Bedrijfsopvolgers hebben het moeilijk

Bedrijfsovernames worden steeds complexer, omdat het verschil tussen de overnamewaarde en de marktwaarde van boerenbedrijven verder toeneemt. Ongeveer 95 procent van de overnames gaat niet voor taxatiewaarde naar de bedrijfsopvolger. Doordat de waarde van de bedrijven toeneemt, eisen de kinderen vaker hun deel op.

Volgens Camiel Verhagen, bedrijfsadviseur van Accon avm kan slechts 5 procent van de boerenbedrijven overgenomen worden tegen de taxatiewaarde. 'Vaak wordt de helft van de taxatiewaarde van het onroerend goed niet eens gehaald.'

Complexiteit
De agrarische bedrijfsoverdracht wordt steeds complexer. Ouders willen het bedrijf wel overdragen aan de beoogde opvolger binnen het gezin. Echter, de schenking aan die opvolger moet steeds hoger zijn, wil de bedrijfsopvolger de financiering rond kunnen krijgen. Peter Pals  van Farmersfunding: 'Het voorzetten van het familiebedrijf is een vorm van rentmeesterschap. Als de overige kinderen uit het gezin dat niet zo zien, dan wordt overname heel erg lastig.'

Bedrijven worden meer waard
Kinderen worden mondiger en zijn zich bewuster van de toenemende waarde van het familiebedrijf. Verhagen: 'Boerenbedrijven worden meer waard. Dat geldt vooral voor de grondgebonden bedrijven. In de akkerbouw kan geen enkel bedrijf tegen de taxatiewaarde worden overgenomen. De grondprijs staat niet in verhouding tot de opbrengsten. Voor melkveehouders wordt het, met de invoering van de fosfaatrechten, alleen maar nog moeilijker en duurder.'

Verpachterswaarde nog te hoog
Grond dat in maatschap wordt gebracht, wordt in de maatschapsakte doorgaans tegen verpachterswaarde opgenomen. De verpachterswaarde is ongeveer de helft van de vrije waarde. 'Zelfs dan is de bedrijfswaarde in veel gevallen nog te hoog voor opvolgers om het bedrijf over te kunnen nemen', zegt Verhagen. 

Familiebedrijf wordt steeds meer waard
Verhagen ziet veel ouders worstelen met de hoge schenking (aan de opvolgers) die nodig is om de financiering rond te krijgen. De andere kinderen uit het gezin eisen ook steeds vaker hun deel op, juist omdat het familiebedrijf zoveel waard is. 'Om alle kinderen een gelijke schenking te geven, is vaak ondoenlijk. De ouders willen ook nog een pensioen overhouden na de bedrijfsovername. Dat maakt dat bedrijfsovernames zeer complexe en langdurige trajecten worden.'

Nieuwe overnamestructuren
Om de financiering van een bedrijfsovername toch rond te krijgen, bieden nieuwe overnamestructuren, vaker dan voorheen, een oplossing. Pals: 'Het gaat daarbij vaak om het scheiden van eigendom en exploitatie van een bedrijf. Opvolgers staan daar vaak nog huiverig tegenover. De constructie vinden ze dan te ingewikkeld worden.' Camiel Verhagen noemt 2 voorbeelden die een oplossing kunnen bieden:

1. Familiestichting: een stichting wordt opgericht waar een deel van de grond wordt in gebracht. 
2. Bv-structuur: andere kinderen uit het gezin krijgen aandelen in het nieuwe overgedragen boerenbedrijf. 

Verder adviseert Verhagen vroegtijdig met elkaar in gesprek te gaan over de overname en om de verwachtingen van alle betrokkenen helder te krijgen. Ook raadt hij aan om regelmatig de maatschapsakte te evalueren en indien nodig te updaten. 

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.