de Epex naar het hoogste punt sinds februari. De baseload bereikte €168,83 per MWh en de gemiddelde peakload kwam uit op €217,49 per MWh. De stroomprijs is inmiddels wel gedaald maar is de afgelopen week niet onder de €100 per MWh gekomen.
In Dubai is de klimaattop van de VN in volle gang. Vorige week, aan de vooravond van de top presenteerde de Eurocommissaris voor Energie, Kadri Simson voor een complete revisie van het Europese elektriciteitsnet om de versnelling in de energietransitie bij te benen. Niet alleen zal er ruimte moeten komen nieuwe zonne- en windparken aan te sluiten op het net, het stroomverbruik zal tot 2030 ook nog eens met 60% toenemen, bijvoorbeeld omdat de industrie overstapt op elektriciteit, huizen meer elektrisch verwarmd zullen worden en voor het laden van elektrische auto's. "Netwerken moeten worden herzien en aangepast aan een meer gedecentraliseerd, gedigitaliseerd en flexibel systeem met miljoenen zonnepanelen op daken en lokale energiegemeenschappen die hulpbronnen delen", volgens Simson. De commissie kondigde 166 projecten aan die van algemeen belang zijn. "Iemand moet de dingen gaan bouwen waar we het maar over hebben en de stakeholders bij elkaar brengen. Standaardisatie is een belangrijk onderwerp en als we op een lijn zitten voorkomen we dat 2.500 energie en/of distributiebedrijven elk opnieuw het wiel gaan uitvinden."
Praktijk is weerbarstig
De praktijk blijkt echter weerbarstiger dan de plannen van de Commissie. Zo riep de Duitse organisatie van netbeheerders vrijdag op tot een eerlijke verdeling van de netbeheerskosten. In de Noordelijke Duitse deelstaten is de prijs voor stroom relatief hoog. Dat komt volgens netbeheerders omdat de kosten voor het aansluiten voor de windturbines op de stroomgebruikers in de regio wordt afgewenteld. Draagvlak onder de bevolking om nieuwe turbines te bouwen neemt daardoor af. Volgens de vereniging van netbeheerders zouden de netbeheerskosten in regio's waar veel hernieuwbare energie geproduceerd moeten worden verlaagd en in regio's waar minder hernieuwbare elektriciteit wordt geproduceerd verhoogd.
De Europese vereniging ChargeUp Europe trekt aan de bel over de moeilijkheden waar de leden tegen aanlopen bij het aanleggen van laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen. Het duurt lang voor een laadstation een aansluiting kan krijgen op het net, een procedure die ook nog eens een complex proces is en als dat voor elkaar is volgt de uitdaging voldoende netcapaciteit te krijgen. Het fysieke bouwen van een (ultra)snellaadstation is een kwestie van weken, maar de tijd voordat er gebouwd kan worden is in de laatste paar jaar opgelopen van een halfjaar naar twee jaar. "Het is Kafka ontmoet de energietransities", zegt Lucie Mattera voorzitter van ChargeUp bij Reuters. Het elektrificeren van het wagenpark is een van de pijlers onder de klimaatplannen van de EU. Nu rijdt ruim 5% van de personenauto's in de EU op alternatieve brandstof waaronder elektriciteit. Bij personenwagens is er voor de laadindustrie een sterke impuls de infrastructuur te bouwen. Voor lange-afstandsvrachtwagens en bussen ontbreekt, doordat deze nog niet of nauwelijks verkocht worden, de motivatie bijna compleet.