Interview Cor Pierik (BBB)
'De landbouw kan niet alle karren trekken'
Al is hij 58 jaar en beschikt hij over een berg feitenkennis als het gaat om landbouw en platteland, een doorgewinterd politicus is hij nog niet, zo maakt BBB-kandidaat Cor Pierik duidelijk. "Ik ben nog een ontzettend groentje in de politiek. In het debat zoek ik het ook minder in de scherpe oneliners, maar ga ik liever door naar de inhoud."
Met dat laatste zit het wel goed bij het voormalige landbouwgezicht van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ook weet hij maar al te goed hoe zwaar cijfers wegen. "Je kunt er iemand mee maken en breken." Dat laatste is in de voorbije jaren soms gebeurd, maar is niet wat Pierik voorheeft. Hij zoekt oplossingen, de verbinding en herstel, maakt hij duidelijk.
Hoe is uw relatie met de BBB eigenlijk begonnen?
"Dat heeft een ietwat lange voorgeschiedenis. Het begon ermee dat ik in contact kwam met Caroline van der Plas door een cursus Statline bij het CBS (Statline is de database van het CBS red.). Dat was lang voordat er sprake was van een BBB. Caroline van der Plas was toen nog journalist, en vanuit mijn functie bij het CBS had ik veel contacten met journalisten. Vorig jaar was er een tweegesprek met Caroline in de Stentor. Dat maakte nogal wat los. Naderhand raakten Caroline en ik in gesprek, ook naar aanleiding van mijn ziekte, waarvan ik nu hersteld ben. Zo'n vier maanden geleden kwam vervolgens de vraag of ik beschikbaar was voor een plaats op de lijst van de BBB."
En, zei u direct ja?
"Het zette me aan het denken, of ik na 33 jaar CBS en na de ziekte die ik had doorgemaakt, misschien iets anders zou moeten doen. Ik zette de dingen eens op een rijtje: vanuit mijn christelijke achtergrond hecht ik veel aan onder meer rentmeesterschap. Daar vond ik bij een aantal partijen iets over terug in het verkiezingsprogramma. In totaal tien maal bij de ChristenUnie, vier keer bij de BBB en bij slechts drie andere partijen één of twee keer. Ik weet ook dat er bij de BBB meer mensen op de lijst staan met een christelijke overtuiging. Het is een middenpartij en laat de leden vrij bij ethische kwesties. Dat is belangrijk voor mij."
Het klinkt als een vrij rationele opsomming. Was er nog meer?
"De doorslag gaf een gesprek met een oude boer van over de negentig, vorig jaar. Hij had heel zijn leven gestemd op een kleinere christelijke partij, maar ging dat niet meer doen. 'Ik ben er klaar mee', zei hij, 'de enige die nog echt opkomt voor de landbouw is de BBB. Bij alle andere partijen schuift de landbouw naar de achtergrond'. Dat maakte iets los bij mij. Ik dacht: Als hij nog durft over te stappen, kan ik misschien met mijn kennis ook iets positiefs bijdragen. Temeer omdat ik zag hoe armoedig de feiten in het politieke debat vaak worden gebruikt."
Als CBS'er heeft u ook gezien hoe feiten, of beter data, kunnen worden gebruikt. Data zijn heel belangrijk, maar van onbezonnen gebruik kunnen, net als bij modellen, heel veel dingen fout gaan.
"Inderdaad, hoewel ik ook wil zeggen dat je met behulp van data ook heel veel nuttige en goede dingen kunt doen. Laten we dat niet vergeten. Het kan ondertussen heel fout gaan. Het meest schrijnende voorbeeld in dit opzicht vind ik – voor wat de landbouw betreft – de zogenoemde meerlingfraude. In deze zaak werden 7.700 melkveehouders, ongeveer de helft van het totaal, zomaar in het verdachtenbankje geschoven. Zonder redelijke onderbouwing, puur aan de hand van een ruwe data-analyse. Van de hele zaak bleef uiteindelijk weinig over, maar wel werden tal van mensen beschadigd, terwijl er nooit een excuus voor is uitgesproken."
Hoe was zoiets te voorkomen geweest en wat is er te doen tegen herhaling van dergelijke fouten?
