Uien drogen en bewaren? Stop geen euro in een ondersteunend ventilatiesysteem. Henk Tebben, bewaarspecialist bij Equans Refrigeration, legt uit hoe u met condensdrogen een investering in geforceerde ventilatie kunt uitsparen en tóch een energiezuinig en toekomstbestendig droog- en bewaarsysteem heeft.
Zonder ondersteunende ventilatie uien drogen, dat klinkt als een utopie…
"Uien drogen met de buitenlucht is voor iedere akkerbouwer lastig. Daarom brachten we jaren geleden een gesloten bewaarsysteem op de markt, waarbij buitenlucht niet meer nodig is: condensdrogen. Dat is drogen met de energie uit het product zelf, zonder gebruik te maken van dure en vervuilende gaskachels. We zien ook dat bij nieuwbouw steeds vaker wordt gekozen voor een kistenbewaring. Dat biedt kansen om geforceerde ventilatie achterwege te laten."
Hoe drogen uien zonder ventilatiesysteem?
"Door de ventilatie anders in te vullen is het niet nodig om twee ventilatiesystemen achter elkaar te monteren. De toegepaste droogunit van onze condensdroogtechnologie is echter al zo doorontwikkeld dat de kistenrij als zuigwand kan functioneren. We plaatsen de kisten onder de verdampers, die al van ventilatie zijn voorzien. Die verdamperventilatoren kunnen we qua hoeveelheid en drukopbouw net zo uitvoeren als de ventilatoren in een zuigwand. In feite laten we die zuigwand weg, waardoor een investering in ondersteunende ventilatie niet meer nodig is."
Critici stellen dat de lucht daarmee niet meer door het product is te krijgen. Is dat zo?
"Het maakt niet uit of je de luchthoeveelheid met bijpassende druk uit horizontaal geplaatste ventilatoren uit een wand krijgt, of dat je de droogunit voorziet van net zoveel lucht met de bijbehorende externe druk. De luchtcirculatie kun je net zo goed met de droogunit realiseren. Met andere woorden: een kilo veren of een kilo lood weegt nog steeds een kilo. Komen de uien groen en vochtig van het land? Dan creëren we voldoende lucht die door het product gaat en ervoor zorgt dat het droogt. Sterker nog, met dit systeem hebben we de optimale luchtdruk en -hoeveelheid gevonden voor een ideaal droogproces, afgestemd op dat wat het product vraagt. Met een drukwand of zuigwand is de luchtdruk- en hoeveelheid vaker te veel of te weinig, maar zelden ideaal."
En wat zijn de voorwaarden?
"Om een droogunit als ventilatie te gebruiken is een kistenplan nodig dat is afgestemd op de luchtverdeling en luchthoeveelheid. De maximale diepte van de kistenrijen is ook belangrijk. Vaak zijn de rijen te lang, waardoor droogverschillen ontstaan tussen producten die voor en achter in de bewaring zijn geplaatst. Bij elke toepassing leveren we dan ook een op maat gemaakt kistenplan om de luchtverdeling en -hoeveelheden te waarborgen. Kistlocaties, maar ook de kisthoogte, -breedte en -diepte zijn daarin optimaal voor het product. Verschillende zones creëren is ook een optie, zodat telers allerhande partijen op verschillende momenten de cel in kunnen rijden en dus een flexibel bewaarsysteem hebben. Een optimaal werkende condensdroger zonder ondersteunende ventilatie werkt overigens alleen met ammoniak als koudemiddel."
Waarom kan dit alleen met ammoniak?
"Ammoniak heeft een groot vermogen om energie op te nemen en af te geven. Energiestromen zijn met ammoniak ook beter te beheersen en af te stemmen, zowel aan de warme als aan de koude kant. Je kunt zelfs tot op tienden graden sturen en dus de optimale droog- en bewaarcondities realiseren. Zonder fluctuaties of energieverlies."
Wat zijn de voordelen van deze manier van uien bewaren?
"Kies je als teler voor nieuwbouw? Dan kun je het geld dat je normaal nodig hebt voor een bewaar- en ventilatiesysteem investeren in slimmere technologie: condensdrogen. Hoewel dat onderaan de streep nagenoeg dezelfde investering vraagt, heb je met een condensdrooginstallatie wel een multifunctioneel bewaarsysteem dat te allen tijde werkt en waarmee je homogeen kunt drogen. Je bent onafhankelijk van de buitenlucht en hebt de mogelijkheid verschillende producten te bewaren. De energie die je nodig hebt om het product te drogen komt bovendien uit het product zelf, waardoor je flink op energiekosten bespaart. Alle afgegeven warmte wordt 100% benut. En vanwege de ammoniak als koudemiddel, hoef je geen synthetische koudemiddelen meer uit te faseren en ben je klaar voor de toekomst."