Wie straks een goed verkoopbare partij zaaiuien in de schuur wil hebben, doet er goed aan om het gewas tijdig, bij circa 50% groen loof, te rooien. Dat levert niet alleen een mooiere kleur en een betere huidvastheid op, maar het heeft ook voordelen bij het droogproces. Want de teelt is nog niet klaar na de oogst.
Kees Jacobs is heel stellig: "Wie voor de laatste kilo's gaat en het gewas helemaal laat afsterven, boet in op huidkwaliteit en kleur. Daar heb ik al genoeg voorbeelden van gezien." Behalve een betere kwaliteit van de uien heeft tijdig rooien ook voordelen bij het droogproces. "De pijp van de ui fungeert als een soort schoorsteen, maar dan voor vocht", legt de Crop Advisor van Syngenta uit.
"Als je een volledig afgestorven gewas in het zwad hebt liggen en je krijgt vochtig weer, dan heeft de ui geen schoorsteen meer." Door de neerslag van de afgelopen tijd en de gematigde temperaturen, verloopt de afsterving van de uien momenteel vrij langzaam. "Dat is gunstig", aldus Jacobs. "Er kunnen in deze fase nog flink kilo's bij komen. En in een langzaam afstervend gewas is het ook makkelijker om een goed rooimoment te bepalen."
Voorzichtig rooien
Wanneer het moment van 50% groen loof in een periode met slecht weer valt, adviseert Jacobs om de uien toch te rooien. "Als je er de capaciteit voor hebt, dan kun je ze dan het beste meteen naar binnen rijden. En als dat niet lukt, blijft rooien toch het advies. Als je ze vast laat staan, gaat de veroudering door en dat wil je niet." Bij veilig weer mogen de uien van Jacobs gerust een paar dagen op het veld blijven liggen. "Alles wat je op het veld kunt drogen, is meegenomen. Maar laat daar niet het rooimoment van afhangen."
Het rooien zelf heeft ook invloed op de latere kwaliteit van de ui. Jacobs: "Voor het in stand houden van de 'schoorsteen' moet je het loof niet te kort klappen. Ongeveer een vuistdik boven de laatste bladsplitsing is ideaal. En het rooien moet voorzichtig gebeuren; de huid van de ui kan barsten als hij te ruw wordt behandeld. Dus controleer of de rooias diep genoeg werkt en niet de onderkant van de uien raakt. En zorg dat de snelheid van de rooiketting ongeveer net zo hoog is als de rijsnelheid en schud zo weinig mogelijk."
Droogproces cruciaal
Als de uien eenmaal binnen liggen, is de klus nog niet geklaard. Vooral het droogproces kan grote invloed hebben op de uiteindelijke kwaliteit. "Ik ben voorstander van geleidelijk drogen bij gematigde temperaturen", verklaart Jacobs. "Dus met lucht van ongeveer 20 – 22 graden. Je blijft dan ver weg van de optimale temperatuur van de koprotschimmel. Je weet immers niet van tevoren of die de kop gaat opsteken. Drogen bij hogere temperaturen geeft ook meer risico's op watervellen."
Volgens Jacobs is de RV in de uienhoop de belangrijkste indicator van het droogproces. "Probeer in 2 tot 3 weken drogen op een RV van 60% te komen zonder dat de hoop te veel terugloopt in temperatuur. Daarna kun je langzaam gaan inkoelen. Een richtlijn is 1 graad per week. Dan zit je omstreeks Sinterklaas op 5 graden. De RV mag dan ook wel weer oplopen naar maximaal 80%. En blijf de uien inspecteren, ook tijden het inkoelen. Ritselen ze nog? Ruiken ze goed? Zijn er geen vliegjes boven de hoop? Als je al die dingen goed in de gaten houdt, heb je straks een mooie partij te verhandelen."
Vragen? Stel ze aan onze uienexperts: