Achtergrond GLB
Gecombineerde opgave blijft een grote slangenkuil
De Gecombineerde opgave (meitelling) is een jaarlijks ritueel dat bij de meeste boeren niet tot de favoriete klussen hoort. Dit jaar is het nog een paar tandjes erger. Door de invoering van het nieuwe GLB, en de korte voorbereidingstijd van de RVO, kan de Gecombineerde opgave zo onderhand wel een chaos genoemd worden. Uit gesprekken die Boerenbusiness voerde, blijkt dat boeren en adviseurs de grootste moeite hebben om alles goed in te vullen en de techniek van de RVO hapert.
Er is veel veranderd, dus begin op tijd met de Gecombineerde opgave, was het advies van het ministerie van Landbouw begin dit jaar. Een behoorlijke groep boeren heeft deze oproep ter harte genomen en is vroeg begonnen met invullen. Dat is niet zonder slag of stoot gegaan. Zeker de groep de begin maart – kort na de openstelling – vol goede moed is begonnen, werd daar bepaald niet voor beloond. De Gecombineerde opgave bevatte de nodige losse eindjes en fouten. Die kwamen pas aan het licht nadat de invullers aan de bel trokken. Dat is op zichzelf geen schande, mits de helpdesk van de RVO die problemen correct en adequaat zou aanpakken. En daar hebben het ministerie en de RVO toch wel de nodige steken laten vallen.
Verkeerde instructies
Invullers van de Gecombineerde opgave namen niet voor niets contact op en kwamen met vragen waar de RVO ook niet direct een antwoord op had. In plaats van dat alle alarmbellen afgingen, en de vragen werden doorgeschoven, zijn de instructies voor de helpdeskmedewerkers verschillende keren aangepast. Boer A kreeg het ene antwoord en boer B – die een week later belde – kreeg een ander antwoord.
Denk daarbij aan bijvoorbeeld de bufferstroken langs gewassen die afgelopen herfst zijn gezaaid. Eerst ging het verhaal rond dat deze er mogelijk uitgereden moesten worden. Dat gerucht werd al snel ontkracht door de minister met de mededeling dat er geen gewassen vernietigd hoefden te worden die al gezaaid of gepoot waren voordat er duidelijkheid was over de bufferstroken. Op deze stroken mocht geen mest of gewasbeschermingsmiddelen worden toegepast. Dat deze randen een brandhaard kunnen worden voor schimmels, drong niet direct door tot het ministerie. En zo kon het gebeuren dat enige tijd later de regels weer werden aangepast en dat er weer wél gespoten mag worden op de bufferstroken maar, alleen tegen schimmels.
Wirwar
Een ander voorbeeld is de bufferstrook met kruiden als eco-activiteit. Deze stroken moesten van 1 april tot 1 oktober voor minimaal 25% zichtbaar bedekt zijn. Een koud en nat voorjaar zorgde ervoor dat dit onmogelijk werd. Niet onlogisch dus dat de ingangsdatum naar 1 juni werd verschoven. Alleen jammer dat die wijziging pas half april doorgevoerd is. Ook de lijst wintergewassen past in dit rijtje. Pas op 19 april werd deze gepubliceerd. Rijkelijk laat zou je zeggen. Dat is los van de discussie dat aardappelen er niet opstaan en bieten alleen als ze na 1 november gerooid worden.
Grenzen, bufferstroken en landschapselementen blijven voor verwarring zorgen. Met de BGT-check (Basisregistratie Grootschalige Topografie) die vorig jaar gedaan moest worden heeft de RVO weinig gedaan, zo lijkt het. Grenzen kloppen lang niet altijd en het kan in de praktijk bijvoorbeeld voorkomen dat er tussen het landschapselement (sloot) een gat valt tot het begin van de bufferstrook. Deels heeft dat ermee te maken dat voorheen alleen de beteelde oppervlakte in de Gecombineerde opgave ingevuld mocht worden. En dan mag je bij het ene waterschap een waterschapssloot wel opgeven als niet-product bouwland (dat in het nieuwe GLB ook in aanmerking komt voor subsidie) terwijl dat bij het andere waterschap weer niet mag. Het verschil tussen niet-productief bouwland (bijvoorbeeld sloten) en bouwland dat je niet-productief laat (bijvoorbeeld braak) is een andere valkuil die voor veel onduidelijkheid kan zorgen.
Haperende techniek
Het geplande onderhoud aan de site van de RVO, buiten kantooruren en het liefst in het weekend, kan ook niet overal op begrip rekenen. 'Het is allemaal wel heel erg vanuit de ambtenaar gedacht', zeggen sommigen. Dat een boer liever op een regenachtige zaterdag of zondag achter de computer kruipt, in plaats van 9 tot 5 op doordeweekse dagen, past niet in de gedachte van de RVO. Op het systeem zelf valt ook nog wel wat aan te merken. Vooral het programma voor het intekenen van de percelen is niet 'je van het'.
Onder boeren en adviseurs hoor je regelmatig de klacht dat het erg traag is. En dan hebben we het nog niet gehad over de af en toe zeer slechte telefonische bereikbaarheid van de RVO. Het intekenen zelf is er niet makkelijker op geworden met de landschapselementen en bufferstroken rond een perceel. Zelfs boeren met grote en redelijk vierkante kavels – en een beperkt aantal gewassen – klagen over de enorme lijst percelen die eruit komt rollen.
Betaalmoment vertraagd?
Door de problemen van diverse aard met het invullen van de Gecombineerde opgave heeft het ministerie de datum voor het inleveren met een maand verschoven naar 15 juni. Dat is alleen nog niet de definitieve opgave. Voor 15 juni geef je op voor welke regelingen (basispremie, ecoregeling, extra betaling jonge landbouwers en behoud zeldzame rassen) je in aanmerking wilt komen. In de periode van 15 juni tot 15 oktober kun je wijzigingen daarin doorgeven. Let wel: er kan alleen in geschrapt worden en geen nieuwe eco-activiteiten worden toegevoegd. Tussen 15 oktober en 30 november moet de definitieve aanvraag gedaan worden.
Vanuit de agrarische sector zelf zijn boeren vooral bezorgd over wat dit allemaal betekent voor het tijdstip van uitbetalen van de premies. In december werd altijd de grote bulk van de subsidies overgemaakt en de afgelopen drie jaren kon er zelfs een voorschot op de GLB-gelden gevraagd worden. Met het verschuiven van de eerste inleverdatum voor de Gecombineerde opgave bestaat de vrees dat ook het uitbetalen vertraging oploopt.
Jurphaas Lugtenburg
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
