Het weerbericht dicteert de uienmarkt

Eind vorige week is een start gemaakt met de oogst van winterplantuien in Nederland. Beregening is op kleigrond noodzakelijk om het gewas zonder schade te kunnen oogsten. In veel delen van Zeeland betekent dat water aangevoerd moet worden met vrachtwagens. In het zuidwesten van het land staan de uiengewassen er nog redelijk goed bij. Ze zijn diepgeworteld en kunnen de huidige temperaturen van 30 graden en hoger doorstaan.

Uienoogst niet afschrijven
Het is te voorbarig om de uienoogst nu al af te schrijven of overwegend negatief te zijn. Dat is de mening van insiders. Voor de vroege plantuien, die voor 15 juli worden geoogst, is dat een ander verhaal. Daar is het neerslagtekort duidelijk terug te zien in de gewassen. Iedere structuurplek haal je uit het gewas. Het gaat dan met name om de vroege rassen Jagro, Jetset en Alpha. Latere rassen, zoals Sturon, Setton en Corrado, houden zich staande.

Regen of niet?
Alles valt of staat met de regen die wel of niet gaat vallen. Vanaf volgende week wordt er regen voorspeld, maar slechts in relatief kleine hoeveelheden. Met een neerslagsom van 20 millimeter zijn veel gewassen al goed geholpen. Sommigen zijn echter sceptisch of dit überhaupt gaat vallen.

Een bijkomend voordeel is dat temperatuur terugzakt van 30 naar 20 graden. Dat is vooral voor de aardappelgewassen gunstig. Een ui kan meer hebben en doorstaat de huidige tropische waardes wel, maar je ziet het uienloof wel krimpen. Door het droge voorjaar is de stand op veel plaatsen mager en het loof is klein. Daardoor hebben de plantuien een kleine buffer. Door teeltadviseurs wordt meer trips gesignaleerd. Ook die kunnen de opbrengst fors reduceren.

Zaaiuien in het gedrang
Valt de neerslag tegen, en blijft het ook begin juli droog, dan slaat de situatie om. Dat wordt gdacht. Zeker in gebieden waar niet kan worden beregend, en in Zeeland, komt dan niet alleen de plantuioogst, maar ook de hoofdoogst van zaaiuien in het gedrang. Forse opbrengstderving is het gevolg. Insiders zijn echter voorzichtig. Alles valt of staat met regen. Op dit moment is daar nog niets over te zeggen.

Voorraad oude oogst wisselend
Hoeveel oude uien er nog in opslag zitten, is lastig te zeggen. Uit het zuidwesten van het land klinken wisselende verhalen. De één spreekt over sporadisch een partij, de ander kent er nog een tiental. Met de huidige hoge temperaturen gaat de kwaliteit van de resterende partijen snel achteruit. Het voordeel, voor zaaiuien, blijft dat de prijs van oude uien op een geheel ander niveau ligt dan die van plantuien. Een groot gedeelte van de plantuien heeft bij voorbaat al een baasje. De trend van participatiecontracten of vooraf afspraken maken zet zich al jaren voort.

Spraakverwarring
Het lukt de handel maar lastig om gewassen los te weken bij telers. Je kunt spreken van een spraakverwarring. De teler ziet lage opbrengsten en een zeer magere afsluiting van het oude seizoen. Voor de nieuwe plantuienoogst wordt een hoge prijs geëist. Handelaren zitten echter niet op een enorm prijsverschil te wachten. Zo kan een schrikreactie bij kopers ontstaan.

Insiders melden dat in Zeeland zaken zijn gedaan voor 5.500 tot 8.000 euro per hectare. Kun je beregenen of niet, dat maakt het prijsverschil. Bij een opbrengst van 40 ton praat je dan over maximaal 20 cent, een fors verschil met de huidige oude oogst. Die kan het verkoopseizoen van de plantuien daarmee negatief beïnvloeden. Het is echter afwachten hoe de markt gaat reageren op het nieuwe prijsniveau.

Plantuien geoogst
Ondertussen worden de eerste percelen winterplantuien geoogst in Zeeland en Noord-Brabant, maar ook een blok tweedejaars plantuien. Na driemaal beregenen is de opbrengst gemiddeld tot iets boven gemiddeld. Voor het rooien moet het gewas wederom nat worden gegooid. Een enkele teler noemt de kwaliteit van het uitgangsmateriaal als medeveroorzaker van een lage opbrengst. Bij proefrooien blijkt dat een gedeelte van de uitjes niet of nauwelijks is ontwikkeld.