Uien geven het vroeg op na hete dagen

Insiders zijn voorzichtig met het doen van uitspraken. Met nog grofweg 1 groeimaand te gaan, zijn de gewassen er nog niet. Dit is de cruciale fase. Dat de droogte een klap heeft uitgedeeld, daar is iedereen het unaniem over eens. "De hitte is de grootste koper geweest afgelopen week", zo vat een insider het samen.

Loof kleurt geel
Wat het warme weer exact aan kilo's heeft gekost, is moeilijk te zeggen. Er wordt gesproken over gemiddeld 10%, maar de regionale verschillen zijn groot en lopen op tot zelfs 40%. Overigens zijn de gele punten duidelijk merkbaar in veel percelen. De uienpercelen die zijn beregend, staan er gemiddeld iets beter voor. De haspels draaiden de afgelopen week dan ook overuren.

De beregeningsverboden en waterkwaliteit bemoeilijken ook de irrigatie. Waar niet is beregend, hebben de uien minder loof en is de schade het grootst. Toch zijn in heel Flevoland uienpercelen te vinden die, ondanks herhaaldelijk beregenen, duidelijk op hun retour zijn. De personen die Boerenbusiness in deze regio sprak zijn verre van positief.

Met een luchttemperatuur tot 40 graden of hoger liep ook het kwik in het gewas extreem hoog op. De bovengrond werd dan 50 graden of hoger. Dit resulteert in veel verdamping. Aangezien de plant hard aan het loof trekt, worden de punten geel en krijgt de nek het zwaar. Hierdoor zijn gewassen veel te snel gaan strijken. Door te weinig sapstroom vreet de ui zich op en knikt de (dunne) nek. Het gevolg is dat uienpercelen (in vooral Flevoland en het noordoosten van het land) al tot 90% zijn gestreken. Ook worden de eerste MH-bespuitingen uitgevoerd.

Noorden duidelijk minder
Wat dit betekent voor de opbrengst blijft afwachten, maar de insiders zijn somber. De bol-nekverhouding klopt wel. De vroeg gezaaide gewassen zijn wel verder in de ontwikkeling. Bij later gezaaide uien is dat zeker niet het geval. Naast Flevoland geldt dit beeld ook voor de Waddenkust en Noordoost-Nederland.

Vanuit het zuidwesten is ook positief nieuws te melden. Hier liep over de voorbije weken de tripsdruk op. De plaagdieren zijn door deze regen weer even mak. Zo viel er in Zeeuws-Vlaanderen zondag 28 april 40 millimeter. Ook de Zeeuwse eilanden werden op regen getrakteerd. Gelukkig zonder hagel, die een week eerder nog lokaal resulteerde in voor grote gewasschade.

Plantuienoogst hervat
Door de regen kan deze week ook de plantuienoogst in het zuidwesten worden hervat. Deze lag op veel plekken stil, omdat er niet kon worden gerooid en geladen. Vanwege het marktverloop stokte het rooiwerk ook. De plantuien zijn over het algemeen zeer grof. De schade door hagel is beperkt gebleven tot enkele regio's.

De telers vragen zich nu af in hoeverre gewassen nog herstellen. Was de neerslag uitgebleven, dan stevenden ze op net zo'n slechte oogst af als vorig jaar. Op dit moment is de situatie gelijk aan de voorgaande jaren. Insiders verwachten dat het zuidwesten van Nederland een betere oogst mag inschuren dan het midden en noorden. Hier wordt het gemiddelde van 50 tot 55 ton per hectare niet gehaald. Zeker voor het noordoosten is dat behoorlijk minder. Daar werd de laatste jaren wel 70 tot 80 ton gehaald.

Situatie omgekeerd
Voor hergroei van uien, ook wel 'bouten' genaamd, zijn telers niet direct bang. Vorig jaar kwam dit herhaaldelijk voor. Vooral bij een zeer dunne stand. Vrijstaande planten zijn hier extra gevoelig voor. Alhoewel er zeker percelen zijn met een wisselende stand door tweewassigheid, zijn de uien gemiddeld egaal qua veroudering.

Voor de vroegrijpe percelen die nu strijken, rest een korte groeiperiode. Hier gaat de opbrengst tegenvallen. Op de vitale percelen, met nog 5 of 6 weken groei voor de boeg, kan het wel tot een mooi einde komen. Wederom is de uienteelt in Nederland sterk verdeeld, alleen valt het kwartje dit jaar de andere kant op.

De Gewastour Uien, die 7 percelen in Nederland volgt, kan zich matchen aan het geschetste landelijke beeld. Ook hier zijn er percelen die versneld afrijpen.