Amper twee weken na elkaar hebben de twee grote Noordwest-Europese zuivelcoöperaties Arla en FrieslandCampina hun jaarcijfers over 2022 bekendgemaakt. Dat is een goede gelegenheid om hun prestaties met elkaar te vergelijken.
Beide hebben een goed jaar achter de rug, met recordomzetten en hogere winsten. Beide hebben ook hier en daar pijn geleden en hebben hun korte termijn financieringen moeten oprekken om mee te gaan met sterk gestegen markt. Ook voorzien ze beide een behoorlijk moeilijker 2023.
Aan elkaar gewaagd
Qua omzet zijn FrieslandCampina en Arla aan elkaar gewaagd. Arla zag de omzet van 2021 op 2022 stijgen van €11,2 miljard naar €13,8 miljard. Bij FrieslandCampina steeg de omzet van €11,5 miljard naar bijna €14,1 miljard. Daarna houden de overeenkomsten even op. FrieslandCampina heeft een sterkte winstverbetering gezien van netto €172 miljoen in 2021 naar €292 miljoen over 2022. Bij Arla steeg de nettowinst van €332 miljoen naar €382 miljoen. Hier is de winstmarge de laatste jaren hoger. FrieslandCampina meent dat de eigen winst hoger moet worden ingeschat, want die is door eenmalige posten met €260 miljoen gedrukt.
Bij alle twee de bedrijven ging een beter resultaat gepaard met een lagere melkaanvoer. Bij Arla liep die terug van 13,6 miljard kilo naar 13,5 miljard, bij FrieslandCampina ging de aanvoer van 9,745 miljard naar 9,5 miljard kilo. De Nederlandse zuivelcoöperatie doet, gerekend naar omzet, dus meer met minder melk, of anders gezegd: heeft een hogere omzet per kilo aangevoerde melk.
Contante melkprijzen bijna gelijk
Toch betalen beide bedrijven nagenoeg evenveel melkgeld uit aan hun leden. FrieslandCampina betaalt over 2022 een contante melkprijs uit van €57,35 per 100 kilo. Arla betaalt naar eigen zeggen €55,10 per 100 kilo, maar dat is bij lagere rekengehaltes.
Gelijke gehaltes
Zouden de vorig jaar in Nederland gehanteerde standaardgehaltes voor melk worden toegepast op de Arla-melkprijs, dan is deze nagenoeg gelijk aan die van FrieslandCampina. De opbouw is wel iets anders. FrieslandCampina betaalt een groter deel uit als voorschot, Arla keert een veel vettere nabetaling uit (€0,90 versus €2,20 per 100 kilo).
Markt niet te maken
Hoe groot de zuivelcoöperaties ook mogen zijn, ze kunnen de markt niet maken, zo bleek vorig jaar. Zowel Arla als FrieslandCampina werken hard om zo veel mogelijk toegevoegde waarde-producten te maken, maar doordat de melkprijzen vorig jaar zo hard stegen, lieten consumenten die massaal staan. Ze kozen voor de goedkopere huismerken. En dat niet alleen. De winsten in de consumentendivisies slonken stevig ten gunste van de ouderwetse bulkproductafdelingen. Daar werden de hoogste resultaten behaald. Ook de Ingrediëntendivisies van beide bedrijven deden het goed. FrieslandCampina zag daarnaast een herstel van de resultaten bij de kindervoeding en de gespecialiseerde voeding voor ouderen. China en Mexico waren de topmarkten.
Grondstofwinst eenmalig
Door de sterk gedaalde prijzen voor zuivelgrondstoffen sinds het vierde kwartaal van 2022 zullen de goede resultaten in de bulkzuivel niet meer haalbaar zijn in de eerste helft van dit jaar, zo rekenen beide bedrijven. Daar komt bij dat de consumentenmarkt onder druk zal blijven staan, want de inflatie blijven stijgen, al is het in lager tempo dan vorig jaar. Dat betekent ook dat de koopkracht onder druk blijft staan. Het wordt dus een moeilijker tijd voor de zuivel, met lagere melkprijzen voor de boer.
Afboekingen en balans
In het geval van FrieslandCampina komt daar nog bij dat dit jaar afgeboek moet worden op de voorraden. Die zijn vorig jaar met €571 miljoen gestegen naar €2.064 miljoen, terwijl ook afgelost moet worden op vorig jaar aangegane kortlopende financieringen (+€525 miljoen). Ook bij Arla is het aandeel tijdelijk vreemd vermogen gestegen, maar omdat het volledige jaarverslag nog niet bekend is, valt dit niet te kwantificeren. FrieslandCampina meldt dat balansverhouding van schuld tegenover ebitda in Amersfoort gunstiger is dan die in Arhus, want 0,8 tegenover 3,0.
Nog een opvallend punt in de cijfers van FrieslandCampina lijkt een afboeking op de goodwill, maar hier is sprake van een cumulatief getal, zo meldt FrieslandCampina in een nadere toelichting. Er is over en lange reeks van jaren €204 miljoen aan goodwill afgeboekt, maar in het voorbije jaar niet. Wel hebben kleine waardeverminderingen plaatsgevonden.