Duitsland rekent op grootste oogst in 20 jaar tijd

Eind september heeft het Duitse landbouwministerie cijfers gepubliceerd voor de aardappeloogst van 2024 per deelstaat. Zij komen in hun prognose uit op 12,67 miljoen ton aardappelen. Dat is 1,07 miljoen ton meer dan vorig jaar is gerooid, ofwel 9,22% meer. Het is 14,4% meer dan het vijfjarig gemiddelde van ruim 11 miljoen ton.

24.600 hectare extra
Het aardappelareaal bij onze oosterburen is dit jaar met 24.600 hectare toegenomen, volgens overheidscijfers, tot 289.300 hectare. Het areaal consumptieaardappelen nam het meeste toe, tot 217.900 hectare. Het areaal pootgoed steeg tot 18.300 hectare en de zetmeelteelt kromp tot 53.100 hectare. Deze mix is heel anders dan in 2004. Destijds was het areaal zetmeelaardappelen nog veel groter. Ook werden veel consumptieaardappelen verbouwd, maar ging het meer om tafel- en minder om fritesaardappelen.

Met 6,34 miljoen ton haalt Nedersaksen de grootste oogst binnen. Niet zo gek want met bijna 140.000 hectare is het verreweg de grootste aardappeldeelstaat. Op twee volgt Noordrijn-Westfalen met bijna 46.000 hectare (2,25 miljoen ton) en op drie staat Beieren met 36.000 hectare (1,52 miljoen ton). Hier is het areaal ook gekrompen, met 2.800 hectare. Een natte herfst en voorjaar zijn daar debet aan. Ook werden percelen vernietigd door overstromingen. In de andere deelstaten is het areaal redelijk stabiel gebleven en worden ook niet significant meer aardappelen gerooid. Uitzondering is Saksen, waar het verwachte volume krimpt van 210.000 naar 183.000 ton.

Ruim 50% uit Nedersaksen
Het noordwesten kende afgelopen najaar ook een natte oogst. Dit voorjaar was het niet altijd even droog, maar in vergelijking met andere landen in de EU-4 waren de omstandigheden iets gunstiger. De kans dat Nedersaksen zijn grootste oogst ooit binnenhaalt, is aannemelijk. Ruim de helft van alle aardappelen die in Duitsland worden verbouwd komen daarvandaan. In Noordrijn-Westfalen is wel de impact van een laat pootmoment merkbaar. De hectareopbrengsten komen iets lager uit dan ze in theorie hadden kunnen zijn.

Waar de cijfers geen rekening mee houden, is de kwaliteit van de gewassen. Door de weersextremen en soms late pootdata variëren die sterk. Vooral de late percelen staan nog grotendeels groen en deze zijn niet altijd aan de maat en hun onderwatergewicht. Tegelijkertijd zijn er problemen met phytophthora, schade door aaltjes, groene knollen en een fijne sortering of lage onderwatergewichten. Door het pootgoedtekort zijn meer dubbeldoelrassen gepoot en rassen van een B-keus voor fritesaardappeltelers. Toch is de markt voor tafel- en exportaardappelen goed te noemen. De prijsniveaus liggen er behoorlijk hoger dan bij doorsnee fritesaardappelen.

Aardappelvoorziening
De Duitse fritesproducenten, die ook in het noordwesten geclusterd zijn, hoeven zich dit seizoen waarschijnlijk geen zorgen te maken over de aardappelaanvoer. Dat was de laatste jaren wel anders. Hogere contract- en marktprijzen hebben telers vooral van zetmeelaardappelen naar fritesaardappelen doen verschuiven.

Het rooien van de aardappelen verloopt vlot in grote delen van Duitsland. In het drogere oosten is dit voor een groot gedeelte afgerond. In Beieren gooit regen roet in het eten, terwijl neerslag in het westen en noordwesten juist welkom was. Door de grote oogst ontstaat druk op het aflandseizoen. Ook zijn er partijen met kwaliteitsproblemen die noodgedwongen direct moeten worden afgezet. Laat gepote gewassen kunnen nog niet worden ingeschuurd omdat ze simpelweg nog te groen zijn en de kwaliteitsnormen niet halen. Telers moeten gokken tussen op tijd in de schuur of wachten op de kilo's en het onderwatergewicht.

Recordoogst in Frankrijk
Ook het Franse landbouwministerie Agreste heeft aan zijn aardappelcijfers gesleuteld. Zij gaan nu uit van 178.000 hectare consumptieaardappelen, wat 24.000 hectare meer is dan vorig jaar werd gepoot. Er wordt uitgegaan van 43 ton per hectare, wat vrijwel gelijk is aan vorig jaar. Daarmee kan 7,65 miljoen ton aardappelen worden geoogst en dat is 850.000 ton meer dan vorig jaar werd gerooid. Het is tevens de grootste consumptieoogst ooit in het land. Ook in Frankrijk is zichtbaar dat de zetmeelaardappelteelt behoorlijk is gekrompen – met 6.000 hectare – ten gunste van vooral fritesaardappelen. Daarmee is de oogst van deze aardappelsoort bijna gehalveerd.