De stikstofproblematiek lijdt tot nijpende situaties in én rondom de agrarische sector. VBO waarschuwt dat door het missen van cruciale informatie een onjuiste waardering van agrarisch vastgoed dreigt. De vereniging van makelaars, taxateurs en verhuurbemiddelaars pleit daarom voor een stikstofdrempelwaarde.
Het vernietigen van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) door de Raad van State heeft grote gevolgen. Vooral het uitblijven van een daadkrachtige en praktische aanpak vanuit de overheid heeft geresulteerd in een nijpende situatie. In verschillende sectoren ligt het werk stil en lopen de orderboeken leeg. Het boerenprotest heeft onlangs voor veel oproer en publieke steun gezorgd. De agrarische sector staat immers het water aan de lippen. Sterker nog, in de gehele productie- en dienstenketen in en rondom deze sector dreigt een economische noodsituatie.
In het nauw
De gevolgen van de stikstofproblematiek zijn te voelen in de gehele agrarische sector. Het verlenen van vergunningen verloopt zeer moeizaam, met de nodige gevolgen voor de bedrijfsvoering en ontwikkeling (zie kader ‘De praktijk’). Zo vinden er geen renovaties of uitbreidingen van agrarische bouwwerken plaats nu ondernemers en bouwers geen activiteiten kunnen uitvoeren. Daarnaast tast de veehouder in het duister omtrent zijn bedrijfsvoering, aangezien er wordt getornd aan de normen voor het bepalen van de productieomvang en bijbehorende rechten. Vervolgens kunnen de makelaar en taxateur het agrarische vastgoed niet onderbouwd waarderen. Hoe vertaalt dit zich naar de praktijk?
| De praktijk |
| Een boer houdt 125 koeien in een stal met een capaciteit voor 150 koeien. De boer heeft een vergunning voor 200 koeien. Deze ondernemer kan nu toestemming aanvragen voor nieuwe projecten op basis van intern salderen, waarbij de stikstofemissie van 150 dieren het uitgangspunt vormt in het vergunningstraject. De niet benutte stikstofemissieruimte, gevormd door 50 dieren, komt vervolgens te vervallen. Verschillende provincies gingen zelfs verder en stelden beleid op waardoor, in dit voorbeeld, zelfs de niet benutte ruimte van 75 dieren kwam te vervallen. |
Een agrarisch ondernemer dient sinds kort toestemming te vragen voor uitbreidingen van of aanpassingen aan de bedrijfsvoering volgens het systeem van intern salderen. Het voorgenomen project zal dan dusdanig worden aangepast dat er per saldo minder of gelijke uitstoot van stikstof is. Volgens minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) wordt hierbij nu in de landbouw uitgegaan van de feitelijk gerealiseerde stalcapaciteit passend binnen de vergunde situatie (tenzij 1 van de 4 uitzonderingssituaties zich voordoet).
Waarde van de onderneming
Met welke aantallen gaat de taxateur dan aan de slag? Wordt de agrarische onderneming inclusief vastgoed gewaardeerd met 125, 150 of 200 dieren en bijbehorende productierechten? Het behoeft geen uitleg dat hierdoor een aanzienlijk verschil in waardering kan ontstaan. Door het missen van cruciale informatie dreigt een onjuiste waardering van agrarisch vastgoed. Een zeer kwalijke ontwikkeling die de stabiliteit op de vastgoedmarkt kan verstoren. Zonder betrouwbare vastgoedwaarderingen is men minder snel bereid om zaken met elkaar te doen.
Voorstel VBO
Het is duidelijk dat de stikstofproblematiek in de agrarische sector nijpend is. Verschillende producenten en dienstverleners hebben grote last van het gebrek aan passende maatregelen en effectief overheidsoptreden. VBO roept de minister van LNV op om snel met praktische en redelijke oplossingen te komen, zoals een drempelwaarde. Met een drempelwaarde zullen projecten waarbij amper stikstof vrijkomt direct doorgang kunnen vinden, wanneer de hierbij uitgestoten stikstof onder deze drempelwaarde ligt.
Ook moet er goed naar alternatieven en vooral innovatieve oplossingen worden gezocht, zoals het verder stimuleren van circulariteit binnen de agrarische sector. VBO draagt hier graag aan bij. Het is immers zaak om niet alleen de stikstofproblematiek aan te pakken, maar ook toekomstige soortgelijke milieudebacles te voorkomen. De agrarische sector moet toekomstbestendig zijn en blijven, gelet ook op het belang – 7,5% van het BBP – voor de Nederlandse economie.
VBO is de vereniging van makelaars, taxateurs en verhuurbemiddelaars die haar leden en de vastgoedmarkt voorziet van heldere visies en advies. VBO is er voor kopers en verkopers, huurders en verhuurders, projectontwikkelaars en overheden. De vereniging voor een stabiele vastgoedmarkt.