Nieuws Aardappelanalyse 2018
'Je moet je poot stijf houden en nee zeggen'
Jan Rademaker is bijna 30 jaar akkerbouwer in de Canadese provincie New Brunswick. Het is een ideaal aardappelgebied; niet voor niets begonnen de gebroeders McCain hier in 1956 met het bakken van frites.
Jan Rademaker komt van een akkerbouwbedrijf in Biddinghuizen. Een bedrijfsovername zag hij niet zitten en na een wereldreis eindigde hij in Canada. "Het is hier bij wet vastgelegd dat de leveringscontracten tussen teler en afnemer overlegd moeten worden, terwijl je in de meeste landen alleen wurgcontracten kan tekenen", zo vertelt hij. "Ik ben daarnaast ook nog aangesloten bij de lokale telersvereniging, waarvan 24 jaar als bestuurslid."
Sinds de jaren '70 is er in Canada een wet die een goede prijs garandeert. "McCain is een familiebedrijf, maar ingehuurde CEO’s hebben louter een winstoogmerk. Zij trachten de prijzen te verlagen. Als telersvereniging boksen we daar tegenop en dat doen we met succes. Afgelopen jaar was er weinig tegenwerking en is de prijs met 5% gestegen. Je moet dus leren om je poot stijf te houden en nee te zeggen."
Rechter als redmiddel
Rademaker vertelt dat de vereniging een soort van onderhandelingsteam samenstelt als de onderhandelingen plaatsvinden. "Zij onderhandelen vervolgens met McCain. Tijdens de ledenvergadering wordt er gestemd over de contractprijs. Kom je niet tot een overeenkomst, dan gaat de zaak naar de rechter. Er kan ook een mediator worden ingezet om onafhankelijk te oordelen, al is dat nog nooit voorgekomen. We hebben tot op heden altijd overeenstemming bereikt. Je moet realistisch zijn en interessant blijven voor de fabriek, maar niet tegen bodemprijzen. Daar heb je namelijk alleen jezelf mee."
- Jan Rademaker
De provincie telt ruim 20.000 hectare aardappelen en de helft daarvan gaat naar McCain. In de omringende provincies staan nog 3 fabrieken. Het grootste gedeelte van de productie van McCain is bestemd voor McDonald's. Daarnaast is zowel de Canadese als Amerikaanse oostkust een belangrijk afzetgebied. "De telersvereniging bestaat uit ongeveer 90 telers, met gemiddeld 112 hectare aardappelen per bedrijf", weet Rademaker. "Er is echter een fikse spreiding tussen de telers; zo heeft de grootste teler ruim 1.600 hectare aardappelen. Het betreft allemaal aardappelen van het ras Russet Burbank."
Investeren in de bodem
In Canada worden de prijzen in dollars per barrel afgerekend. "Dat is dit jaar omgerekend €22 per 100 kilo. Daarbij moet circa 35% van de knollen zwaarder zijn dan 283 gram en mag maximaal 5% kleiner zijn dan 50 millimeter. Zonder beregening ligt de hectareopbrengst rond de 40 tot 45 ton (netto). Het gemis aan ondermaat kost je wel kilo’s."
Uitbreiden in areaal wil Rademaker niet. "Veel land is ingezaaid met grasklaver en ook is een deel ingezaaid met hennep voor de zaadteelt voor de oliewinning. Dit doe ik allemaal voor een goede bodem, want dat is mijn spaarbank. De grond kan daardoor beter tegen extremen en de gewassen staan vitaler. Misschien neemt mijn zoon het bedrijf ooit over. Dan heeft hij in ieder geval een goede bodem om mee te beginnen."
Ontvang het magazine in uw brievenbus
Dit ingekorte artikel is een onderdeel uit de aardappelanalyse van 2018. De abonnees van Akkerbouw Pro en Aardappelmarkt hebben deze recent ontvangen. Wil jij dit magazine ook ontvangen? Klik dan hier om abonnee te worden en krijg het magazine toegestuurd.
Met een abonnement krijg je toegang tot alle besloten artikelen, data en marktinformatie op Boerenbusiness. Als abonnee krijg je ook toegang tot het Nationaal Economisch Landbouwcongres en andere seminars en workshops. Benieuwd naar alle voordelen? Bekijk ons aanbod in de webshop.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.