Nederlandse mengvoer miljoenen in perspectief

Waar ForFarmers en Agrifirm traditioneel in maart de boeken over het afgelopen jaar openen, doet De Heus dat meestal enkele maanden later, en wel in de luwte. Bij De Heus werden de resultaten in coronajaar 2020 flink opgeschroefd. De omzet dikte ruim €171 miljoen aan en kwam uit op €3,22 miljard. Onder aan de streep bleef er €125 miljoen over op de winst- en verliesrekening van mengvoerbroers Co en Koen. De financiële prestaties van De Heus liggen daarmee fors boven die van concurrenten ForFarmers en Agrifirm.

Hoeveel wordt er in eigen land verdiend?
Hoewel het in de losse nieuwsberichten over de miljoenenwinsten niet zo opvalt, zijn de verschillen in resultaat onderling aanzienlijk. De Heus, ForFarmers en Agrifirm zijn alle drie internationaal actief, toch blijft voor allen thuismarkt Nederland het belangrijkste land qua omzet. Welk deel ons eigen land toevoegt aan het uiteindelijke resultaat van de bedrijven verschilt per bedrijf. Met andere woorden: er is verschil in marge die de partijen realiseren in Nederland.

De Heus is qua totaalomzet en winstgevendheid absolute koploper in mengvoerland. Het familiebedrijf uit Ede wist de omzet en winstgevendheid de afgelopen jaren op een stabiel tempo verder uit te bouwen. De Heus realiseert ongeveer een derde van zijn omzet in Nederland. Deze omzet in eigen land voegde in 2019 en 2020 zo'n €30 miljoen aan het resultaat van het bedrijf toe. Dat lag in 2018 nog op een aanzienlijk hoger niveau. Toen werd er in Nederland nog een nettoresultaat van krap €48 miljoen behaald. Binnen deze resultaten valt mogelijk ook wat omzet die buiten Nederland is gerealiseerd of niet gerelateerd is aan voerproductie. Het gros van de omzet komt daar echter wel uit voort.

Opvallend is de forse toename in uitgekeerd dividend. Werd er in 2018 nog €9 miljoen overgemaakt naar de privérekeningen van de familie, in 2020 liep dit bedrag op tot €40,4 miljoen. Naast de huidige directie, Co en Koen de Heus, bezit ook een zus van het tweetal nog aandelen in het bedrijf.

ForFarmers

Bij ForFarmers staan de resultaten al enkele jaren onder druk. Het bedrijf kampte onder andere met een aantal incidentele tegenvallers. Op de thuismarkt Nederland presteert het bedrijf echter vrij solide. ForFarmers realiseert zo'n 55% van haar omzet in eigen land. De bijdrage aan de winst is echter veel groter. Hoewel de cijfers niet helemaal op Nederland terug te voeren zijn (verwerkt in cluster Nederland/België) voegen deze twee landen in 2020 zo'n €62 miljoen euro toe aan het resultaat. Dat dit bedrag hoger is dan de winst van de hele ForFarmers Group, komt door een fors negatief boekresultaat van de activiteiten in Duitsland en Polen. Dit drukte de cijfers van de totale ForFarmers Group.

Het dividend dat ForFarmers uitkeert komt voor een aanzienlijk deel weer terug bij leden/afnemers van coöperatie FromFarmers en medewerkers van ForFarmers. Uit de jaarcijfers blijkt dat om en nabij de 52.000.000 stukken in handen zijn van leden/afnemers. In totaal zijn er ruim 95.000.000 aandelen in omloop, wat inhoudt dat 55% van het dividend naar leden van de coöperatie FromFarmers en werknemers van ForFarmers gaat. Het feit dat de nabetaling dividend vrij hoog lijkt in relatie tot het nettoresultaat komt doordat ForFarmers het dividend baseert op een percentage van de onderliggende winst, dat hoger uitpakt dan het uiteindelijke resultaat voor belastingen.

Agrifirm

De resultaten van Agrifirm zijn de laatste jaren vrij stabiel. Hoewel de omzet wat opliep, ligt het nettoresultaat zo rond de €50 miljoen, met in 2019 een uitschieter naar beneden. Agrifirm realiseert 60% van zijn omzet binnen Nederland. Grote verschil met de twee eerdergenoemde concurrenten is het flinke aandeel omzet dat Agrifirm haalt uit haar plantactiviteiten. Deze zijn bij De Heus en ForFarmers minder belangrijk.

