Achtergrond Beregening
Waar moet je op letten bij beregening?
Nu het regent is er even tijd om na te denken over het beregenen. Veel telers hebben daar alweer de nodige uren aan gespendeerd. Boerenbusiness belicht de verschillende aspecten van beregening, van de kwaliteit van het beregeningswater tot de dosering van het beregenen.
Terwijl er vorig jaar en ook dit jaar alweer volop beregend werd, is lang niet altijd duidelijk wat dit met het gewas en de bodem doet. Behalve dat het koude water voor grote temperatuurverschillen in het gewas zorgt, speelt met name de kwaliteit van het beregeningswater mee.
Zoutgehalte van belang
Daarbij is met name het zoutgehalte van het water belangrijk. "Het maximum voor de meeste gewassen is 600 milligram chloor per liter en 0,48 tot 0,96 gram zout per liter", weet Nelis van der Bok, adviseur bij Delphy. Dit verschilt echter wel per gewas. Granen en bieten kunnen bijvoorbeeld een hoger chloridegehalte (tot wel 1.200 milligram) aan.
"Het zoutgehalte speelt met name in Zeeland waar zonder het doorspoelbeleid van waterschap Scheldestromen vrijwel geen van de telers in Zeeland zou kunnen beregenen", stelt van der Bok. Elders in Nederland speelt dit minder, maar toch hebben ook telers elders in het land wel degelijk te maken met het zoutgehalte.
Zelf opletten
Naast Friesland zijn er ook in de Haarlemmermeer toenemende problemen met zout kwelwater. Maar ook als er geen problemen met kwelwater zijn, moet volgens Van der bok op het zoutgehalte gelet worden. "Als je boven de kritische grenzen zit, kan dat zorgen voor bladverbranding." Provincies houden de zoutgehaltes in de gaten, maar het kan verstandig zijn voor telers hier ook zelf op te letten.
Bij bronwater geldt vaak dat er problemen zijn met ijzer. Bronnen moeten dan ook vaak ontijzerd worden. Er mag maximaal 2,5 milligram ijzer in het bronwater zitten om schade aan het gewas te voorkomen. In het geval dat er beregend wordt met water waar veel geïoniseerd ijzer (Fe2+) in zit, kan beluchten uitkomst bieden. Het ijzer oxideert dan tijdens het beluchten in plaats van dat het oxideert op de plant wat verbranding kan veroorzaken.
Nelis van der Bok
Aanslag op structuur
Hoewel beregenen in droge jaren financieel gezien absoluut een groot voordeel kan opleveren is het niet alleen maar positief. "Beregenen is een aanslag op de structuur van de grond", stelt van der Bok. Als belangrijke eisen aan het beregenwater noemt hij onder andere de zuurgraad. "Die moet minimaal een pH van 5,5 hebben."
Ook de hardheid, een maat voor de concentratie van metaalionen (voornamelijk magnesium en calcium), is belangrijk en mag maximaal 18 graden Duitse hardheid zijn.” Heeft het water een hogere hardheid, dan kan het kalkafzettingen veroorzaken in de beregeningsinstallatie en dat kan zorgen voor verstoppingen. Andere grenswaarden voor de waterkwaliteit waaronder geen schade voor de gewassen verwacht hoeft te worden, zijn een ammoniumwaarde van 2 milligram per liter, een natriumwaarde van 115 milligram per liter en een mangaanwaarde van minder dan 1 milligram per liter.
Gezien het feit dat bron- en oppervlaktewater niet altijd aan de eisen voldoen, lijkt investeren in regenwateropslag een aantrekkelijk alternatief. Regenwater is over het algemeen van veel betere kwaliteit dan oppervlakte- of bronwater. Investeren in regenwater is echter simpelweg te kostbaar, weet Van der Bok. "Je hebt heel wat volume nodig voor een bassin."
Dosering is ook belangrijk
"Behalve de kwaliteit van het water is het ook heel belangrijk hoeveel water er gegeven wordt", geeft Erikjan van Huet Lindeman, manager Marketing & Development bij Eurofins Agro aan. "De hoeveelheid water die de grond kan bergen is daarvoor belangrijk. Op basis van grondonderzoekgegevens kunnen wij berekenen hoeveel water de grond kan bergen. Dit is belangrijk want als je teveel water geeft, spoel je nutriënten weg en gebruik je brandstof voor niets."
Op basis van het grondonderzoek voorziet Eurofins telers daarom ook van een waterretentiegrafiek (pF-curve). Deze laat zien hoeveel er maximaal beregend moet worden. "Wij adviseren te doseren per perceel. Kijk daarvoor eerst met een vochtmeter wat het vochtgehalte is, vul vervolgens het verschil met wat de grond op kan nemen aan", aldus van Huet Lindeman.
Meer analyse van beregeningswater
Wat betreft de waterkwaliteit geeft hij aan dat het in ieder geval verstandig is de kwaliteit van het water te bemonsteren. Ook noemt hij de microbiële waterkwaliteit. "Als het gewas onder Global GAP valt, dan is analyse van beregeningswater op E. coli verplicht. Deze bacterie wordt door Global GAP gehanteerd als indicator voor microbiële waterkwaliteit." Eurofins Agro zag de vraag naar analyse van beregeningswater toenemen sinds de droge zomer van 2018.
Anne Jan Doorn
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.