De aloude Wet van Murphy is meer en meer van toepassing op de mestmarkt: probleem op probleem stapelt zich op. Na een drijfnat voorjaar en de afschaffing van derogatie wordt het uitrijdseizoen nu in de wielen geregen door - bijna - extreme regenval. De situatie dreigt uit te monden in een ramp, zo waarschuwen insiders vrijwel eenduidig. Enkel demissionair landbouwminister Piet Adema kan het probleem nog tackelen.
De start van het uitrijdseizoen dit voorjaar was al een fiasco en het is daarna niet veel beter geworden. In mei en juni kon weliswaar de nodige mest worden uitgereden, maar nu staat de mestkaravaan weer stil. De vele regen in juli maakt dat het land op veel plaatsen te nat was. Er kan enkel richting opslaglocaties worden gereden, maar daar wordt de druk per saldo niet minder van. Door de regen wil de graanoogst bepaald niet vlotten. In Zeeland en Zuidwest-Nederland is naar verluidt ruim meer dan de helft gedorst, maar in de (meer) noordelijk gelegen akkerbouwgebieden is vaak pas een kwart van de graanoogst binnen. Als dat percentage al gehaald wordt. Andere jaren waren de combines vaak eind juli al klaar.
De verlate graanoogst is de zoveelste tegenvaller voor de mestmarkt. De opwaartse druk op de ophaalbijdragen was immers al groot door de versnelde afbouw van derogatie. Nu de bufferzones niet meer mogen worden meegenomen als plaatsingsruimte, hangt er naar schatting 2,5 tot 3 miljoen ton extra rundveedrijfmest boven de markt.
Prijzen lopen op
Een aantal mestintermedairs die zich aan vaste prijsafspraken hadden gewaagd, zitten momenteel met de vingers tussen de deur. Zij hadden verwacht dat de mestprijzen richting de zomer zouden gaan dalen. Het tegenovergestelde gebeurt, de mestprijzen lopen juist alsmaar verder op. Veehouders zien de mestafvoerkosten zodoende toenemen. De ophaalbijdragen van rundveedrijfmest staan intussen in alle gebieden op of boven €20 per kuub. De varkensdrijfmestprijzen liggen een paar euro hoger en lijken op weg naar €25 per kuub. Dit zijn overigens nog geen recordhoge prijzen, maar de prijsverlichting van de afgelopen jaren is teniet gedaan.
Akkerbouwer kan weer geld beuren
Dit maakt dat akkerbouwers weer geld kunnen beuren voor drijfmest. Soms wel meer dan €10 per afgenomen kuub. Toch staan akkerbouwers vaak niet te springen om drijfmest. De mestprijzen geven weliswaar een beetje extra saldo, maar dit maakt weinig verschil bovenop de torenhoge aardappel- en uienprijzen. Toch hopen intermediairs dat ze in de eindfase van het uitrijdseizoen een beroep kunnen doen op akkerbouwers. Er is namelijk zoveel aanbodsdruk dat de situatie dreigt uit te monden in een ramp, zo waarschuwen insiders. Volgens ervaren rotten die al dertig jaar of langer in het vak zitten, was de situatie niet eerder zo penibel.
Cumela wacht op Adema
In de wandelgangen wordt al geopteerd voor een verlening van het uitrijdseizoen om daarmee tijd te kopen. Vooral extra gebruiksruimte lijkt geboden. Daarom deed brancheorganisatie Cumela half juli al een appél op demissionair landbouwminster Adema om de gebruiksruimte voor stikstof te verhogen. Volgens de bracheorganisatie hebben akkerbouwers dit voorjaar de gebruiksruimte voor stikstof vaak al ingevuld. Tot nu toe heeft Adema nog niet geantwoord op het verzoek om de maximale stikstofnorm van 170 kilo per hectare te verhogen. Maar gezien het nog altijd reces is, houdt men stille hoop dat Adema zich schappelijk opstelt en meedenkt om de mestmarkt te kunnen ontlasten.