Optisch sorteren: efficiënt, slim en kosteneffectief

Optisch sorteren van (poot)aardappelen wint steeds meer aan populariteit onder akkerbouwers en inpakbedrijven vanwege de voordelen op het gebied van efficiëntie, sorteerkwaliteit en kosten.

Innovatieve systemen zoals de Optica CS en Q van Tolsma-Grisnich hebben het enthousiasme van de telers alleen maar groter gemaakt. Deze machines combineren geavanceerde beeldtechnologie met gebruiksvriendelijke software, waardoor bedrijven grote stappen vooruit kunnen zetten. In dit artikel bespreken we de belangrijkste voordelen van optisch sorteren: capaciteit, sorteerkwaliteit en arbeidsbesparing.

Sorteercapaciteit
Optisch sorteren helpt akkerbouwers aanzienlijk te besparen op arbeids- en onderhoudskosten. Door het gebruik van de Optica Q is de noodzaak voor externe medewerkers voor het sorteren van aardappelen zo goed als verdwenen. Waar bedrijven tot nu vooral werkten met externe krachten aan de leesband, kan één man nu het gehele sorteerproces controleren.

Antoine Eising, akkerbouwer in Lelystad, bevestigt deze verandering. "Voorheen had ik meerdere mensen aan de band nodig, maar dankzij de Optica Q is dat verleden tijd. Externe medewerkers voor het sorteren zijn tot dusver overbodig. Op jaarbasis sorteren wij ongeveer 5.000 ton aardappelen, en de investeringen in optische sorteermachines hebben dit niet alleen efficiënter, maar ook goedkoper gemaakt."

Het maat sorteren en kwaliteit sorteren vindt plaats door twee verschillende machines. De Optica CS is de elektronische maatsorteerder waar de Optica Q leest op kwaliteit. Deze scheiding is nuttig omdat het op maat sorteren en sorteren op kwaliteit niet altijd gelijktijdig plaatsvinden in het seizoen. Op deze manier hoeft een partij niet altijd over beide machines als er nog een keer extra nagelezen moet worden. Ook kan een Optica Q ingezet worden in combinatie met bijvoorbeeld een traditionele schudsorteermachine waarmee het voordeel van hoge sorteercapaciteit en nauwkeurig optisch lezen gecombineerd wordt.

Verbeterde leeskwaliteit
Een ander groot voordeel van optisch sorteren is de hoge en uniforme leeskwaliteit. De Optica Q maakt gebruik van geavanceerde beeldtechnieken en AI-modellen om aardappelen op pixelniveau te analyseren. Elke aardappel wordt vanuit vijf verschillende hoeken gefotografeerd, waarna gebreken zoals rhizoctonia, schurft en beschadigingen en kluiten worden gedetecteerd.

Eising benadrukt het belang van deze nauwkeurigheid: "De machine herkent verschillende gebreken en sorteert aardappelen in drie categorieën: kluiten, voer en goed product. Hierdoor kunnen we een constante productkwaliteit garanderen." Deze aanpak zorgt ervoor dat er in de leeskamer nauwelijks meer werk is. "Eén persoon controleert het sorteerwerk nog na, dat is voldoende. We kunnen nu de hele dag door constant sorteerwerk leveren."

Een bijkomend voordeel is de flexibiliteit van het systeem. De instellingen kunnen eenvoudig worden aangepast aan de specifieke eisen van verschillende rassen of partijen. De instelhulp, een unieke tool van de Optica Q, geeft bijvoorbeeld inzicht in de laatste tweeduizend foto's van afwijkende aardappelen. Dit stelt gebruikers in staat om de gevoeligheid van het systeem snel en zelf bij te stellen. Indien er situaties zijn waar het systeem moet bijleren, kan dit op basis van de gemaakte foto's van je eigen bedrijf. Dit proces heet deep learning en daarmee wordt de machine steeds slimmer.

Arbeidsbesparing
Een van de meest directe voordelen van optisch sorteren is de enorme arbeidsbesparing. Met traditionele sorteertechnieken zijn vaak meerdere mensen nodig om zowel het sorteren zelf, als het lezen uit te voeren. Met een Optica Q volstaat één persoon om het sorteerwerk te monitoren.

Dit was een doorslaggevende factor voor Eising bij de aanschaf van de Optica Q. "Goed personeel vinden wordt steeds moeilijker, zeker in de winter. Dankzij de Optica Q is het sorteren nu minder arbeidsintensief." De Optica Q kan tot wel drie mensen in de leeskamer uitsparen. Zelfs wanneer er een partij 28/35 met veel kluiten gelezen moet worden kan je deze met een capaciteit tot wel 10 ton per uur sorteren.

Conclusie
Het optisch sorteren van pootaardappelen biedt aanzienlijke voordelen op het gebied van kostenbesparing, kwaliteitsverbetering en arbeidsbesparing. Innovatieve systemen zoals de Optica CS en Q maken gebruik van geavanceerde technologieën die niet alleen de efficiëntie verhogen, maar ook een uniforme productkwaliteit garanderen.

Voor akkerbouwers die grote hoeveelheden aardappelen sorteren, is dit een waardevolle investering. Zoals Eising aangeeft: "Als je voldoende tonnen sorteert, is optisch sorteren de toekomst. Het vergroot je capaciteit en je hebt minder mensen nodig."

Hoewel de initiële investering aanzienlijk kan zijn, wegen de voordelen ruimschoots op tegen de kosten. Bedrijven besparen niet alleen op arbeidskrachten, maar ook op tijd en energie. Bovendien biedt de technologie mogelijkheden voor kwaliteitsverbetering en verdere innovatie en uitbreiding, bijvoorbeeld in het sorteren van andere gewassen zoals uien.