Rusland wil exportheffing op kunstmest schrappen

De huidige Russische heffing op kunstmest bestaat uit 7% op de exportwaarde - een zogenoemde ad valorem heffing - met een minimum van respectievelijk 1.100, 1.800 en 2.100 roebel per ton (circa €10, €17 en €20) voor stikstof, kali en fosfaat/mengmest. Die heffing is sinds 1 september 2023 van kracht. "De heffingen op kunstmest worden grotendeels afschaft per 1 januari 2025", zegt Sazanov bij Interfax. "Er zijn geen plannen die te verlengen." In plaats van een exportheffing verhoogt Rusland de belasting op de winning van mineralen. Dat wordt begin volgend jaar van kracht volgens de staatssecretaris.

Verslavend
Rusland is voor de EU na Egypte bijvoorbeeld de belangrijkste leverancier van ureum met 1,5 miljoen ton in 2023. Ook 13% van de Europese kali-import, oftewel 290.000 ton, kwam in dat jaar uit Rusland. De import van relatief goedkope Russische stikstofkunstmest is de Europese kunstmestindustrie een doorn in het oog. Voor de Russische invasie in Oekraïne draaide Europese kunstmestfabrieken op relatief goedkoop gas. Door het wegvallen van de aanvoer van Russisch gas door de oorlog lag op het hoogtepunt van de energiecrisis tot 70% van de Europese stikstofproductie stil. Dat Europa nu direct kunstmest importeert uit Rusland is vanuit strategisch oogpunt een gevaarlijke ontwikkeling, vindt Fertilizers Europe, de bond van kunstmestproducenten. "Het risico bestaat dat Europa verslaafd raakt aan goedkope ureum uit Rusland", zei Antoine Hoxha, directeur van Fertilizers Europe deze zomer nog bij Bloomberg.

Europa heeft voor de bescherming van de producenten een importheffing van 5,5% op ammoniak en 6,5% op ureum. Die heffing is in de eerste zes maanden van 2023 tijdelijk geschorst voor een groot aantal landen. Dit tot onvrede van Fertilizers Europe. Inmiddels zijn de heffingen weer van kracht, maar zijn een paar grote landen zoals Egypte, Algerije en Trinidad en Tobago uitgezonderd. Naast het wegvallen van goedkope energie wordt ook het investeringsklimaat als nadeel voor de Europese kunstmestindustrie genoemd. Door extra eisen op het gebied van vergroening en strikte milieuregels heeft de industrie een achterstand op andere regio's, zo wordt beargumenteerd.