Rabobank: 'Sector dreigt te worden doodgereguleerd'

Het kabinet moet aan boeren en tuinders niet langer verplichte maatregelen opleggen, maar juist sturen op doelen. Agrarische ondernemers hebben daarbij zelf de regie hoe zij die doelen op klimaat, biodiversiteit en waterberging gaan halen. Dit schrijft Rabobank in een nieuwe visie, die zij vandaag (woensdag) heeft gepresenteerd, op de land- en tuinbouw.

Volgens Carin van Huët, directeur Food&Agri van Rabobank Nederland, past het stellen van doelen door de overheid niet bij de uitdagingen waar de Nederlandse land- en tuinbouw voor staat. Het huidige overheidsbeleid met generiek dwingende maatregelen leidt volgens haar tot een sector die wordt 'doodgereguleerd', zo staat in een verklaring van Rabobank bij de visie. "Een ondernemer kan zijn euro maar 1 keer uitgeven. Daarom moeten we er met de hele sector voor zorgen dat de randvoorwaarden kloppen."

Meer verantwoordelijkheid
Volgens haar moet er daarom ook meer verantwoordelijkheid worden gelegd bij de agrarische ondernemers zelf. "We zien fors meer potentie in verduurzaming door een beleid dat doelstellingen formuleert. Dat leidt tot meer ondernemerschap en innovatie bij ondernemers die met maatwerk deze doelen realiseren en via metingen laten zien dat ze voldoen aan het beleid."  Rabobank wijst op de toegevoegde waarde voor de Nederlandse economie.

De land- en tuinbouwketens dragen voor €51 miljard bij, goed voor 8% van de nationale werkgelegenheid. Ruim de helft van het handelsoverschot van de Nederlandse economie van €56,6 miljard wordt verdiend in food en agri. Agrarische ondernemers hebben dan ook wat in de melk te brokkelen, aldus Van Huët. Bijvoorbeeld in de discussie over de zogeheten milieugebruiksruimte, waarover een hevig debat in bijvoorbeeld stikstof gaande is. "We geloven in het aanreiken van kansen in plaats van regels. Boeren zijn ondernemers en prima in staat om vanuit die kansen de milieulast te verlagen. Daarom zien we kansen voor de sector om de regie van dit debat naar zich toe te trekken."

Gehoor vinden in politiek
Het stellen van doelen is nu niet bepaald de trend in politiek Den Haag, waarin het kabinet de laatste jaren prat heeft om met maatregelen die komen die bewijsbare resultaten moeten afdwingen. In een toelichting op de visie laat Van Huët desgevraagd weten dat de oproep van de bank voor meer vrijheid en verantwoordelijkheid geven aan boeren en tuinders zeker gehoor vindt in de nationale politiek. 

Het opleggen van voorschriften door de overheid loopt volgens Rabobank tegen haar grenzen aan. Een recent voorbeeld daarbij is de krachtvoerregeling die na een lang en indringend protest vanuit de sector op het laatste moment door landbouwminister Schouten werd afgeschoten. "In Den Haag wordt ook gezien dat het opleggen van regels niet langer gaat werken om de doelen te behalen", aldus Van Huët, die aangeeft dat Rabobank ook actief aan het lobbyen is bij natuur- en milieuorganisaties om de verantwoordelijkheid van het behalen van doelen meer bij de agrarisch ondernemer zelf neer te leggen.

Niet extern salderen
Rabobank spreekt zich in de stikstofdiscussie uit tegen het extern salderen en pleit voor het handhaven van schotten tussen de land- en tuinbouw en de rest van de economie. De beschikbare milieugebruiksruimte moet volgens Van Huët wel gericht worden verdeeld. 'Grondgebonden sectoren als akkerbouw en melkveehouderij maken de meeste aanspraak op de milieugebruiksruimte, omdat effecten op het milieu door de productie in de open lucht niet tot 0 terug zijn te brengen', zo schrijft de bank. 'Niet- grondgebonden sectoren als de intensieve veehouderij en de glastuinbouw, maken minder aanspraak op de milieugebruiksruimte. Deze sectoren moeten meer mogelijkheden hebben om milieueffecten te verminderen.'

De bank streeft er naar de meetbaarheid en inzichtelijkheid van milieuprestaties verder te vergroten. Van Huët wijst op sectorspecifieke duurzaamheidsmatrices en de biodiversiteitsmonitor die Rabobank al voor haar klanten heeft geïntroduceerd. "Dergelijke middelen zijn een absolute voorwaarde om succesvol doelenbeleid in te kunnen voeren." Ook zegt de bank te werken aan de ontwikkeling van financieringsoplossingen voor circulaire land- en tuinbouw.

Eric de Lijster

Eric is lid van de redactie van Boerenbusiness. Als telg uit een akkerbouwfamilie stroomt het boerenbloed bij Eric door de aderen. Hij beschouwt zich als een generalist, maar wel met een voorliefde voor economie, trends, markten en marketing.

e.delijster@boerenbusiness.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.