Ook na uienoogst blijft alertheid geboden

Eén ding is zeker: de uien zijn er na de regen niet mooier op geworden. Ze ogen grauw en zijn donkerbruin van kleur. Toch valt het soms ook mee. Eenmaal in de cel of kist ziet het product er al heel anders uit. Na goed droogstoken kan er een prima ui in de bewaring liggen.

Oogst niet overal afgerond
De sector schatte half oktober in dat 5.000 hectare zaaiuien nog moest worden gerooid en/of opgeladen in Nederland. Tenminste 90% tot bijna 100% wordt deze week 'achter de planken' verwacht. Alleen over de situatie in Noord-Holland zijn zorgen. Daar regende het ook afgelopen week regelmatig. Dit bemoeilijkt daar de aardappeloogst.

"De uien die al in het zwad lagen, zijn in het voordeel", weet Hein Molenkamp van Hazera. "In de grond krijg je wortelactiviteit. Dat is duidelijk zichtbaar. De wortelplaat wordt soms week. Het maakt veel uit of het uienras van zichzelf hard of zacht is. Een zachte valt eerder kaal. Deze zachte rassen geven niet de kwaliteit die we gewend zijn."

Prioriteiten stellen
Molenkamp ziet dat de uientelers keihard werken om alles binnen te krijgen. Zeker omdat regen op komst is eind deze week. "Het is de vraag of de uien die nu worden gerooid ook kunnen worden geladen", vervolgt hij. "Bovendien is het soms prioriteiten stellen. Rooi ik mijn aardappelen of ga ik uien laden?"

In de noordelijke kustgebieden van Groningen en Friesland moet nog het meeste worden gedaan. Ook in Drenthe lagen nog veel uien, maar op de zand- en dalgronden kun je eerder aan de slag na regen. Kleigrond koekt eerder aan, waardoor telers hier vaak nog even geduld moeten hebben.

In het zuiden van het land, het werkgebied van Hazera-collega André Boot, moest in Zeeuws-Vlaanderen vorige week nog 300 hectare worden geoogst. Naar verwachting is eind deze week alles binnen in Zeeland.

Spannend bij af land leveren
Jaap Jonker, verkoopleider bij De Groot en Slot, vind het lastig om een percentage te noemen voor de reeds geoogste uien. "Met een uur is het alweer verouderd, omdat het nu zo hard gaat. Deze week is zeker 90% van het land. Die overige 10% zit deels vast op het af land transport of mogelijkheden tot opslaan. Niet iedereen heeft een noodopslag wanneer niet af land kan worden verladen. Ook worden reeds verkochte partijen afgekeurd door schot of bacterie."

In de meeste percelen die nog op het land liggen, zien Jonker en zijn collega’s spruitvorming. "Dit hoeft echter niet te betekenen dat de spruitrust is doorbroken", zei hij eerder al. "Het betreft groen schot en dit is anders dan geel schot. Ook zien we wortelgroei. Zowel bij uien die nog vast stonden, als die in het zwad lagen. Dit is een landelijk fenomeen. Bacterie en fusarium zijn eveneens zichtbaar. In partijen waar primaire fusarium in voorkomt, is nu secundaire bacterie in te vinden. De lader zeeft snotterige uien er wel uit."

Gesloten nekken
Door de lange veldperiode van 4 tot 5 weken, zijn de nekken behoorlijk ingesnoerd. Dat is zeker geen voordeel, zeggen de zaadspecialisten. De nek fungeert als schoorsteen om water af te voeren in de bewaring. Bij een dichte nek kan water slecht worden afgevoerd. Zit water in de ui opgesloten, dan is er risico op watervellen. Molenkamp: "Vooral bij grove uien is dit gevaar er. Het is zaak niet louter op de bewaarcomputer te vertrouwen, maar door ook in de cel veel te controleren. Doe je dit niet, dan kun je bij het afleveren onaangenaam worden verrast."

Jonker herkent het beeld dat Molenkamp schetst. "We zien percelen die al voor de regen volledig waren afgestorven en die zeer lastig zijn droog te krijgen. Bezuinigen op ventileren en drogen is een verkeerde beslissing. Rotte uien kunnen een partij besmetten. Een afgestorven ui valt ook eerder kaal. Die klachten horen we nu binnenkomen. Over 2 maanden kunnen we er pas iets over zeggen bij het product dat nu wordt geoogst."