Als het handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China escaleert, wordt niemand daar beter van. In de laatste plaats de foodsector. Rabobank heeft drie verschillende scenario's uitgewerkt. Daaruit blijkt dat flinke verstoringen op de loer liggen in de productie en handel van zuivel, graan, oliezaden en vlees.
Hoe ziet de wereldwijde voedsel- en landbouwsector eruitziet als de spanningen tussen de VS en China escaleren? Aan de hand van drie scenario's schetsen onderzoekers van RaboResearch de gevolgen en risico's. "Die zijn eigenlijk allemaal negatief", zegt onderzoeker Stefan Vogel. Volgens hem is het belangrijk om de wereldwijde handel in voedsel te blijven vergroten, aangezien de groei van de wereldbevolking en het bbp aanhoudt. "Over het algemeen is een vrije handel het beste." Dan is het mogelijk om te produceren in de best denkbare regio's en te exporteren naar plekken waar de producten nodig zijn.
Internationale tweedeling
Wat dat betreft is het eerste geschetste scenario, waarbij de EU en Zuid-Amerika neutraal blijven, het beste. "Dit helpt om de handelsverstoringen van de twee tegengestelde allianties van de VS en China te verzachten", aldus Vogel. De onderzoekers gaan er in de studie vanuit dat Amerika in 2030 de grootste wereldmacht blijft, maar dat China een geopolitieke inhaalslag heeft gemaakt. Dit kan voor een internationale tweedeling zorgen. Europa en Zuid-Amerika moeten dan een keuze maken voor een van de grootmachten.
In het eerste scenario blijven de EU en Zuid-Amerika neutraal, in het tweede scenario scharen zij zich bij de VS en in het derde scenario kiest de EU voor de VS en Zuid-Amerika voor China. In alle drie de gevallen ontstaan er grote verstoringen in de zuivelmarkt. Zuivel-exporteurs in de VS en Oceanië worden gedwongen om het geproduceerde melkpoeder opnieuw toe te wijzen aan verschillende productstromen en markten. Nieuw-Zeeland voelt dit het hardst met ruim 70% van de Chinese import van melkpoeder, maar het zal ook voelbaar zijn in de VS. China zal uit alternatieve bronnen moeten putten, al is dat moeilijk.
China blijft de grootste afnemer van granen en oliezaden in de wereld. In het eerste scenario kan er nog steeds aan die grote vraag worden voldaan, maar wel tegen hogere kosten. Sommige vleesexporteurs in het Amerikaanse blok komen voor een uitdaging te staan door veranderingen in de markttoegang.
Tweede scenario meest negatief
In het tweede scenario komen de meeste negatieve effecten op de landbouw- en voedselsector bloot te liggen voor beide allianties. In de Chinese alliantie zullen onbeheersbare tekorten ontstaan, onder meer in veevoer en zuivel. Tegelijkertijd krijgt de Amerikaanse alliantie te maken met enorme overschotten, waardoor boeren en toeleveranciers zich gedwongen zien om aanzienlijk minder te produceren.
Het derde scenario - waarin Zuid-Amerika zich aansluit bij China - kan onder andere leiden tot een tekort aan capaciteit om sojabonen te verwerken in de VS en Europa. De marktverstoring zal vooral impact hebben op varkensvlees. De gevolgen voor Amerikaanse, Oceanische en Europese zuivelexporteurs zullen bijna net zo groot zijn als in het tweede scenario. De concurrentie zal toenemen om de markten te bevoorraden in Latijns-Amerika, het Midden-Oosten en Noord-Afrika.
Zowel wapen als slachtoffer
De vraag is naar welk scenario de wereld op dit moment toe beweegt. Vogel: "Vanuit de landbouw- en voedselsector gezien zaten we ongeveer twee jaar geleden in een milde versie van het eerste scenario. Maar momenteel zijn we overgegaan naar een tegengesteld scenario van extreem sterke handelsstromen naar China."
Het blijft volgens de onderzoeker gissen. "Geopolitiek is namelijk de drijfveer. En de handel in landbouwproducten is zowel een strategisch wapen dat wordt gebruikt om de andere kant pijn mee te doen als een slachtoffer van grotere geopolitieke beslissingen, omdat boeren en anderen in de keten de pijn voelen van de beperkte handel."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
