De oorlogszuchtige taal van Rusland zorgt voor extra onrust op de markt voor kunstmest. De kunstmestsector had al te maken met hoge energiekosten en logistieke issues. In de gespannen markt maakt het Wit-Russische bedrijf Belaruskali nu bekend niet langer aan alle verplichtingen van klanten te kunnen voldoen en doet een beroep op de overmachtsclausule.
Door de sancties van de Verenigde Staten en de Europese Unie tegen het regime van Loekasjenko, heeft Wit-Rusland moeite om kali uit het land te krijgen. Het land beschikt niet over een eigen zeehaven, maar vervoert de kali via het spoor naar de haven van Klaipėda in Litouwen. Sinds december zijn de eerste maatregelen uit het beleid van kracht en de exportroute via Litouwen is per 1 februari afgesloten. 1 april moeten alle door het westen afgekondigde maatregelen van kracht worden. In een brief aan afnemers schrijft Belaruskali mede daardoor niet langer aan alle verplichtingen te kunnen voldoen.
Volgens bronnen wordt Wit-Rusland door de sancties verder in de armen van Rusland gedreven. Vrijdag 18 februari werd daar al een voorproefje op gegeven. Loekasjenko en Poetin zeiden te werken aan een nieuwe haven onder Sint Petersburg, speciaal voor de export van kali uit Wit-Rusland. Loekasjenko verwacht binnen één tot anderhalf jaar miljoenen tonnen kali vanuit die haven te exporteren. Vanwege de sancties verwacht het regime dat de handel in dollars en euro's moeilijk wordt. Belaruskali overweegt daarom ook andere valuta te accepteren. India - dat buiten de sancties om via een bilaterale overeenkomst een order heeft geplaatst bij Wit-Rusland voor 1 miljoen ton kali - heeft betaling in roepies via een staatbank gesuggereerd.
Andere leveranciers springen in het gat
Het Canadese Nutrien - de grootste kunstmestfabrikant ter wereld - liet al weten de kaliproductie op te voeren. Afgelopen jaar werd een nieuw record neergezet, met een productie van 13,6 miljoen ton. Dit jaar verwacht het 13,7 miljoen tot 14,3 miljoen ton te verkopen, zo meldt interim CEO Ken Seitz. De topman geeft aan dat het vooral klanten in Zuidoost-Azië zijn die verzekerd willen zijn van kali, met het oog op de onrust in Rusland. In Noord-Amerika wordt vooral om stikstof gevraagd.
In Nederland worden op korte termijn geen grote problemen verwacht in de kalivoorziening. De prijzen zijn historisch hoog, maar de vraag is beperkt. "De vraag naar kali komt vooral op gang na een paar dagen vorst", volgens een handelaar. "Dat is dit jaar tot nu toe uitgebleven en het ziet er niet naar uit dat er een nog een echte vorstperiode komt. We verwachten daarom dat de vraag beperkt blijft. Problemen met levering verwachten ook niet."