Met herberekenen en opkopen de stikstof te lijf

De ministers Staghouwer en Van der Wal presenteren naar verwachting binnenkort de twee regelingen om het stikstofprobleem te verkleinen: een gerichte uitkoopregeling en een landelijke beëindigingsregeling. Honderden miljoenen liggen klaar voor het volgens Van der Wal 'woest aantrekkelijke' aanbod van het rijk. Het CDA deed op de valreep nog een poging met een vijfstappenplan om bij te sturen en volgens landbouwwoordvoerder Derk Boswijk de voornemens van het kabinet acceptabeler te maken voor de landbouw. Overheden en veel politici vinden dat er wat moet gebeuren. Ook om de boeren zelf te helpen.

Geen hoge nood melkveehouders
Het is afwachten of de opkoop- en beëindigingsregelingen zullen aanslaan. De melkveehouderij zit niet in een gemakkelijke positie en de kosten zijn hoog, maar de melkprijzen zijn ook historisch hoog. De nood op de meeste bedrijven zal dan ook niet zodanig hoog zijn dat ze elk overheidsaanbod zullen accepteren. Zeker niet als de juiste fiscaal begeleidende instrumenten ontbreken of niet goed genoeg zijn.

Ruimte op de  verkeerde plek
De stikstofambtenaren van Staghouwer en Van der Wal zitten ondertussen nog met heel andere zorgen. Misschien komt er wel (berekende) depositieruimte vrij door de nieuwe en al eerder geopende opkoopregelingen, maar vaak gebeurt dat dan op de verkeerde plekken. Bijvoorbeeld in Brabant door de beëindingingsregeling veehouderij, maar de ruimte voor woningbouw en verkeersprojecten is vooral nodig in Noord- en Zuid-Holland, zo merken ze op in recent openbaar gemaakte WOO-documenten.

Herberekenen en schalen
Om onder meer dat probleem op te lossen zien ze het meeste heil in 'herberekenen en schalen' (afschalen van factoren) met behulp van het Aerius-model.  n de stukken is beeldend weergegeven hoe dat in zijn werk gaat. Na afsluiten van stikstofboekjaren, kan mogelijk ook nog met overschotten worden geschoven.

Daarnaast is in geval van hoge nood een zogenoemde ADC-toets toegestaan. Daarbij mogen heel belangrijk geachte projecten toch enige natuurschade veroorzaken, maar is wel Europese toestemming nodig.

Friesland wil geen extra habitats
Stikstofruimte kan door bevoegde gezagen overigens ook op administratieve wijze worden vergroot of verkleind. Dit bleek deze week uit een verzoek van Gedeputeerde Staten van de provincie Friesland aan minister Van der Wal. GS vragen haar om geen extra habitats toe te voegen in het Friese Natura 2000-gebied Oudegaasterbrekken, Fluessen waardoor het gebied als stikstofgevoelig aangemerkt moet worden. In Gelderland moesten eerder al enkele malen kaarten voor stikstofgevoelige gebieden worden aangepast omdat die ongerechtvaardigd waren uitgebreid.

Uitkoop volgens Erisman weggegooid geld
Een opvallend geluid aan de vooravond van de nieuwe opkoopronde kwam deze week van stikstofprofessor en beleidsadviseur Jan Willem Erisman. Via het netwerk voor milieuprofessionals keert hij zich nogmaals tegen uitkoop van bedrijven. Hij ziet dat als geld weggooien. Ruim een jaar geleden keek hij daar nog anders tegenaan. Nu meent hij dat algehele verduurzaming van de landbouw de beste weg is om te gaan.