Oekraïne heeft amper nog goede boeren

Nederland mag binnenkort weer naar de stembus. Op 6 april mogen stemgerechtigde Nederlanders in een raadgevend referendum laten weten of zij het associatieverdrag van de Europese Unie en Oekraïne goedkeuren.

Maar wat voor invloed heeft deze politieke en economische samenwerking op de Nederlandse landbouw? Zeven vragen aan Klaas Johan Osinga, senior adviseur internationale zaken bij LTO.

Waarom geeft LTO geen advies voor boeren en tuinders, wat te stemmen bij het referendum?
'Onze leden kunnen prima zelf een oordeel vormen. Dit kan bijvoorbeeld aan de hand van de factsheet, dat we hebben opgesteld om de leden te informeren over de inhoud van het verdrag, zodat ze zelf een goede afweging kunnen maken.'

Vindt LTO dat er sprake is van oneerlijke concurrentie tussen de Europese Unie en Oekraïne wat betreft landbouwproducten? Zo ja, voor welke sectoren geldt dit?
'Het is een feit dat Oekraïne goedkoper kan produceren. Dit gaat om bulkproductie, zoals granen. Als Nederland exporteren we groente, bollen, bloemen, pootgoed, fokvee, maar ook bijvoorbeeld zaad en machines. Wat dat betreft is het goed om mee te nemen dat Oekraïne wel een markt van 45 miljoen mensen vormt.'

In Oekraïne is het mogelijk om voor een lagere kostprijs dierlijke producten te maken. Bovendien is de verwachting dat de landbouwproductie van Oekraïne nog kan verdubbelen, door nieuwe technieken en materialen. Wat betekent dit voor de Europese markt?
'Er zijn nog grote problemen in Oekraïne. Er zijn nauwelijks nog goede boeren in het land. Zo is de melkproductie bijvoorbeeld sinds de val van het communisme van 14 naar 11 miljard kilogram per jaar gedaald. Het land heeft ‘good governance’ nodig, want de problemen ontstaan als gevolg van corruptie en politieke onrust.'

Wanneer worden de invoerheffingen en tariefvrije importquota op landbouwproducten afgeschaft?
'Dit gebeurt na 10 jaar. Dit is het resultaat van onderhandelingen en komt voort uit een politieke afweging: de EU wil relaties met Oekraïne opbouwen. We moeten het voor de sector alleen niet overdrijven: de Nederlandse agrohandel met Oekraïne is minder dan 1 procent van onze totale handel. In die zin zijn EU-lidstaten, maar ook landen als Japan en Vietnam zijn voor ons veel belangrijker.'

Wat is de stand van zaken in Oekraïne als het gaat om antibioticagebruik en hormonen in de veehouderij?  
'De standaarden in Oekraïne zijn lager dan in de Europese Unie. Het land krijgt dus 10 jaar de tijd om naar onze standaarden toe te werken. Voor ons had het beter geweest als zij direct aan de Europese standaarden hadden moeten voldoen.'

Zijn er gronden waarop Nederland landbouwproducten uit Oekraïne die niet aan onze standaarden voldoen, kan weigeren?
'Ja, dat kan op grond van sanitaire en fytosanitaire normen, wat bijvoorbeeld ziekten en plagen en voedselveiligheid omvat. Bovendien kunnen bedrijven extra eisen stellen op basis van productiestandaarden. Dit werkt vergelijkbaar met de SKAL-certificering van biologische producten in Nederland.

Had LTO liever een afdwingbare voorwaarde in het verdrag gezien? Bijvoorbeeld: wanneer aan de EU-eisen wordt voldaan, mag het product pas de markt op.
'Ja, het liefst hadden we zo’n voorwaarde gezien. Desalniettemin zit hier ook een keerzijde aan: ieder handelsverdrag heeft tot dusver onze export vergroot. Dat is natuurlijk een positief gevolg van zo’n samenwerking.'

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.