Achtergrond Oekraïne
'Oekraïense landbouw is te veel op export gericht'
Door de oorlog in Oekraïne staat voedselzekerheid weer hoog op de politieke agenda. Niet alleen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika maken regeringen zich zorgen over het veilig stellen van voldoende graan om de bevolking te voeden, ook in Oekraïne zelf zijn er zorgen over de voedselzekerheid. De oplossing om de voedselproductie in de benen te houden kan uit een verrassende hoek komen.
Bij Oekraïne denken we vooral aan grote bedrijfsmatige geleide voormalige kolchozen gefinancierd door (buitenlandse) investeerders. Het landbouwbeleid van de Oekraïense regering is ook vooral op deze bedrijven gericht en voor kleine en middelgrote bedrijven is nauwelijks aandacht. Sterker nog, boeren met minder dan 100 hectare worden niet eens als boer aangemerkt door de regering. Volgens Ecoruralis, dat 17.000 kleine boeren vertegenwoordigd, is dat niet terecht.
Grote bedrijven bieden geen zekerheid
Kleine agrarische bedrijven variërend in grootte van minder dan één hectare tot iets meer dan 100 hectare hebben 12% van het landbouwareaal in Oekraïne in gebruik volgens Ecoruralis. Daarop produceren ze 52,7% van de bruto binnenlandse landbouwproductie. Van de totale aardappelproductie komt 98% van deze relatief kleine bedrijven 86% van de groenten, 85% van het fruit en 81% van de melk. De grote agribedrijven bewerken ongeveer twee derde van het Oekraïense landbouwareaal. Door het uitbreken van de oorlog is het werk op veel van de - grotedeels door oligarchen gecontroleerde - bedrijven stil gevallen. "Niemand heeft het echt over wie er op de boerderij is gebleven", zegt Attila Szocs van Ecoruralis tegenover Euractiv. "Maar wie zijn degenen die nu in Oekraïne boeren, wie beheert de voedselzekerheid van het land? Dat zijn de kleine boeren die veel van deze voedingsmiddelen produceren en die nu op het land blijven en de bevolking daadwerkelijk voeden."
In tijden van vrede is de focus op de grote bedrijven misschien te rechtvaardigen volgens Mykola Pugachov, adjunct-directeur van het Oekraïense Instituut voor de Agrarische Economie. "Tijdens een crisis is het vooral belangrijk om de voedselzekerheid en efficiëntie van de particuliere boeren, de individuen te waarborgen", zegt Pugachov bij Euractiv. Het Oekraïense landbouwbeleid is gericht op de grote agrobedrijven en die produceren voor de export. Daarmee is Oekraïne in feite de export aan het subsidiëren volgens Szocs. Om de eigen voedselzekerheid veilig te stellen moeten volgens beide experts de kleine en microbedrijven meer betrokken worden bij het agrarisch beleid. "Daarmee creëer je werkgelegenheid op het platteland en draag je tegelijkertijd bij aan betere fysieke en financiële toegang tot agrarische goederen", volgens Pugachov.
Jurphaas Lugtenburg
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
