Voor het eerst sinds een aantal jaren zijn er weer winteruien gezaaid. Ook was er iets meer vraag naar plantuien voor de overwintering. De zaai- en plantomstandigheden zijn perfect. Telers hebben daarbij voldoende argumenten om hun areaal anders vorm te geven.
De uientelers verwachten dat het aanbod van uien aan het einde van het bewaarseizoen minder zal zijn dan in een 'normaal' jaar. Bij een normaal exportniveau kunnen er in een vroeg stadium fors minder (of zelfs geen) uien beschikbaar zijn. Daar ligt een kans voor de akkerbouwers die nieuw product vroeg beschikbaar hebben.
Er zijn altijd uientelers die de uien zo lang mogelijk proberen te bewaren, maar het is niet duidelijk of de uien lang bewaard kunnen worden. Het is ook nog maar de vraag hoe de bespuiting met maleïne hydrazide (MH) gelukt is. Zaadleverancier De Groot en Slot adviseert dit te testen door de uien in vochtige potgrond te planten. Ontstaat er na 3 of 4 weken wel beworteling, dan is de bespuiting niet of minder goed gelukt. Het is dan niet verstandig om de uien lang te bewaren.
Lang bewaren?
"Uienverwerker Monie doet de test altijd, maar dit jaar wordt deze eerder uitgevoerd dan normaal. Ook wanneer de teler te maken heeft gehad met hergroei, adviseren wij om niet te lang te bewaren. Toch zijn er ook zeker wel partijen die goed afgerijpt zijn en dus wel lang bewaard kunnen worden", zo laat Peter Vroegindeweij, verkoopleider bij De Groot en Slot, weten.
Daarentegen waarschuwt André Boot, gewasspecialist bij Hazera, dat de opbrengsten in Noordwest-Europa dit jaar minder zijn, maar dit betekent niet dat er vanaf februari of maart geen uien meer zijn. "Dan komen er namelijk weer uien beschikbaar vanaf het zuidelijk halfrond. Als de prijs maar hoog genoeg is, komen de uien bijvoorbeeld uit China."
Winteruienzaad
Dat in het voorjaar minder aanbod verwacht wordt, blijkt wel uit het feit dat Vroegindeweij (in de 5 jaar dat hij bij De Groot en Slot werkt) nooit vraag naar winteruienzaad heeft gehad. "Telers die hiervoor kiezen, zien een kans in de vroege markt. Het gaat niet om een groot areaal, want er zitten grote risico's aan deze teelt. We adviseren bijvoorbeeld nooit op slempgevoelige grond te zaaien, wat overigens ook geldt voor plantuien."
Volgens Boot kunnen winteruirassen tegen vorst tot -22 graden Celsius. "Het probleem is meer dat kleigrond gaat werken door een opvolging van vorst en dooi en dat maakt de wortels kapot. Daarom worden winteruien vooral op zandgrond gezaaid en dus veelal in het oosten van het land."
Meer vraag naar plantuien
Wat betreft de overwintering plantuien en vroege voorjaarsrassen, zoals Jagro, Jetset en Forum zag Vroegindeweij ook meer vraag. "Dit is een redelijk vaste groep telers en het areaal wisselt dan ook niet veel. Ondanks dat er meer vraag is zal ook dit jaar het areaal niet toenemen omdat er simpelweg minder plantuien beschikbaar zijn."
Hoewel het verkoopseizoen nog niet begonnen is verwacht Vroegindeweij dat er een klein minnetje zal zijn in het areaal. Is het dan niet zo dat er historisch gezien na een duur jaar ook een areaaltoename is? "In de nieuwe teeltgebieden, zoals Oost-Brabant, Friesland, Groningen en Drenthe is dat inderdaad waar" zegt Vroegindeweij. "Daar waren de opbrengsten dit jaar over het algemeen ook redelijk tot goed. In het Zuidwesten valt de oogst al 2 tot 3 jaar tegen. Daar wordt naar onze verwachting dan ook iets minder gezaaid."
Geld bij moeten leggen
Boot verwacht dit eveneens. "In het Zuidwesten hebben telers al 3 jaar op rij geld moeten bijleggen door trips en droogte. Dan wordt tarwe een veilig alternatief, wat minder kosten met zich meebrengt. Een dure uienteelt moet wel weer betaald kunnen worden." Ook in België verwacht hij geen spectaculaire areaalvergroting.
Hij ziet niet alleen veel vraag naar winterplant- en zaaiuien, maar ook vroege voorjaarsrassen worden nu al veel gekocht. Verder adviseert hij dat de plantuien (eigenlijk voorjaarsplantuien) zo laat mogelijk geplant moeten worden, zodat ze zo klein mogelijk de winter ingaan. Als alles goed gaat kun je de uien dan in juli oogsten.