Wie geeft het startsignaal voor de race naar Senegal?

Senegal is al jaren hét grootste afzetgebied voor Nederlandse uien. Wanneer we kijken naar vorig jaar (teeltseizoen 2019), dan zien we dat Senegal er met kop en schouders bovenuit steekt als de grootste afnemer van Nederlandse uien. Het afgenomen volume kwam in dat jaar namelijk uit op 170.498 ton, wat ruim 60.000 ton meer is dan de nummer 2 op de lijst. Daarmee zet het land tevens een nieuw record neer.

Ook in de jaren daarvoor heeft Senegal een grote rol gespeeld in de Nederlandse uienmarkt, met altijd een afname boven de 100.000 ton. Op het eerste oog is het niet zo gek dus dat Nederlandse uienexporteurs hier als eerste voet aan wal willen zetten. Toch kent het land ook één (groot) euvel en dat is dat de grenzen grofweg in de periode van februari tot en met augustus gesloten zijn voor buitenlandse uien ten behoeve van de eigen teelt.

Een machtsspel
Dus waarom zou je dan nu al 1 (en naar horen soms zelfs 2) boten met uien naar Senegal sturen? Het antwoord is simpel: iedere exporteur die uien naar Senegal exporteert, wil de markt kost wat kost als eerste bedienen. Senegalezen zijn gek op Hollandse uien en willen het product dan ook maar al te graag in hun assortiment hebben. Immers, de eigen uienteelt is van veel mindere kwaliteit. Op het moment dat de Senegalese overheid de markt openstelt voor buitenlandse uien, willen lokale verkopers het product zo snel mogelijk op de markt brengen. Voor exporteurs dus een mooie kans om geld te verdienen. Door op tijd 1 of meerdere boten voor de haven van Dakar te 'parkeren', zorg je ervoor dat er geen ruimte meer is voor je concurrenten.

Daarnaast leert een rondje langs verschillende handelaren dat het ook grotendeels gaat om powerplay: wie heeft de ballen om als eerste richting Senegal te vertrekken? Daarbij kan het dubbeltje natuurlijk 2 kanten op vallen. Heb je perfect getimed, dan valt er goud geld te verdienen en kan jij jouw uien als eerste en met zekerheid verkopen. Immers, de markt in Senegal is gauw overvol. Maar zit je fout (bijvoorbeeld omdat de grens langer dicht blijft), dan kan het klauwen met geld kosten. Het blijkt echter een risico dat veel exporteurs wel willen nemen, vooral met het oog op een Nederlands overschot aan uienexporteurs. Kortom: er is volop concurrentie en Senegal is een land waar je het verschil kan maken.

Overigens ziet niet iedere uienexporteur dit 'wedstrijdgeweld' zitten. Er zijn voldoende Nederlandse uienexporteurs die het risico te groot vinden, voornamelijk door het feit dat er niet altijd betalingsafspraken worden gemaakt met de Senegalese klanten. In sommige gevallen zorgt dit ervoor dat je lang op je geld moet wachten en dat moet je je kunnen veroorloven.

Opengaan van de grens
Voor alle exporteurs is 1 wedstrijdelement wel gelijk: het voorspellen wanneer de markt officieel opengaat. Als voorzichtige richtdatum wordt vaak 1 september aangehouden, maar leidend is de Senegalese uienmarkt. De overheid stelt de grenzen namelijk pas open als de eigen markt nagenoeg leeg is. En dat is lastig te voorspellen, zo melden alle gevraagde uienexporteurs. Iedere exporteur heeft dan ook zijn eigen connecties en moet vervolgens bepalen hoe betrouwbaar de verkregen informatie is.

Wel is inmiddels hoop gerezen dat de commissie (die adviseert over openstelling van de grenzen) ergens volgende week weer bij elkaar komt. Of dat meer duidelijkheid geeft, blijft echter de vraag. Al met al is én blijft het een risico om al vroeg uien naar Senegal te exporteren (lees: voordat de markt officieel open is). Maar, als het lukt, dan verover je wel de Senegalese markt. En dat is het uiteindelijke doel.