6 vragen aan: Kees Huizinga
Oekraïne biedt nog steeds een uitgelezen kans
Kees Huizinga is misschien wel de bekendste Nederlandse boer in Oekraïne. Dit jaar bestaat zijn bedrijf - in de oblast Cherkasy - vijftien jaar. In die tijd is er veel veranderd. De ondernemer ziet het land nog steeds als een uitgelezen kans voor Nederlandse boeren die graag een uitdaging aangaan.
Huizinga is mede-eigenaar van landbouwbedrijf Kischenzi, dat sinds 2001 bestaat. Het bedrijf staat in de regio Cherkasy, wat in centraal Oekraïne ligt, tegen de Dnieper aan. Naast Huizinga zijn twee stille partners vanuit Duitsland in het bedrijf actief. Begin dit jaar ontving het bedrijf een lening van 5 miljoen dollar van de Europese Commissie en European Bank for Reconstruction and Development (EBRD), om het machinepark uit te breiden. 60 procent van alle producten wordt naar de EU geëxporteerd.
16.000
hectare
Het bedrijf beslaat ongeveer 16.000 hectare grond, wat bijna allemaal wordt geleased. Daarop teelt Huizinga korrelmaïs, wintertarwe en wintergerst, koolzaad, sojabonen, zonnebloemen en luzerne. Verder worden aardbeien, uien, wortelen, kool en suikerbieten verbouwd. Ook heeft het bedrijf zijn eigen melkvee en varkenshouderij tak.
De Oekraïense landbouwminister is een charmeoffensief gestart om de Nederlandse agrosector voor zich te winnen. Pavlenko is van mening dat Nederlandse ondernemers de redding zijn voor de landbouw in Oekraïne. Hoe ziet u dat?
‘Het hangt helemaal van de boer zelf af of het land wat voor hem is. De percelen zijn er veel groter, maar je hebt altijd met personeel te maken. Bovendien kun je de grond alleen maar pachten. Je bent dus meer een manager. Niet iedereen ziet dat zitten. Overigens kun je prima een wat kleiner bedrijf - tussen de 800 en 1.500 hectare - pachten. Als boer zit je dan zelf op de trekker, samen met het personeel. Wanneer ik Nederland bezoek merk ik dat het hier ook verandert. Vroeger kon je prima een trekker in het land laten staan. Nu worden ook trekkers, GPS en gereedschap gestolen. Daar heb je in Oekraïne ook mee te maken. Zoveel anders is het dus niet meer.’
Is boeren in Oekraïne nog steeds pionieren of kan de Nederlandse boer – die verwend is met leveranciers op iedere hoek – daar ook aarden?
‘Je moet hier wel zelfstandig zijn. In vijftien jaar tijd is er veel verbeterd. Nog steeds zitten leveranciers niet om de hoek maar, in dit land moet je sowieso wat afstand gewend zijn. Een dealer kan simpelweg niet in ieder dorp een vestiging openen. Tegenwoordig heeft mijn John Deere dealer 96 procent van alle gangbare onderdelen op voorraad liggen. Toen ik begon was dat misschien 10 procent. Ga je zelf (gebruikt) spul uit Nederland importeren, dan moet je langer wachten op onderdelen. Je merkt dat per seizoen verbeteringen worden doorgevoerd bij bedrijven. Zaaizaad, kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen zijn allemaal goed te verkrijgen. Je moet ze alleen op tijd bestellen. Dat is in Nederland niet anders.’
Eén van de beloftes die Pavlenko maakt is het verminderen van de regeldruk en bureaucratie. Merkt u daar al iets van?
‘Minder bureaucratie is voor mij nog niet merkbaar. Wel zijn er minder controles vanuit de overheid op je bedrijf. Dat komt ook omdat de regering minder corrupt is. Voorheen werd je gewoon afgeperst. Er zitten veel jonge mensen in de politiek en die willen het beter maken. Zij vechten tegen de oude garde. Daar gaat echter wel tijd overheen voor er verandering in komt.’
Het is voor een buitenlander niet mogelijk landbouwgrond in Oekraïne te kopen. Gaat dat op korte termijn veranderen denkt u?
‘Nu grond te koop aanbieden zou veel sociale onrust met zich meebrengen. Op termijn zal er zeker grond aan buitenlanders verkocht gaan worden maar daarvoor is het nu nog te vroeg. Banken willen dat graag omdat grond een goed onderpand is. Wel is er vrees dat corrupte lui en oliecharchen grond op zullen kopen.’
Pavlenko vreest zelf dat Russische holdings de Oekraïense landbouw zullen behelzen. Ook China wordt genoemd als een partij met veel interesse. Is dat merkbaar?
‘Er zijn wel grote holdings vanuit Rusland actief. Andersom zijn ook Oekraïense holdings actief in Rusland. Ze beboeren vaak enorme oppervlaktes. 400 of 500.000 hectare. Uiteindelijk verbranden ze zo alleen hun geld omdat op die schaalgrootte niet efficiënt gewerkt kan worden. Nederland heeft juist de kennis om die efficiëntie te verbeteren. Op een kleiner bedrijf kan dat veel beter. Het overgrote deel van de bedrijven bestaat uit Oekraïners met 1.000 tot 5.000 hectare. Dat is de toekomst van de landbouw in het land. Daarom heb ik ook goed contact met mijn buren. Je moet je niet voordoen als een buitenlander die alles beter weet.’
In het verleden hadden Oost-Duitsland en Polen de naam voor onbegrensde mogelijkheden op landbouwgebied. Kan Oekraïne die reputatie overnemen?
‘Het land biedt nog steeds een uitgelezen kans voor boeren. Maar, je moet zeker niet over één nacht ijs gaan. Je moet je goed voorbereiden, maar het kan wel. Zoek een bedrijf met een bestaand pachtcontract. Dan ben je flexibel. Inmiddels wordt de meeste landbouwgrond wel bewerkt. De export van het land kan worden verdubbeld door de opbrengst per hectare te laten stijgen. Daar valt nog veel te winnen.’
Foto: jodieredcliffe.wordpress.com
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
