De verkiezingen van deze week waren verrassend, maar ook wel een beetje onthullend. Opeens zaten de boze blanke mannen niet meer rechts van het midden, maar links. De eerste beelden van Rob Jetten en ook van Frans Timmermans na het bekend worden van de eerste verkiezingsuitslagen, spraken boekdelen. De toon deed de rest.
Toch leven we nog altijd in een coalitieland, heeft de kiezer wettelijk gesproken en hoeven er niet direct karikaturen te worden geschetst van Geert Wilders die op zijn beurt een soort Jihad begint. Zolang de PVV zich houdt binnen de kaders van de (Grond)wet (en Wilders heeft dat toegezegd) is er weinig aan de hand. Ook als het sommige andere politici niet aanstaat en hun waarheid nu minder meetelt.
Zware week voor Timmermans
Voor Timmermans was het sowieso een zware week. Niet alleen lijkt nu zijn gedroomde plek in het torentje bij de Hofvijver een luchtspiegeling, ook zijn Europese nalatenschap wordt steeds verder afgebroken. De Natuurherstelwet werd eerder al een tandeloze tijger, afgelopen week verliet ook een nieuwe gewasbeschermingsverordening de Straatsburgse tandartsstoel met achterlating van gebit.
Voedselzekerheid
Reden is dat steeds meer mensen in de EU zich realiseren dat de plannen van Timmermans heel slecht zijn voor de Europese voedselzekerheid. Met een politiek steeds onstabielere wereld is het toch echt verstandig om niet voor allerlei basisbenodigdheden afhankelijk te zijn van import, maar zelf genoeg te kunnen telen.
Ondertussen heeft de nieuwe combinatie GroenLinks-PvdA toch nog best een klein Timmermans-effectje gescoord, want ze hebben samen acht extra zetels. Het lijkt amper gevierd. Daar komt bij dat deze winst vooral ten koste ging van andere partijen op links.
Transitie blijft
Hoewel er nu een heel andere Tweede Kamer aantreedt, is het nog maar de vraag of en hoe snel er iets gaat veranderen voor de landbouw. Voor er een nieuw kabinet is, kan nog wel even duren.
Voorlopig gaan lagere overheden door met hun eigen agenda's. Diverse provincies en ook waterschappen zetten door met hun plannen voor transitie van het landelijk gebied. Ook niet helemaal onbegrijpelijk, want een ander signaal is nog niet afgegeven. Bovendien hebben ze ook eigen verantwoordelijkheden.
Andere aanpak wolf
Sommige provincies hebben die verantwoordelijkheid ondertussen aangegrepen om wel alvast een ander beleid in te zetten. Zo willen diverse provincies nog eens opnieuw en iets anders kijken naar veel van de natuurplannen in hun gebied en de provincie Gelderland heeft een eerste aanzet gegeven voor een ander wolvenbeleid. Gedeputeerde Harold Zoet wil zich in Brussel actief inzetten voor een lagere beschermingsstatus voor de wolf en vindt dat een wolf moet kunnen worden afgeschoten als het dier twee keer een wolfwerend raster is gepasseerd. De wolvenlobby in Nederland is daar vanzelfsprekend niet blij mee.
Bijpassende LTO-voorzitter
Belangenbehartigers stellen zich ook in op een heel ander politiek klimaat. PVV-leider Geert Wilders ontving al heel snel na zijn verkiezingsoverwinning felicitaties van onder meer de FDF en ook Agractie. Of LTO hetzelfde heeft gedaan, is niet bekend. Het is natuurlijk toegestaan en ook navolgbaar, maar was een paar maanden geleden misschien nog moeilijk voorstelbaar geweest.
LTO Nederland heeft wel al een lobbyinzet voor de formatie bekend gemaakt en opgestuurd. Die inzet lijkt wel iets meer toegesneden op het veranderde speelveld. Wat rest is nog een passende voorzitter. Misschien een Limburger na CDA'er Van der Tak?
Restbeleid
Vanuit het demissionaire kabinet blijven ondertussen nog wat stukjes 'restbeleid' naar buiten komen, zoals afgelopen week een anoniem 'ambtelijk stuk' over een andere omgang met de Kritische Depositiewaarde (KDW). Het is een suggestie, geen officieel beleidsvoorstel. Of het nog veel waarde zal hebben voor de komende tijd, is de vraag, maar het lijkt een laatste poging van de bestaande ambtelijk-politieke coalitie om de huidige KDW nog zo lang mogelijk overeind te houden – door eerst een tijdlang een mildere maatstaf te hanteren. Ondertussen wordt inhoudelijk niet afgeweken van de sinds 2017 ingeslagen weg ten gunste van een zo streng mogelijke Nederlandse landbouwnorm.