Wisselvallig weer blijft mestmarkt parten spelen

De ophaalbijdragen voor rundveedrijfmest staan bijna op gelijke hoogte met het boetebedrag voor het uitrijden van te veel mest. Al is te veel uitrijden verre van reëel door de korting die je krijgt op de GLB-subsidies. Een lichtpuntje voor de mestmarkt deze week is het hoofdlijnenakkoord van de nieuwe coalitie, waarin verschillende voornemens staan die ervoor moeten zorgen dat er de komende jaren meer plaatsingsruimte ontstaat voor drijfmest.

Het blijft hollen en stilstaan dit uitrijseizoen. Afgelopen week en ook deze week is er veel mest afgezet in verschillende delen van Nederland, al staat het zuiden nu weer stil door de vele neerslag. De akkerbouw vraagt veel nu het land bewerken eindelijk mogelijk is en alles komt op één hoop, zo vertellen diverse loonwerkers. Iedereen bedienen is niet mogelijk, omdat boeren haast hebben met het poten en planten van gewassen en dat zorgt er ook voor dat niet overal op tijd mest kan worden afgezet. Mesttransporteurs en loonwerkers zitten aan hun maximale capaciteit. "We moeten echt heel veel werk verzetten en de capaciteit is maximaal deze dagen. De pieken zijn eigenlijk te groot, want we moeten ook werk laten schieten. We kunnen niet overal tegelijk zijn. Daardoor laten we de klanten op grote afstand toch links liggen, want dat kost gewoon meer tijd", vertelt een mesttransporteur uit Midden-Nederland. 

Benauwde markt houdt aan
Het is positief dat er eindelijk veel wordt afgezet, maar mesttransporteurs geven ook aan dat het ten koste gaat van plaatsingsruimte omdat niet iedereen bediend kan worden. De ruimte die nu niet benut wordt, kan in het najaar, na de oogst, worden ingevuld. Hoewel dat met de weersomstandigheden en een later groeiseizoen ook niet zeker is. Het aanbod blijft tenslotte enorm hoog, al verschilt het behoorlijk per regio.

In het midden en noorden van Nederland is er in totaal behoorlijk wat drijfmest afgezet, zo vertellen mesttransporteurs. Toch blijft de afzet onder het gemiddelde van andere jaren. Aan de ene kant komt dat door minder plaatsingsruimte door wet- en regelgeving, maar door het natte voorjaar bleef ook veel ruimte onbenut. Daar komt bij dat het in het zuiden zo nat bleef, dat daar tot op heden aanzienlijk minder is uitgereden. De opslagen zitten daar gemiddeld nog behoorlijk vol en hetzelfde geldt voor de kelders van de veehouders. Verhogen van de ophaalbijdragen heeft geen nut, maar om toch wat drijfmest kwijt te raken moet er soms verder worden gereden. Dit zorgt voor hogere transportkosten. Deze combinatie van factoren benauwen de markt en ook de vooruitzichten voor verdere verlichting van de mestmarkt blijven voorlopig uit. 

De mestnoteringen van DCA blijven deze week (week 20) overwegend stabiel, maar naar verwachting van mesttransporteurs en loonwerkers zal er eerder iets van de ophaalbijdragen bijkomen dan afgaan. In de zuidelijke regio's zijn de ophaalbijdragen de voorbije weken gemiddeld licht gestegen voor zowel rundvee- als vleesvarkensdrijfmest. Vleesvarkensdrijfmest vindt moeilijker zijn weg in de afzet en dat heeft - net zoals aan het begin van het seizoen - te maken met dat rundveedrijfmest per hectare simpelweg meer oplevert. De spreiding is groot en heeft te maken met afstand en de regio, waardoor er tussen de €30 en €38 per kuub wordt betaald voor varkensdrijfmest. Rundveedrijfmest zit gemiddeld rond de €29 a €30 per kuub.

Boetebedrag te veel mest uitrijden bijna gelijk aan ophaalbijdrage
Met de ontwikkeling van de mestmarkt de afgelopen maanden, is de huidige hoogte van de ophaalbijdrage voor rundveedrijfmest bijna net zo hoog als het boetebedrag voor het te veel uitrijden van rundveedrijfmest boven de gebruiksnorm van dierlijke mest. De boete is €7 per kilo stikstof en omgerekend naar kuub rundveedrijfmest met een gehalte van 4,5 kilo stikstof kom je dan uit op €31,50 per kuub aan boete.

Echter, extra mest uitrijden boven de gebruiksnorm leidt er ook toe dat de randvoorwaarden van het gemeenschappelijk landbouwbeleid worden overtreden. Het niet naleven hiervan zorgt ervoor dat een veehouder wordt gekort op zijn GLB-subsidies. De korting kan oplopen tot 100% van de subsidies. Het mislopen van de subsidies en bijkomende gevolgen, zorgen er voor dat deze situatie met meer mest uitrijden absoluut niet reëel is. Al laat het wel zien hoe gespannen de markt is.

Kleinere bufferstroken, derogatievrije zones inperken
In het 'hoofdlijnenakkoord' dat afgelopen nacht bekend werd gemaakt door de nieuwe coalitie van PVV, VDD, NSC en BBB, staan voornemens die een positief effect hebben op de mestplaatsingsruimte. Zo staat er dat de mestcrisis wordt aangepakt, waardoor er geen generieke korting nodig is. Ook is het voornemen om de bufferstroken te verkleinen, derogatievrije zones in te perken en de 170 kilo stikstof per hectare te schrappen. Dat samen met een aantal andere voornemens moet voor meer plaatsingsruimte zorgen.