Aangeboden door Bayer
'Stimuleren biodiversiteit is een leerproces'
Paul Munsterman rijdt met zijn quad door het struinpad in zijn tarweperceel, die in PARK21 ligt. Dat is een 1.000 hectare groot gebied dat door de gemeente Haarlemmermeer aangewezen is als recreatiepark. Hij onderzoekt de mogelijkheden om stad en platteland met elkaar te verbinden middels activiteiten. Het struinpad is er een van.
Munsterman uit de gemeente Nieuw-Vennep is 1 van de 6 deelnemende akkerbouwers in GreenBASE. Hij ziet het project vooral als een leerproces, waarbij biodiversiteit en natuurwaarden meer geïntegreerd worden in de gangbare landbouw. Hij waarschuwt echter voor te grote verwachtingen: "Ik ben nu 3 jaar met akkerranden bezig en dat gaat met vallen en opstaan."
Biodiversiteit nastreven
"Je moet mij niet vragen welke struikensoorten hier allemaal staan, want dat weet ik niet. Ik ben akkerbouwer, geen bioloog", zegt hij wanneer hij achter op zijn erf in een strook met jonge struikjes loopt. Hij heeft ze een paar maanden geleden aangeplant in het kader van GreenBASE, dat naar meer biodiversiteit in het buitengebied nastreeft. "Ik hou van de natuur en vond het eigenlijk wel wat kaal op mijn erf. Daarom past zo’n strook met stuiken hier wel."
Dat de struiken nog iets goeds doen in het kader van biodiversiteit (en bovendien nuttige insecten kunnen herbergen die schadelijke insecten in de gewassen op kunnen ruimen) is wat hem betreft mooi meegenomen. "Ik vind dat ik als akkerbouwer best iets kan doen om de natuurwaarden te behouden en te stimuleren. Echter, het moet wel praktisch en haalbaar blijven."
akkerrand staan.
Grillig en onvoorspelbaar
Voorlopig ziet de akkerbouwer het stimuleren van de biodiversiteit op het bedrijf als een leerproces, dat soms behoorlijk grillig en onvoorspelbaar verloopt. Als voorbeeld geeft hij de akkerranden die hij om een van zijn percelen heeft. "Zo'n 2 jaar geleden is die rand faliekant mislukt door een verkeerd mengsel, waar het vorig jaar top was en de rand juist uitbundig bloeide. Dit jaar valt het weer tegen en bestaat de rand voor een groot deel uit melden, hanenpoot en kattenstaart."
Munsterman vervolgt: " Als praktiserend boer wordt ik daar niet gelukkig van, maar door ervaringen te delen komen we elke keer weer een stapje verder; dat motiveert mij om toch door te gaan. Zo weten we dat we naar meerjarige in plaats van 1-jarige bloemenranden toe moeten en dat we de akkerranden moeten maaien en dat moeten afvoeren. Bloemen en kruiden krijgen daardoor kans om zich (opnieuw) te ontwikkelen, al blijkt het tegelijkertijd ook lastig om grasachtige onkruiden onder de duim te houden."
Ter illustratie wijst hij op een akkerrand bij een perceel met suikerbieten; deze staat er (vooral vanwege droogte) niet alleen schraal bij, maar bevat ook flink wat kattenstaart. Dat kruipt vanuit de rand het perceel in. Ook is er in de eerste meters van het bietenperceel flink wat zwarte bonenluis gevonden. Deze kunnen bij grote aantallen behoorlijke (zuig)schade veroorzaken.
Bril van een akkerbouwer
Munsterman erkent dat hij veel zaken nu nog vooral met de bril van een akkerbouwer bekijkt. Een oordeel over de natuurwaarde durft hij niet te geven. "In hoeverre voegt deze akkerrand iets toe aan de biodiversiteit in het gebied? En zitten er voldoende natuurlijke vijanden in de rand die de schadelijke insecten in gewassen op een natuurlijke manier opruimen? Het zijn belangrijke vragen waar ik helaas nog geen duidelijk antwoord op heb. En dat knelt toch wel een beetje."
Om 'vol te houden' en perspectief te blijven zien, vindt Munsterman het belangrijk dat ook andere grondbezitters zoals de gemeenten, provincies, waterschappen en Prorail hun nek uitsteken binnen het project. "Ook zij hebben vele hectares bermen en overhoekjes die prima als akkerranden kunnen worden beheerd. Het zou mooi zijn als zij wat meer het voortouw nemen. Zorgen voor meer biodiversiteit is namelijk niet alleen een taak voor boeren, maar voor alle grondbeheerders."
