Afgelopen week is de prijs van stroom verder gestegen. De laatste zeven dagen kwam de stroomprijs voor het eerst sinds begin september op geen enkel moment onder de €300 uit. Vooral de hogere gasprijs zorgt voor duurdere elektriciteit, maar ook de beperkte productie uit hernieuwbare bronnen houdt de elektriciteitsprijs in zijn greep. Daarnaast voerde de regering de belasting op 'overwinsten' van elektriciteitsproducenten in.
De afgelopen zeven dagen was de stroomprijs gemiddeld gezien hoger dan de week ervoor. Maandag 28 november was de stroomprijs €324,05 per megawattuur. Tot woensdag 30 november steeg de prijs naar het hoogste punt van de week. De stand van de EPEX-spot was op dat moment €393,39. Door een kleinere vraag daalt de stroomprijs vaak richting het weekend en dat was deze week niet anders. Zaterdag 3 december stond de EPEX op de laagste stand van de week. Het tarief voor een megawattuur stroom was op dat moment €306,39. Op maandag 5 december steeg de stroomprijs naar €351,26 per megawattuur.
De voornaamste oorzaak voor het hogere stroomtarief is een hogere gasprijs. Omdat de zachte herfst definitief ten einde is, zit de prijs van gas in de lift. Tot begin november waren de temperaturen veel hoger dan normaal. Het kwik kwam geen moment boven de tien graden uit. Omdat Nederlanders massaal hun verwarmingen uitlieten, verbruikten huishoudens tot eind november 50% minder gas. Tot twee weken geleden schommelde de stand van de TTF tussen de €100 en €125. Inmiddels zijn de temperaturen weer genormaliseerd en dat zal de komende weken niet veranderen. Als gevolg van het koudere weer zijn de gasprijzen wat gestegen. Sinds vorige week schommelt de gasprijs ongeveer tussen de €125 en €150.
Deze hogere gasprijs leidt direct tot duurdere stroom. In Nederland wordt meestal ongeveer 50% van de stroom met gas opgewekt. Door de lage beschikbaarheid van kolen werd deze week zelfs 60,9% van alle elektriciteit uit gas opgewekt. Wel weten de hoge vulgraden van de Europese gasreserves een nog stevigere stijging van de gasprijs te voorkomen. De vulgraad van de Nederlandse gasreserves ligt met 87% bijvoorbeeld nog altijd boven de target van 85%.
Energie uit hernieuwbare bronnen blijft achter
Niet alleen de hoge gasprijs zorgt voor het stijgende elektriciteitstarief. Afgelopen week werd namelijk ook een stuk minder hernieuwbare energie opgewekt. Vorige week was slechts 23,5% van de energie afkomstig uit hernieuwbare bronnen. De rest van deze herfst lag dit percentage vrijwel constant boven de 30%.
Vooral zonnepanelen en windmolens wekten minder energie op. Langzaam maar zeker begint het aantal zonne-uren namelijk behoorlijk af te nemen en ook de windkracht lijkt over zijn herfsttop heen. Tot vorige week werd vrijwel heel de herfst meer dan 20% van alle energie uit zonne- en windenergie opgewekt. Vorige week liep dit percentage terug naar 14,6%. Deze afname zorgt voor een behoorlijke stijging van de energieprijs, omdat deze vormen van hernieuwbare energie in tegenstelling tot biomassa vrijwel gratis worden opgewekt.
Extra winstbelasting
Vorige week kwam het kabinet met de volgende stap in het nieuwe energiebeleid. Donderdag 30 november introduceerde minister van Klimaat en Energie Rob Jetten een nieuwe belasting voor de 'overwinsten' van energieproducenten. De belasting werd slechts één dag later ingevoerd. De nieuwe belasting is gericht op winst op elektriciteit die uit andere bronnen dan gas worden opgewekt. De opbrengsten uit deze nieuwe belasting wordt voor een deel gebruikt om de steunpakketten te financieren. Vanaf vrijdag 1 december betalen energiebedrijven 90% belasting over de winst boven een plafondtarief dat per opwekmethode verschilt.
Op zonne- en windenergie geldt het laagste belastingvrije tarief van €130. Energie opwekken uit deze bronnen is namelijk zo goed als gratis. Daarmee kiest Nederland voor een lager belastingvrij deel dan de EU voor ogen heeft. Europese wetgeving schrijft voor dat Europese landen winsten boven de €180 meten belasten.
Omdat de kosten voor biomassa een stuk hoger zijn, geldt voor dit type energie een prijsplafond van €240. Voor kolenstroom geldt een flexibel prijsplafond. De prijs van deze grondstof kan namelijk behoorlijk verschillen. Normaal gesproken is het belastingvrije tarief voor kolen €130. Maar om te voorkomen dat kolencentrales hun productie bij hogere steenkoolprijzen stoppen, stijgt deze prijs met de prijsontwikkeling op de wereldmarkt mee.