Wachten op lagere prijzen, handel in kunstmest gering

Boeren hebben tot op heden aanzienlijk minder gekocht dan in andere jaren. Reden hiervoor is de verwachting dat de kunstmestprijzen verder omlaaggaan en er te duur wordt ingekocht. Het is een logische gedachte, want afgelopen jaar daalden de prijzen ook steeds verder en het 'oude' prijsniveau van voor de Russische invasie in Oekraïne is nog zeker niet bereikt.

Logistieke pijpleiding
Het afgelopen jaar hebben bedrijven als CZAV en Agrifirm, maar ook de particuliere handel, erop gehamerd dat meststoffen op tijd gekocht moest worden om logistieke problemen te voorkomen en te zorgen dat meststoffen op tijd gestrooid konden worden. Dat was toen niet aan de orde. Door het late voorjaar was het toepassen van meststoffen ook later en stond er minder druk op de leveringen van meststoffen.

Dit seizoen kan de logistieke pijpleiding wel vast komen te zitten, waarschuwen meerdere bronnen. Het afgelopen seizoen kwam de verkoop traag op gang, maar dit seizoen is dat nog een stuk minder bij verschillende partijen. Zo heeft Agrifirm vanaf september tot en met januari zeker 40% minder meststoffen bij boeren afgeleverd dan het afgelopen seizoen. De voorraden bij de distributie zijn vergelijkbaar met vorig seizoen en datzelfde geldt voor de voorraden bij de producenten, maar ze zijn wel lager dan andere jaren. Met een vroeg en zonnig voorjaar en als al het landwerk snel en tegelijkertijd begint, kan het logistiek wel vastlopen wanneer de achterstand in levering moet worden ingehaald. Dat zal leiden tot langere levertijden. Helemaal als er dit seizoen nog eens meer meststoffen worden gekocht, want door de hoge prijzen werd er zo'n 10% minder stikstofkunstmest aangekocht.

De meststoffenmarkt is qua prijsvorming dit seizoen weer een stuk stabieler dan de laatste twee seizoenen. Het volatiele zoals in 2022 is er helemaal van af. Eigenlijk al sinds het voorjaar van 2023 is de prijs van bijvoorbeeld kalkammonsalpeter (KAS) vrij stabiel en kan er ingekocht worden voor rond de €33 á €35 per 100 kilo.

Historisch lage kunstmestprijzen blijven verleden tijd
Er is veel te doen over de verwachte prijsvorming van stikstofkunstmest. Kan er nog wat vanaf en komt die 2 als eerste cijfer in beeld, of zit er eerder een stijging in? Volgens een insider is het lastig te zeggen door alle perikelen in de wereld, maar valt wel uit te sluiten dat de zeer lage prijzen van enkele jaren geleden terugkomen. "De kostprijs van stikstofkunstmest ligt structureel hoger omdat aardgas dient als grondstof van deze meststof en benodigd is in de productie. De kostprijs van stikstofkunstmest blijft daarmee een afgeleide van de energieprijzen. De zeer hoge volatiele energieprijzen zijn zoals het nu lijkt achter de rug en behoorlijk afgezwakt, maar nog altijd wel op een hoger niveau dan voorheen."  

Met de huidige afzetprijzen en de productiekosten voor kunstmestfabrieken kan er winstgevend geproduceerd worden, maar de lagere afname van boeren in heel Europa leidt er wel toe dat producenten knijpen in hun productie. In alle landen zijn boeren namelijk terughoudend met de aanschaf van meststoffen en producenten kunnen het niet kwijt. De prijzen opnieuw verlagen om de verkoop te stimuleren kunnen producenten simpelweg niet meer doen, omdat anders verlies wordt geleden. Het afgelopen jaar daalde de aardgasprijs continu, waarmee de kostprijs van stikstofkunstmest ook verlaagd werd. Nu is de aardgasprijs weer redelijk stabiel, maar er liggen ook nog voorraden die tegen hogere kosten geproduceerd zijn, waardoor producenten de kunstmest niet goedkoper kunnen aanbieden.