De prijs van ruwe olie heeft een flinke stap terug gedaan. Is dit het einde van de stijgende lijn die nu al bijna twee jaar duurt? En het ministerie van Financiën heeft vandaag (1 april) een historische maatregel doorgevoerd. Voor het eerst sinds het bestaan zijn de accijnzen op brandstof substantieel verlaagd. Dat vertaalt zich in een rap dalende dieselprijs.
De notering van ruwe Brent-olie heeft deze week een flinke stap terug gezet. Op maandag 28 maart sloot de koers op $109,89 per vat, wat ruim $10 lager is dan voor het weekend. De dagen daarna liep de notering op naar $112,76 per vat op woensdag 30 maart. Dat is gelijk de hoogste prijs van deze week. Vandaag is de koers gedaald naar $104 per vat.
De daling die maandag werd ingezet, werd veroorzaakt door een combinatie van factoren. Zo worden onder meer de 'coronalockdown' in Shanghai, de vredesonderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne en de wapenstilstand tussen Saoedi-Arabië en Jemen genoemd. Deze drie gebeurtenissen hadden echter nog te weinig momentum om de prijs voor langere tijd te drukken en de opgaande trend definitief om te keren.
De Opec+ heeft in de vergadering van donderdag 31 maart bekendgemaakt vast te houden aan de productieplanning. Dat betekent dat het oliekartel de productie in mei verhoogt met 432.000 vaten per dag. Volgens de leden is de markt in basis gezond. Er heerst consensus over de vooruitzichten die volgens de Opec+ min of meer in balans is. De huidige hoge prijzen hebben dan ook niets te maken met vraag en aanbod, maar zijn ingegeven door de geopolitieke ontwikkelingen.
Koopjesjagers
De vraag naar Russisch olie verschuift van Europa naar Azië. Dat verwacht de vice-voorzitter van S&P Global, Daniel Yergin, zo laat hij weten bij CNBC. "Er worden veel sancties door partijen zelf opgelegd", aldus de expert. "Dat gaat van mensen die de olie niet meer ophalen en banken die geen kredietgaranties geven tot reders die niet komen opdagen en havens die de vrachten uit Rusland weigeren". Dat levert problemen op voor gebruikers én Rusland zelf. Om de olie kwijt te raken - en geld binnen te halen - geeft het laatstgenoemde land flinke kortingen.
Bovenstaande trekt belangstelling van grootgebruikers in Azië, waaronder China en India. Vooral India kan een belangrijke partij worden, omdat dit land tot nu toe weinig olie uit Rusland importeerde. "Vijf weken terug had ik Rusland een energiesupermacht genoemd", zegt Yergin. "Ik denk dat het een grote speler blijft, maar dat de macht wel kleiner wordt". Daarbij gaat de topman er wel vanuit dat Europa er in slaagt om andere leveranciers te vinden.
Voor de langere termijn denken enkele analisten dat de prijspiek achter de rug is. De opwaartse trend is ingezet in april 2020 - na het dieptepunt dat werd veroorzaakt door de coronacrisis. In de eerste helft van maart van dit jaar kwam die opgaande lijn in een stroomversnelling door paniek vanwege de oorlog in Oekraïne. Maar de realiteitszin komt weer terug onder en de huidige prijzen worden (gezien de fundamenten onder de markt) te hoog. De prijzen liggen nu rond het niveau van 2011 tot 2014. Vergeleken met die tijd is de vraag nu echter een stuk lager. Zeker als de situatie in Oekraïne meer tot rust komt, kan de oliemarkt weer rasse schreden omlaag zetten, aldus analisten.
Historische accijnsverlaging
De dieselprijs heeft een flinke stap omlaag gezet. Maandag 28 maart stond de prijs op €167,01 per 100 liter. Dat is vandaag €144,65 per 100 liter. Deels hangt dat samen met de dalende olieprijs. Minstens zo belangrijk is de accijnsverlaging die is doorgevoerd door het ministerie van Financiën. Circa 25% van de dieselprijs bestaat uit accijns. Op 100 liter diesel is wordt €11,10 minder accijns geheven. Een historische gebeurtenis. Het is nog niet eerder voorgekomen dat de Nederlandse accijnzen op brandstof substantieel zijn verlaagd. In de afgelopen decennia werd op zijn hoogst geen inflatie correctie toegepast.