Als er een gewas is waar de term 'achter de markt telen' bijna voor is uitgevonden dan is het wel uien. Na twee seizoenen met gemiddeld genomen heel goede prijzen was er dit seizoen een forse areaaluitbreiding. Een groter areaal betekent niet per definitie dat het qua prijs niks meer kan worden. Veel is natuurlijk nog onzeker, maar we kunnen voorzichtig wel parallellen zien met eerdere seizoenen.
Het areaal zaaiuien in Nederland was niet eerder zo groot als dit seizoen. Volgens het CBS 32.665 hectare. De opbrengstraming van het CBS is er nog niet. Slecht zijn de uien over het algemeen niet. Grote uitschieters naar boven zijn er andere jaren weleens meer geweest. De gemiddelde opbrengst over de laatste tien jaar zat op 44,88 ton per hectare.
Nemen we de gemiddelde opbrengst als uitgangspunt dan zou de totale oogst dit seizoen uitkomen op 1,47 miljoen ton. Dat is nagenoeg gelijk aan de oogst in 2021 en 2017 toen respectievelijk 1,47 en 1,45 miljoen ton uien werd gerooid. Het prijsverloop was in die seizoenen nogal verschillend. In oogstjaar 2017 eindigde de markt in mineur terwijl in 2021 in de tweede helft van het seizoen de prijs opveerde.
De export in de eerste helft van het seizoen (pakweg week 27 tot en met 52) heeft een voorspellende werking voor wat er in de tweede helft op de markt gebeurt. Is meer dan de helft van de oogst voor Nieuwjaar weg dan willen prijzen in het voorjaar nogal eens stijgen. In oogstjaar 2021 werd tot en met week 52 55% van de totale oogst geëxporteerd. Houden we voor dit seizoen ook die 55% aan dan moeten de exporteurs nog even flink aan de bak. Tot en met week 35 is er een kleine 160.000 ton uien geëxporteerd volgens de cijfers van KCB/GroentenFruit Huis. Bij een oogst van 1,47 miljoen ton zou er in de resterende zeventien weken tot de jaarwisseling 642.300 ton geëxporteerd moeten worden. Dat komt neer op een weekexport van bijna 38.000 ton.
Een weekexport van gemiddeld 38.000 ton is, als we eerlijk zijn, niet reëel. De aanname dat we op een gemiddelde hectareopbrengst uitkomen, is misschien ook aan de hoge kant. Het zijn vooral de aflandleveringen waar goed duidelijk wordt wat er nu echt gerooid wordt. Van verschillende kanten hoor je dat er zelden of nooit auto's bijbesteld moeten worden, omdat de uien beter zijn dan verwacht.
Grijze import
Een andere grote onzekerheid is de grijze import van uien uit onze buurlanden. Als stelregel werd doorgaans aangehouden dat die uien weggestreept kunnen worden tegen uien die direct van de teler naar bijvoorbeeld Poolse kopers gaan zonder tussenkomst van een Nederlandse exporteur of handelaar. De uienteelt in Duitsland is afgelopen jaar echter net als in Nederland flink uitgebreid. Voor een deel zijn die uien bestemd voor Nederlandse sorteerders. De Duitse uien komen natuurlijk niet in de Nederlandse oogstraming, maar zouden wel in de exportcijfers terecht kunnen komen.
De komende weken zal moeten blijken welke kant het kwartje op gaat vallen. Kijkend naar wat er de laatste weken op de regionale beurzen gebeurt, lijkt het vertrouwen in de uienmarkt wel wat beter te worden. Of dat er achter de markt aan geteeld is of niet moet echter nog duidelijk worden.