Het containertekort is nog niet opgelost. De oorzaak daarvan is de grote verstoring van de wereldhandel door het coronavirus. Reders hebben jaren te maken gehad met krappe marges en ruiken nu hun kans de winstgevendheid op te krikken. Dat merken de Nederlandse exporteurs van bijvoorbeeld uien of aardappelen dan weer. De prijzen van containervervoer zijn gestegen en de beschikbaarheid is afgenomen.
De prijs voor een container van China naar Europa is afgelopen ongeveer verviervoudigd. Een container van Europa naar China is ongeveer 80% in prijs gestegen. Dat komt door de onbalans die in de containermarkt is ontstaan.
Onbalans kenmerkt de markt
De wereldeconomie groeit weer en vraagt om extra transportcapaciteit. Daarbij komt dat de Chinese economie veel sneller op gang is gekomen dan de Europese. Daar draait de productie weer op volle toeren, terwijl we hier nog in een lockdown zitten. Europa blijft wel spullen bestellen in China. Voor elke 3 containers vanuit China is er nu maar 1 retourvracht. Voor de crisis waren dat er nog 2.
In het begin van de crisis nam de vraag naar transport af. De productie lag in grote delen van de wereld stil en landen in Azië namen hele strenge maatregelen om verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Douaneprocedures duurde langer dan normaal en in de havens stonden containers die niet gelost konden worden omdat er geen personeel voor was. Reders hebben daarom onrendabele routes en schepen uit de vaart genomen.
Er is ook minder geïnvesteerd in de vernieuwing en uitbreiding van containers. Oude containers worden door het tekort wel langer in de vaart gehouden. Volgens specialisten speelt dit bij de huidige tekorten maar een kleine rol. Het probleem nu is vooral de onbalans in de wereldhandel en verstoringen in de logistieke keten. De onbalans in de productie tussen Azië en Europa is structureel van aard. Maar op termijn, als de wereldhandel normaliseert, zullen de tekorten geleidelijk weer verdwijnen, zo verwachten analisten.
Duurder en langzamer
De doorlooptijd van een container tussen Azië en Noord-Europa was voor corona gemiddeld 65 dagen. Dat is nu opgelopen naar circa 100 dagen. Voor bederfelijke waren zoals aardappelen en uien is dat niet bepaald gunstig. Het transport is al flink duurder geworden en door de langere transporttijden loopt de kwaliteit van de producten ook nog eens achteruit.
Om onder het container tekort uit te komen hebben sommige (Zuid)-Europese exporteurs op kleine schaal geprobeerd agrarische goederen als zakgoed te vervoeren. Dit blijkt in de praktijk lastig. Trans-Atlantisch transport is door de omvang en inrichting van de schepen op deze manier zo goed als onmogelijk. Het is alleen geschikt voor kleinere schepen die gebruikt worden in de kustvaart naar bijvoorbeeld Afrika. Maar de logistieke sector is zo gewend aan containers dat de infrastructuur voor zakgoed grotendeels verdwenen is om nog maar te zwijgen over de extra kosten.