Vanuit de jaarrekening van Agrifirm is, in tegenstelling tot De Heus en ForFarmers, niet te bepalen wat de binnen- en buitenlandse activiteiten bijdragen aan het uiteindelijke resultaat. Navraag bij de coöperatie uit Apeldoorn geeft hierin ook weinig duidelijkheid. Het bedrijf wil hier uit concurrentieoverwegingen geen inzicht in geven. Agrifirm meldt het volgende: "Agrifirm is financieel sterk en gezond. Hoewel de mengvoervolumes in Europa onder druk staan anticipeert Agrifirm hier proactief op, waardoor dit niet ten koste gaat van marges en de voerkosten voor de leden scherp blijven." Het bedrijf voegt daaraan toe dat een 'ongecontroleerde verandering van wetgeving wel kan leiden tot grote financiële problemen in het hele agro complex en gevolgen kan hebben voor de Nederlandse of zelfs Europese voedselproductie'.

Het dividend van Agrifirm vloeit in zijn geheel terug naar haar leden/afnemers. Het bedrijf heeft als enige van de drie bedrijven nog een volledig coöperatieve organisatievorm.

In onderstaande tabel staan de nettowinstmarges als percentage van de omzet, zoals in 2020 is gerealiseerd.

Resultaten bekeken door beleggersbril
In de sector leeft veelal de gedachte dat er in de productie van mengvoer, in tegenstelling tot op de primaire bedrijven, veel geld wordt verdiend. De miljoenresultaten voeden deze denkwijze. Maar worden de cijfers wel juist geïnterpreteerd? De omzetten zijn immers hoog. We vroegen analist Guy Sips van KBC Securities hoe er met een financiële bril naar de cijfers wordt gekeken. Hoewel Sips geen analist is van De Heus en Agrifirm zegt zijn verhaal ook wat over de algemene positie van mengvoerbedrijven.

Is het gegrond wanneer agrarisch ondernemers vinden dat er veel geld wordt verdiend in het mengvoer, zijn de marges hoog?
"Ik snap uiteraard de gedachte, maar dat denk ik persoonlijk niet. De marges die bijvoorbeeld ForFarmers in de business genereert zijn flinterdun. De afgelopen jaren zagen we dat wanneer er incidenten optreden, zoals bijvoorbeeld lage waterstanden en verkeerde inkoopposities in 2018 en 2019, het resultaat direct fors onder druk staat. Het bedrijf is dus niet in staat om financiële tegenvallers dan zo op te vangen dat de rendementen op niveau blijven. Het is in deze branche niet mogelijk om de verkoopprijzen, en daarmee de marges, simpelweg op niveau te houden door de verkoopprijzen te verhogen."

Zijn de marges ook laag in verhouding tot andere industriële branches?
"Ja dat kunnen we zeker stellen. Ik volg in mijn werk ook bedrijven die in andere industrieën actief zijn. We kunnen concluderen dat er elders meer geld gecreëerd wordt. We praten bij ForFarmers over een Ebitda van rond de 3% tot 3,5% per ton mengvoer, dat is niet royaal. Van deze gelden moet ook geïnvesteerd worden in de toekomst, in een kapitaalintensieve sector. Om toekomstperspectief te hebben, moet je dus extreem efficiënt zijn in je bedrijfsvoering."

Hoe verhouden de marges zich tot concurrenten in het buitenland?
"De marges in de mengvoerindustrie zijn overal laag. Kijken we bijvoorbeeld naar ForFarmers in het VK en Duitsland, dan zien we dat er nog lagere profits gerealiseerd worden. De Nederlandse bedrijven De Heus, Agrifirm en ForFarmers zijn in Nederland in staat om efficiënt mengvoer te produceren. Er is veel veehouderij op een relatief klein gebied. Dat geeft voordelen. Op Europees niveau staan deze drie bedrijven dan ook op het podium als het op efficiency aankomt. Het betekent dus niet dat de marges in mengvoerland hoog zijn, maar wel dat zij het proces als efficiëntste weten te organiseren."

Is een beperkte krimp van de veestapel goed door de bedrijven op te vangen zonder dat dit de marges kan drukken?
"Ik denk dat de bedrijven er ook rekening mee houden dat de veestapel licht zal krimpen. Er zijn echter nog volop mogelijkheden voor verdere efficiency slagen. Denk aan het samenvoegen van productie in minder fabrieken en dergelijke. We zien zelfs dat het beheersbaar houden en verlagen van de kosten cruciaal zijn in deze tak van sport met lage marges."

Zijn de marges voldoende voor ontwikkelperspectief op de langere termijn?
"Gezien de nette vrije kasstromen is er wel ontwikkelpotentieel. Maar het is goed om te beseffen dat we hier praten over de drie bedrijven die de Europese top in mengvoerproductie bekleden. Dat betekent dat elders vanwege een lagere efficiencygraad met minder marge geproduceerd moet worden. Dat kan de ontwikkeling voor andere bedrijven in deze sector wel in de weg staan. Dit zal verdere consolidatie van de sector teweegbrengen."