Esther Ouwehand spreekt
Tijd voor landbouw om een keuze te maken
Het zijn tropendagen voor de Partij voor de Dieren (PvdD). Vandaar dat een interview in de Boerenbusiness studio niet mogelijk was. Op deze manier krijgen we toch een blik in de keuken van de partij die zich hard maakt voor de belangen van dieren. 'Het is tijd voor de landbouw om een keuze te maken.' Esther Ouwehand aan het woord.
Hoe kijkt u aan tegen de huidige situatie in de agrarische sector?
'Ik probeer steeds te zeggen dat het tijd is voor de landbouw om een keuze te maken. Of je kiest voor een reëel toekomstperspectief voor de boeren, waarbij afstand wordt genomen van de groeiagenda en van de wereldmarkt, of je blijft je daarop richten. Dan verlies je dus het gezinsbedrijf en steeds meer boeren beginnen dat in te zien.'
Schaalvergroting heeft niet geresulteerd in extra inkomen voor de primaire producent, wat kan wel extra inkomen aanjagen?
'Met schaalvergroting wordt elke keer weer hetzelfde liedje herhaald. Eventjes loop je misschien voorop, maar op termijn kunnen we in Nederland niet produceren voor de wereldmarkt. Dit onder meer door dure arbeid. Na verloop van tijd kijkt bijvoorbeeld Roemenië het trucje af en dan ga je het alsnog verliezen. De verantwoordelijkheid voor een goed inkomen ligt echter bij de politiek. Ik snap goed dat boeren altijd druk zijn, ze kunnen niet alles volgen. Ze zitten ook gevangen in het systeem, waarbij ze elk geluid, ook dat van ons, wat uit Den Haag komt als een bedreiging opvatten. Maar als je goed kijkt naar wat de traditionele landbouwpolitiek heeft opgeleverd, het hele fosfaatdrama, dan is dat het gevolg van de politiek die zei dat de sector wel kan groeien. Dat kon niet en daar waren we voor gewaarschuwd. Durf de keus te maken en boeren te helpen naar een duurzaam, regionaal geproduceerd voedselpakket. Dit is het enige pad waar een verdienmodel ligt. Op het pad van de schaalvergroting ligt dat niet. En die verandering vraagt veel. Daar moeten we met elkaar een overgangstraject voor maken. Een integrale visie voor de lange termijn presenteren is echt een taak die bij de politiek ligt. Daarna moet er gekeken worden wat het betekent voor elke individuele ondernemer. Hoe kan die geholpen worden om hierin mee te gaan.'
Af van schaalvergroting, terug naar regionale productie. Wat houdt het in?
'Dat de veestapel niet zo groot kan blijven. En ik snap dat dit ook als een bedreiging klinkt voor de boeren. Voor de lange termijn is het echter de enige weg die we op kunnen. Ik denk dat je het vertrouwen in de politiek alleen maar kunt herstellen wanneer alle randvoorwaarden gecombineerd worden. Het houdt in dat je de boel niet de boel laat tot je een totaalprobleem hebt, zoals het niet halen van de natuurdoelen, dierwelzijn en meer. Het moet gecombineerd worden zodat boeren niet weer hoeven te investeren en daarna weer moeten bijschalen. Het is zaak om te kijken welke landbouw er mogelijk is. Pas wanneer het plaatje wat je met de landbouw wil compleet is kun je agrarische ondernemers gaan helpen. Ook al moeten er dan bedrijven sluiten. Met de bedrijven die overblijven weet je dan wel waar je aan toe bent. Dat boeren Den Haag niet vertrouwen is ook omdat er steeds maar niet verteld is wat de lange termijnvisie wordt. Ze moeten continu sturen op kleine problemen en dat heeft investeringsonzekerheid opgeleverd, waarbij het gevoel overheerst van wat komt er morgen weer.'
Nog even terug naar de term megastallen. In vergelijking met bijvoorbeeld de Oekraïne kun je niet spreken van mega in Nederland, wat is uw reactie?
'Nee dat klopt, maar de vraag is waar het heen gaat. Partij voor de Dieren is volgens mij ook de enige landbouwpartij geweest die structureel tegen het verdrag met de Oekraïne was. Dit omdat we vanuit de landbouw aan zagen komen dat dit vrijhandel betekende en dat producten uit de Oekraïne, die ver onder de Nederlandse norm liggen, dan het land in kunnen komen. Om te voorkomen dat bijvoorbeeld legbatterijeieren op de markt komen moet er tegen dit soort verdragen gestemd worden. '
We praten hier over regionaal geproduceerde producten, maar je merkt dat de consument argwaan heeft gekregen ten opzichte van voedsel. Herkent de consument de smaak van het pure, Nederlandse product nog wel?
'Ik ben bang van niet. Als er samen met de FNLI en CBL een debat georganiseerd wordt is het mijn vraag waar het zuivere boerenbelang is voor de gezondere productie die we met zijn allen willen. Al die bewerkte voedingsmiddelen zijn eigenlijk standaard ongezond, dus je bewijst de sector geen dienst als we maar gaan zitten doen alsof alles gezond is. We moeten toe naar het zelf koken. Groente en fruit, Nederlands geproduceerd, en we moeten af van het idee dat de levensmiddelenindustrie een bondgenoot van de boeren kan zijn. Dat is echt niet zo. Zij hebben hun eigen belang en in alle eerlijkheid dat is niet het belang van de boeren. Wij vinden het belangrijk om het beleid te richten op goede en duurzame producten met een goed verdienmodel voor de lange termijn. Want je ziet dat ook de megastallen het op lange termijn niet redden. Ik vind het tijd voor keuzes. Dat er nu zoveel boeren stoppen is niet omdat de PvdD zijn visie heeft kunnen uitrollen.'
Herma van den Pol
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.