"Door niet alleen te vertrouwen op kale data. Je moet ook je gezonde verstand gebruiken, kijken of een bepaalde uitkomst redelijk kan zijn, nagaan welk soort gegevens er achter een bepaalde uitkomst liggen."
Meer boerenverstand, of burgerverstand, het klink sympathiek en zal ook nodig zijn, maar voor een toenemende groep technocraten, juristen en andere specialisten is dat geen concreet ding. Zij kunnen daar niets mee.
"Dan zie je waar dat toe leidt. Nog een voorbeeld is de kalenderlandbouw. Daar is ook weinig boerenverstand aan te pas gekomen."
Maar hoe stop je de technocratisering?
"Misschien door meer te werken met doelen. En ook door meer toe te gaan naar bandbreedtes. Daarvoor is wellicht ook andere en betere wetgeving nodig."
Nog een laatste vraag over data. Veel anti-landbouw organisaties strooien royaal met data over de vervuiling die boeren veroorzaken. Soms lijkt het of de landbouw overal dat schuld van heeft.
"Dat is een vertekening. Neem de discussie over waterkwaliteit. In het oppervlaktewater worden zeven keer meer geneesmiddelen vanuit huishoudens aangetroffen dan gewasbeschermingsmiddelen. De landbouw wordt te veel in een hoek gezet, op diverse terreinen. Ze kan niet alle karren trekken. Boeren hebben met heel veel uitdagingen te maken. Daarbij hebben ze ook nog eens te maken hebben met een voortdurende afname van hun marge. Ze moeten wel groeien, uitbreiden om een inkomen te houden. Wij zeggen: Stop die ruilvoetverslechtering die al twintig, dertig jaar achtereen aan de gang is. We moeten onze boeren, en daarmee ook onze voedselzekerheid, koesteren. Veel mensen zien het klimaat als de grootste bedreiging. We moeten zorgen voor het klimaat, maar voedselzekerheid is even belangrijk. Als je kijkt naar de instabiliteit in de wereld, kan de beschikbaarheid van voedsel in een mum van tijd op het spel staan."
Wat stelt u dan voor, concreet voor Nederland?
"We moeten de Natura 2000-gebieden in stand houden, maar wel herijken, er met een andere bril naar kijken. Daarnaast moeten we ook gebieden beschermen die echt voor de landbouw zijn, wel met een beperkte footprint qua duurzaamheid, maar daar zijn oplossingen voor. We moeten de boeren zekerheid bieden."
Naast de BBB is er nog een nieuwkomer, die mogelijk deels in dezelfde vijver vist, het NSC, de partij van Pieter Omtzigt. Jullie spreken kiezers ook deels aan op dezelfde zaken: meer gemeenschapszin, terug naar 'normale' verhoudingen, tegen een samenleving waarin alles is ingericht op de verlangens van een technocratische elite en waarbij de rest het nakijken heeft. Wat zijn de verschillen?
"De BBB staat voor de menselijke maat, nuchtere aanpak, zit op echte steun voor boeren en platteland, daarmee ook minder op krimp van bijvoorbeeld de veestapel dan het NSC. Die krimp is al jaren een autonome ontwikkeling. Wij sturen op doelen, niet op middelen. Wij zijn ook minder een partij van procedures, zoals je bij NSC wel ziet. Dat krijg je ook omdat er in de partij van Omtzigt heel veel oud-CDA'ers zitten. Die nemen hun bagage mee. De BBB is anders, pragmatischer, zeker geen CDA 2.0."
De BBB heeft uitstekend gescoord bij de Provinciale Statenverkiezingen. Heeft ze met het oog op de Tweede Kamerverkiezingen niet te vroeg gepiekt?
"Afgelopen voorjaar stonden we er heel sterk voor. Toen was het NSC er nog niet. Die zal ongetwijfeld ook kiezers trekken, maar er is meer te kiezen dan de drie zogenaamd grote kanshebbers die nu het meest in beeld worden gebracht door de landelijke media. Er zijn heel veel zwevende kiezers, die pas op het laatste moment hun keuze bepalen. Ik schat onze kansen goed in."
Durft u een gooi te doen qua aantal zetels?
"Dat is lastig, maar ik verwacht zeker ergens tussen de 10 en 20 zetels."
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.